چكیده:

به منظور بررسی درجه نسبی مقاومت ارقام برنج به آلوده Pyricularia grisea saa  عامل بیماری بلاست برنج، و تعیین منحنی پیشرفت بیماری، مطالعات ژنتیكی و برآوردهای وراثت پذیری و اثرات ژنی و بررسی قابلیت تركیب پذیری در دو آزمایش جداگانه توسط پنج رقم والد برنج با بهره گرفتن از طرح دیالل 5*5 در قالب طرح بلوك كامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات برنج آمل و طی سالهای 83-1381 به اجرا درآمد. نتایج حاصل از آزمایشات حاكی از وجود تفاوت معنی دار بین ارقام مورد بررسی برای صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، اندازه لكه، درصد سطح آلوده برگ، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی رقم طارم محلی بهمراه تلاقی (نعمت/طارم محلی) در گروه حساس و ارقام نعمت و سان هوان ژان-2 و تركیبات هیبریدی حاصل از این دو والد در گروه مقاوم به بیماری بلاست دسته بندی شدند و منحنی پیشرفت بیماری بلاست در خزانه بلاست برنج در گروه اول بیشتر بوده است. نتایج حاصل از تجزیه هیمن برای صفات مورد بررسی در مقابل نژادهای
 IA-90, IA-82, IA-89 نشان دهنده سهم بالای اثرات افزایشی ژنی در كنترل صفات تیپ آلودگی، درصد سطح آلوده برگ و سهم بالای اثرات غالبیت در كنترل صفات دوره كمون، اندازه لكه و تعداد لكه در ارقام والد و F1 ها بوده است. در تجزیه گریفینگ میانگین مربعات مربوط به GCA و SCA بجز صفات مساحت لكه و دوره كمون در پاتوژن IA-90 ، بقیه صفات در دونژادIA-82, IA-89 در سطح آماری 1% و 5% معنی دار بوده است، واریته طارم محلی دارای بالاترین قابلیت تركیب پذیری عمومی برای پنج صفت مورد مطالعه بیماری بلاست در شرایط گلخانه ای بوده است. با توجه به نسبت GCA/SCA در صفات درصد سطح برگ آلوده و مساحت لكه درنژادهای IA-90, IA-82 نشان دهنده سهم بالای اثرات ژنی غالبیت در كنترل این صفت بوده است.

با توجه به نتایج بدست آمده روش های اصلاحی بك كراس و RFLP مناسب ترین روش برای بهبود مقاومت به این بیماری در ارقام والد و تركیبات هیبریدی برنج توصیه می گردد.

 

 1-1 مقدمه

برنج یكی از مهمترین منابع غذایی مردم جهان بوده بطوریكه 3/2 كیلوكالری انرژی مورد نیاز مردم آسیا            و 3/1كیلو كالری مورد نیاز مردم آمریكای جنوبی و آفریقا از این محصول تأمین می شود. این گیاه مناسب كشت در مناطق گرم و مرطوب بوده و سطح زیر كشت آن در جهان بالغ بر 146 میلیون هكتار و تولید آن بیش از 520 میلیون تن در سال می باشد برنج در ایران بر اساس آمار سال 1382 در سطحی حدود 614700 هكتار كشت شده و میزان تولید آن درسال حدود 3300000 تن شلتوك بوده است(آمار و فن آوری اطلاعات- بانك اطلاعات زراعت-1382).

ایران تنها 4/0% مساحت زیر كشت برنج جهان را در اختیار دارد كه تقریباً 75% آن در استانهای گیلان، مازندران و گلستان می باشد (آمار و فن آوری اطلاعات- بانك اطلاعات زراعت-1382). برنج در رژیم غذایی مردم ایران اهمیتی ویژه دارد و آن را بصورت های مختلف در برنامه غذایی خود استفاده می كنند. با رشد جمعیت       و تغییر ذائقه مردم در گرایش به برنج میزان مصرف آن نیز همچنان در حال فزونی میباشد، و با این روند احتمال می رود كه در سالهای آتی به عنوان منبع اصلی تأمین كالری مردم ایران مورد توجه قرار گیرد. این محصول در حال حاضر به عنوان یكی از اقلام وارداتی مهم در بین انواع مواد غذایی به شمار می رود، تلاش جهت حصول خودكفایی در تولید برنج  و كاهش واردات این محصول مهم یكی از اهداف دولت می باشد كه انشاءالله با سعی و تلاش فراوان رسیدن به این هدف میسر خواهد شد. تولید برنج در مناطق مختلف اغلب مواجه با تنش های زنده و غیر زنده می باشد. عواملی مثل آفات، علف های هرز، عوامل بیماری زا، قدیمی بودن ادوات مورد استفاده در تبدیل و عوامل اقلیمی نامساعد در طول فصل عملكرد نهایی محصول را تحت تأثیر قرار می دهند. عامل بیماری بلاست برنج مهمترین بیمارگر قارچی  برنج در سطح دنیاست،كه اغلب یک محدودیت مهم در تولید برنج در نواحی گرمسیری و همچنین معتدله به شمار می رود. هر چند برآورد قابل اعتمادی ازكاهش محصول توسط این بیماری در ایران صورت نپذیرفت  ولی سالیانه درصد بالایی از محصول تولیدی برنج به علت كاشت ارقام محلی خوش طعم و بو كه اغلب حساس به این بیماری می باشند از بین می رود. از آنجایكه بررسی و تحقیق پیرامون ارزیابی اجزاء مقاومت[1] به بلاست و چگونگی پیشرفت بیماری در مراحل مختلف رشدی ارقام برنج در مراحل اولیه می باشد. لذا هدف از این تحقیق ادامه مطالعات در این رابطه بوده و همچنین اهداف ذیل نیز مورد توجه می باشند:

1- اندازه گیری و تعیین اجزای تنوع ژنتیكی برای مقاومت به بیماری بلاست برگ برنج در ارقام برنج

2- بررسی وضعیت توسعه بیماری در ارقام و تلاقی های (نسل  F1 )تحت مطالعه

 

1-2) بررسی منابع

1-2-1) گیاهشناسی و ریخت شناسی برنج:

گیاه برنج از شاخه نهاندانگان، رده تك لپه ای، راسته گل پوشینه ایها، تیره گندمیان[2] یا چمنیان و جنس اورایزا[3] می باشد. گیاهی یكساله، ریشه های آن افشان و قوی بوده و ساقه تو خالی، استوانه ای و صاف است. در روی ساقه تعدادی گره كه ممكن است بین 20- 10 عدد تغییر كند وجود دارد. گره ها و میانگره ها توسط غلاف احاطه می شوند. هر بوته برنج معمولاً 4 تا 5 پنجه تولید می كند ارتفاع بوته برنج 50 تا 150 و گاهی 200 سانتی متر تغییر می كند. مانند تمام گیاهان خانواده غلات، در برنج نیز برگها بصورت یک در میان و بطور متناوب در طول ساقه قرار دارند. گل آذین در برنج از نوع خوشه سنبله (پانیكول) بوده كه در انتهای ساقه قرار دارد (خدابنده 1371, نصیری 1376, نوروزی و عارفی 1376). اجزای اصلی خوشه شامل قاعده خوشه، محور،انشعابات اولیه و ثانویه دمگل،گلوم های تكامل نیافته و سنبلچه      می باشند. سنبلچه بر روی دمگل تشكیل می گردد هر گل بوسیله لما و پالئا كه ممكن است ریشكدار یا فاقد ریشك باشد احاطه می گردد.گل شامل مادگی،پرچمها و لودیكولها می باشند مادگی شامل كلاله و خامه و تخمدان است. كلاله پر مانند             و دوشاخه می باشند تعداد پرچمها در برنج بر خلاف سایر غلات شش عدد می باشد، برنج گیاهی خود گشن      و حدود نیم درصد دگرگشن است گلدهی یک خوشه در طی یک دوره10-7روزه انجام می گیرد
(مامقانی 1381, یزدی صمدی و عبدمیشانی 1371, پولمن 1987) ازنظرمورفولوژی مراحل رشدبرنج رابه چندفازتقسیم كرده اند:

الف) مرحله رویشی كه شامل جوانه زدن، نشاء و مرحله پنجه دهی می باشد.

ب) مرحله زایشی شامل مرحله خوشه دهی و رسیدن است گلدهی در برنج با گرده افشانی همزمان می باشد. در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری گلدهی خوشه ها از یک سوم بالایی خوشه ها شروع شده و به سمت پائین خوشه امتداد می یابد. گرده افشانی معمولاً از ساعت 10 صبح شروع شده و تا ساعت دو بعدازظهر بطور طبیعی ادامه می یابد. دوره رشد گیاه برنج بسته به واریته و محیطی كه درآن رشد می كند بین سه تا شش ماه است
(فرو 1987).

1-2-2) مشخصات ژنتیكی گیاه برنج:

برنج به خانواده گندمیان و جنس اورایزا تعلق دارد. جنس اورایزا از 25 گونه مختلف تشكیل شده كه معروفترین آنها ساتیوا و گونه گلابریما[4] است كه به برنج آفریقایی مشهور است. اغلب برنجهای زراعی دنیا متعلق به گونه ساتیوا[5] است. این گونه دارای 24 كرموزوم (24= x2=n2 ) و گونه های تتراپلوئید آن با 48 كروموزوم
(28= x4=n2 ) نیز موجود است، برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا از لحاظ ژنتیكی شبیه به گونه های دیپلوئید است ولی اطلاعات ژنتیكی و سیتولوژیكی نشان  می دهدكه این گونه در اصل پلی پلوئید[6]بوده و شماره كروموزوم پایه آن 5 = x  و علائم كروموزومی آن (AA, BC,D,E) می باشد. همچنین فرض شده كه گونه ای با 5 = X كروموزوم (A,B,C,D,E)گونه دیگری که 5 = X كروموزوم داشته است((A1,B1,C1,D1,E1 تركیب شده      و آمفی پلوئید حاصل بر اثر اختلالاتی كه در میوزآن انجام یافته،گیاهی را با 12 كروموزوم تولید كرده است
(5 تا از هر والد به اضافه یک كروموزوم A1 و كروموزومB ) باید توجه داشت كه تا به حال برنجی با 5 = X  در دنیا پیدا نشده و ممكن است از بین

 رفته باشد (ارزانی 1383, فرو 1987).

نژادهای زراعی برنج به سه دسته تقسیم می شوند:

1- گروه ایندیكا[7] كه نژاد گرمسیری می باشد.

2- گروه ژاپونیكا[8] كه نژاد معتدله می باشد.

3- گروه جاوانیكا[9] یا بولو كه این تیپ ها بر اساس عقیمی x1 های حاصل از تلاقی تیپ های مختلف دسته بندی كرده اند (عبدمیشانی و بوشهری 1376).

1-3) اصلاح برنج:

به منظور هماهنگی در امور تحقیقات و اصلاح برنج و انتقال نتایج آن به كشورهای مختلف موسسه بین المللی تحقیقات برنج (IRRI )[10] با همكاری بنیاد راكفلر و فورد در لوس بانوس[11] فیلیپین در سال 1960 تأسیس گردید    و مؤسسه مذكور در این كشور سهم عمده ای در انقلاب سبز داشته است. این مركز در سال 1966 واریته بسیار پرمحصول و زودرس و پاكوتاه برنجIR8 را معرفی نمود، در سالهای بعد تلاقی های بسیار زیادی انجام شده       و واریته های جدید با بهبود خواص كیفی دانه ها، مقاومت در مقابل آفات و بیماریهای قارچی و ویروسی به وجود آمدند(یزدی صمدی و عبدمیشانی1371 ).

اهداف مهم اصلاح برنج عبارتند از: 1)  تهیه و معرفی ارقام پاكوتاه كه قابلیت كودپذیری بالا جهت حصول سطح بالایی از عملكرد داشته باشند 2) علاوه بر آن به حذف حساسیت به طول دوره نوری نیز توجه شده است كه در نتیجه آن كشت و برداشت در هر فصل از سال، بدون توجه به فتوپریودی امكان پذیر باشد. 3)  قابلیت     و توانایی ژنتیكی جهت مقاومت به حمله آفات و بیماریها می باشد و 4) تهیه و توسعه گیاهانی كه به مقدار قابل توجهی دارای طول رشد كوتاه تری می باشند.

اهداف اصلاح برنج در ایران ازدیاد عملكرد، بدست آوردن واریته های مناسب  ازحیث دورة رشد در هر محل، بدست آوردن واریته های مقاوم به خوابیدگی ساقه و ریزش دانه، تهیه واریته های مناسب برای زراعت مكانیزه، بدست آوردن واریته های مقاوم به بیماریها، ایجاد واریته های با كیفیت مناسب برای آسیاب شدن و خاصیت مطلوب پخت. جدیدترین پیشرفت در اصلاح برنج تولید برنج هیبرید بوده است.

1- Resistance

1-Gramineae

2-Oryza

1- O. Glaberrima                

2-Sativa                         

3-Polyploid

1- Indica                                                             

2-Japonica          

3-Javanica or Bolo

4-International rice research institute

5- Los Banos      

 

 

 

 

 

فهرست مطالب :
فصل اول (مقدمه و بررسی نوشته ها)
1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….
1-2 بررسی منابع…………………………………………………………………………………………………………….
1-2-1 گیاه شناسی و ریخت شناسی برنج……………………………………………………………………………
1-2-2 مشخصات ژنتیكی گیاه برنج…………………………………………………………………………………..
1-3 اصلاح برنج ……………………………………………………………………………………………………………
1-4 تاریخچه بلاست………………………………………………………………………………………………………
1-4-1 عامل بیماری بلاست……………………………………………………………………………………………..
1-4-2 چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………………
1-4-3 عامل بیماری ………………………………………………………………………………………………………
1-5 روش های كنترل بیماری بلاست……………………………………………………………………………………
1-6 نژادهای فیزیولوژیک عامل بیماری……………………………………………………………………………..
1-7 ژنتیک مقاومت به بیماری………………………………………………………………………………………….
1-8 اثر متقابل ژن در برابر ژن…………………………………………………………………………………………..
1-9 بررسی نوشته ها……………………………………………………………………………………………………….
فصل دوم (مواد و روشها)
2-1 مواد گیاهی مورد استفاده و پاتوژنها……………………………………………………………………………..
2-2 محیط كشت اختصاصی RBAS……………………………………………………………………………….
2-3 تهیه سوسپانسیون اسپور……………………………………………………………………………………………..
2-4 آماده سازی گیاهان آزمایشی …………………………………………………………………………………….
2-5 مایة زنی بلاست برگ……………………………………………………………………………………………….
2-6 اندازه گیری اجزای مقاومت به بیماری و سنجش بیماری………………………………………………….
2-7 بررسی مزرعه ای …………………………………………………………………………………………………….
2-7-1 نحوة دورگ گیری برنج……………………………………………………………………………………….
2-8 تجزیه های آماری……………………………………………………………………………………………………
2-8-1 آزمون معتبر بودن فرضیات هیمن…………………………………………………………………………….
2-8-2 تجزیه گرافیكی …………………………………………………………………………………………………..
2-8-3 برآورد اجزای واریانس…………………………………………………………………………………………
2-8-4 میانگین درجه غالبیت……………………………………………………………………………………………
2-8-5 نسبت ژنهایی كه دارای اثرات مثبت و منفی در والدین هستند……………………………………….
2-8-6 نسبت ژنهای غالب به مغلوب در والدین……………………………………………………………………
2-8-7 جهت غالبیت ……………………………………………………………………………………………………..
2-8-9 وراثت پذیری ……………………………………………………………………………………………………..
2-8-10 تجزیه واریانس قابلیت‌های تركیب پذیری………………………………………………………………….
2-8-10-1 محاسبه اجزای واریانس ژنتیكی…………………………………………………………………………
فصل سوم (بحث و نتایج)
3-1 وضعیت والدین و نتاج F1 آنها…………………………………………………………………………………..
3-2 مطالعات ژنتیكی و برآوردهای وراثت پذیری و اثرات ژنی برای خصوصیات بیماری بلاست برگ در طرح دیالل بروش هیمن……………………………………………………………………………………….
3-3 بررسی قابلیت تركیب پذیری صفات مهم بیماری…………………………………………………………..
3-4 روش های اصلاحی ……………………………………………………………………………………………………
3-5 مطالعه و ارزیابی مقاومت بیماری بلاست در اراقام مختلف برنج و F1 ها در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای……………………………………………………………………………………………………………………

 

فهرست جداول 
3-1 تجزیه واریانس  و تخمین ضرایب تنوع ژنتیكی (GCV) و فنوتیپ (PCV) و متوسط بازدهی ژنتیكی…………………………………..
3-2-1 آزمون های فرض برای صفات مورد بررسی در بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن……………………………………….
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-89 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-82 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-90 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-3 آزمون t برای پارامترهای ژنتیكی (E, h2,F, H2,H1, D) صفات مورد بررسی در بیماری بلاست برنج در طرح 5*5 دیالل به روش هیمن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-2-4 وضعیت درجه غالبیت و نسبت فراوانی های آلل غالب به مغلوب در اجتماع والدین در تلاقی دی آلل 5*5………………………….
3-3-1 تجزیه واریانسی قابلیت های تركیب پذیری و نسبت msGCA/msSCA برای صفات مورد بررسی بیماری بلاست برنج در طرح دیالل به روش گریفینگ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-3-2 برآوردهای مقادیر قابلیت پذیری عمومی (GCA) ارقام برنج برای صفات مورد بررسی  بیماری بلاست در طرح دیالل بروش گریفینگ….
3-3-3 برآوردهای مقادیر قابلیت تركیب پذیری خصوصی ارقام برنج برای صفات مورد بررسی  بیماری بلاست برگ برنج در طرح دیالل بروش گریفینگ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-3-4 مقادیر قابلیت تركیب پذیری عمومی و خصوصی، افزایشی و غالبیت برای صفات مورد بررسی بیماری بلاست برنج در مقابل سه نژاد IA-90, IA-89, IA-82 در طرح دیالل به روش گریفینگ……………………………………………………………………………………
3-3-5: برآوردهای مقادیر ضرایب همبستگی بین GCA برای كلیه صفات مورد بررسی بیماری بلاست و همبستگی ساده برای 5 والد طرح…………………………..
3-5-1 تجزیه واریانس والدین و اثر متقابل نژاد های IA-89, IA-82, IA-90 با ژنوتیپ والدین در شرایط گلخانه ای………………..
3-5-2 تجزیه واریانس F1 ها و اثر متقابل سه نژاد IA-82, IA-89, IA-90 در شرایط گلخانه ای…………………………………………..
3-5-3 تجزیه واریانس سطح زیر منحنی توسعه بیماری در خزانه بلاست برنج…………………………………………………………………………..
3-5-4  واكنش ارقام مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-82 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای……………………………………
3-5-4 واكنش ژنو تیپ های مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-89 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای…………………………
3-5-4 واكنش ژنو تیپ های مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-90 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای…………………………
3-5-5 مقایسه میانگین دانكن برای صفات مورد بررسی  در مقابل سه نژاد IA-90  IA-82, IA-89  در سطح 1%……………………….
3-5-7 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-82 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-8 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-89 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-9 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-90 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-10 قابلیت اسپورزایی(تعداد اسپوردر واحد وزن تر)برای ارقام و هیبریدهای برنج مایه زنی شده با نژاد های 90-IA و IA-89 و IA-82……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-5-11 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست برگ ارقام والدی و F1 های مورد بررسی در خزانه بلاست برنج…………………………..
3-5-12 مقایسه میانگین دانكن AUDPC در خزانه بلاست در سطح 1%………………………………………………………………………………..
3-5-13 همبستگی بین صفات مورد بررسی والدین در مقابل سه نژادIA-90, IA-89,IA-82 در شرایط گلخانه ای…………………….
3-5-14  همبستگی بین صفات مورد بررسیF1 ها در مقابل سه نژاد IA-90, IA-89, IA-82 در شرایط گلخانه ای…………………..
3-5-15 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-16 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-89…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-17 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-82…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………    57

فهرست نمودار 
نمودار 3-2-1 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………
نمودار 3-2-2 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد IA-90 ………………………………………………………………………
نمودار 3-2-3 صفت درصدآلودگی سطح برگ در مقابل نژاد IA-90 ………………………………………….
نمودار 3-2-4 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد IA-90 ……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-5 صفت دوره کمون در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………..
نمودار 3-2-6 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………….
نمودار 3-2-7 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-8 صفت درصد آلودگی سطح برگ در مقابل نژاد  IA-89………………………………………..
نمودار 3-2-9 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-10 صفت دوره کمون در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………….
نمودار 3-2-11 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد  IA-82………………………………………………………………
نمودار 3-2-12 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد  IA-82……………………………………………………………………
نمودار 3-2-13 صفت درصد آلودگی سطح برگ در مقابل نژاد  IA-82………………………………………..
نمودار 3-2-14 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد  IA-82…………………………………………………………………..
نمودار 3-2-15 صفت دوره کمون در مقابل نژاد  IA-82……………………………………………………………….
نمودار 3-5-1 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در پنج رقم والد و ده F1 در خزانه بلاست….
نمودار 3-5-2 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در پنج رقم والد در خزانه بلاست………………
نمودار 3-5-3 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در ده F1 در خزانه بلاست………………………

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

فهرست مطالب عنوان

 

صفحه چکیده

 

1 مقدمه

 

2 الف-بیان مسئله و اهمیت موضوع

 

2 ب-پیشینه و سوابق تاریخی

 

4 ج-پرسش های تحقیق

 

4 د-فرضیه ها

 

4 هـ- اهداف تحقیق

 

5 و-کاربران تحقیق

 

5 ز-نوع روش تحقیق

 

5 تبین و توجیه پلان

 

5 فصل اول: معنا، مفهوم سند،، ارکان و اقسام آن مبحث اول: تعریف سند

 

6 گفتار اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی

 

6 گفتار دوم: ارکان سند

 

7 مبحث دوم: اقسام سند

 

7 گفتار اول: سند عادی

 

7 بند اول: مفهوم سند عادی

 

8 بند دوم: اقسام سند عادی

 

8 الف-سند عادی تجاری

 

8 ب-سند غیر تجاری

 

10 گفتار دوم: سند رسمی

 

10 بند اول: مفهوم سند رسمی

 

11 الف-تعریف سند رسمی از نظر قانون مدنی

 

11 ب-تعریف سند رسمی از نظر قانون ثبت

 

11 ج-تفاوت مفهوم سند رسمی در قانون مدنی و قانون ثبت

 

12 بند دوم: ارکان و شرایط تنظیم سند رسمی

 

13 الف-تنظیم سند به وسیله مامور رسمی

 

13 ب-تنظیم سند در حدود صلاحیت مامورین رسمی

 

13 ج-رعایت مقررات قانون در تنظیم سند

 

14 بند سوم: اقسام سند رسمی

 

14 الف-اقسام سند رسمی از حیث نوع و ماهیت آن

 

14 ب-اقسام سند رسمی از حیث نوع استفاده و کاربردی آن

 

15 بند چهارم: اجزاء سند رسمی

 

15 الف-محتویات سند

 

15 ب-مندرجات سند

 

15 بند پنجم: آثار سند رسمی

 

16 الف-اعتبار تمام محتویات و امضاهای مندرج در سند رسمی

 

17 ب-اعتبار تمام مندرجات سند رسمی

 

17 ج-اعتبار سند رسمی در برابر اشخاص ثالث

 

18 د-لازم الاجرا بودن سند رسمی

 

19 هـ-قدرت اجرایی سند رسمی

 

20 بند ششم: مزایای سند رسمی

 

21 گفتار سوم: تفاوت سند رسمی و سند عادی

 

22 بند اول: تفاوت از حیث شکل

 

22 بند دوم: تفاوت از حیث موضوع

 

23 بند سوم: تفاوت از حیث مکان

 

23 بند چهارم: تفاوت از حیث حجیت

 

24 بند پنجم: تفاوت از حیث قوه اجرایی

 

24 بند ششم: تفاوت از حیث قابلیت استناد

 

24 بند هفتم : تفاوت از حیث امتیاز

 

24 بند هشتم :تفاوت از حیث اعتبار

 

25 بند نهم: تفاوت سند رسمی و سند در حکم سند رسمی

 

25  

 

 

 

فصل دوم : اجرائیه و مراجع صدور آن مبحث اول: اجرائیه

27 گفتار اول: تعریف اجرائیه

 

27 گفتار دوم: تقاضا نامه صدور اجرائیه

 

28 بند اول تقاضانامه صدوراجرائیه جهت اسناد ذمه ای و قبوض اقساطی

 

28 بند دوم: تقاضانامه صدور اجرائیه جهت اسناد با وثیقه

 

29 گفتار سوم: مدارک لازم جهت درخواست اجرائیه

 

32 مبحث دوم: مراجع صدور اجرائیه

 

33 گفتار اول: مراجع صلاحیت دار در مورد اسناد رسمی

 

33 بند اول: دفاتر اسناد رسمی

 

33 بند دوم: دفاتر ازدواج و طلاق

 

35 گفتار دوم: مراجع صلاحیت دار در مورد سایر اسناد

 

35 بند اول: مرجع صدور اجرائیه اسناد در حکم لازم الاجرا

 

35 بند دوم: مرجع صدور اجرائیه در سایر اسناد

 

38 مبحث سوم: درخواست کننده اجرا در مراجع ذی صلاح

 

40 گفتار اول: متعهدله، وکیل، نماینده قانونی و با قائم مقام وی

 

40 گفتار دوم: وراث در صورت فوت متعهد

 

40 مبحث چهارم: انواع اجرائیه در مراجع صلاحیت دار

 

41 گفتار اول: اجرائیه دادگاه

 

41 گفتار دوم: اجرائیه ثبتی

 

41 گفتار سوم: شباهت ها و تفاوت های اجرائیه ثبت و اجرائیه دادگاه

 

42 بند اول: شباهت های اجرائیه ثبت و اجرائیه دادگاه

 

42 بند دوم: تفاوت های اجرائیه ثبت و اجرائیه دادگاه

 

43 مبحث پنجم: اسناد قابل اجرا در مراجع ذی صلاح و جهات اجرا

 

44 گفتار اول: اسناد منجز و معلق

 

45 گفتار دوم: وجود مبنا و جهت قانونی برای صدور اجرائیه

 

46 گفتار سوم : تقاضای کتبی متعهدله

 

48 گفتار چهارم : فرا رسیدن زمان اجرای تعهد

 

48 فصل سوم: نحوه و رویه اجرای اسناد مبحث نخست: عملیات مقدماتی اجرایی

 

49 گفتار اول: تعریف عملیات اجرایی

 

49 گفتار دوم: مراحل عملیات اجرایی

 

53 بند اول: نحوه صدور اجرائیه

 

53 بند دوم: شرایط صدوراجرائیه

 

54 الف-تعداد برگ های اجرائیه

 

54 ب-اشکالات مربوط به صدور اجرائیه

 

55 بند سوم: ابلاغ اجرائیه

 

56 الف-ابلاغ اجرائیه و عدم حضور متعهد

 

57 1-ابلاغ اجرائیه به معرفی متعهدله

 

57 2-ابلاغ اجرائیه با نشر آگهی

 

57 3-تغییر محل اقامت متعهد

 

58 4-ابلاغ در خارج از کشور

 

58 5-ابلاغ اجرائیه به وراث متعهد

 

59 6-ابلاغ اجرائیه به محجور

 

60 ب-ابلاغ اجرائیه به شرکت ها

 

60 ج-ابلاغ اجرائیه به وزارت خانه ها و ادارات دولتی

 

60 د-ابلاغ اجرائیه به مالک و راهن

 

61 بند چهارم: آقار ابلاغ

 

61 مبحث دوم: نحوه و رویه اجرا در اسناد دارای وثیقه و اسناد ذمه ای

 

61 گفتار اول: نحوه و رویه اجرا در اسناد دارای وثیقه

 

62 بند اول: تعاریف و اقسام اسناد دارای وثیقه

 

62 الف-تعریف لغوی و اصطلاحی

 

62 ب-اقسام معاملات دارای وثیقه

 

63 1-معامله با حق استرداد

 

63 2-معاملات رهنی

 

63 3-معاملات شرطی

 

63 ج-تفاوت بین اقسام معاملات دارای وثیقه

 

63 بند دوم: خصوصیت اسناد وثیقه ای

 

64 بند سوم: ترتیب اجرا در اسناد دارای وثیقه

 

64 الف-صدور اجرائیه

 

64 ب-ارزیابی

 

65 ج-مزایده

 

67 د-اعراض از رهن

 

70 هـ- حقوق بدهکار اسناد وثیقه ای

 

71 1-فسخ و فک سند وثیقه

 

71 2-رهن مکرر

 

71 3-انتقال حق استرداد

 

71 4-پرداخت بدهی و جلوگیری از واگذاری مال مورد وثیقه به بستانکار یا خریدار

 

72 5-حقوق سایر بستانکاران نسبت به سند وثیقه ای

 

72 6-عملیات اجرایی در صورت فوت بدهکار سند وثیقه ای

 

73 7-انتقال قهری حق استرداد به وراث

 

74 8-بازداشت مازاد مورد وثیقه

 

74 گفتار دوم: نحوه و رویه اجرا در اسناد ذمه ای

 

76 بند اول: تعاریف

 

76 بند دوم: ترتیب اجرا در اسناد ذمه ای

 

76 الف-تامین موضوع اجراییه

 

78 ب-اجرائیه بر تسلیم مال منقول

 

78 ج-اجرائیه بر تسلیم مال غیر منقول

 

79 د-انجام تعهد به وسیله متعهدله

 

79 هـ-وجه الالتزام

 

80 1-وجه الالتزام در تاخیر انجام تعهد

 

81 2-وجه التزام در صورت عدم انجام تعهد

 

81 و-رسیدگی به مدارک متعهد

 

81 ز-بازداشت اموال متعهد

 

82 1-بازداشت اموال منقول

 

82 2-ارزیابی

 

82 3-تعیین حافظ اموال

 

83 4-بازداشت اموال غیر منقول

 

84 5-بازداشت اموال نزد شخص ثالث

 

85 ح-مزایده اموال بازداشت شده

 

86 1-اگهی مزایده غیر منقول

 

86 2-آگهی مزایده اموال منقول

 

87 3-تفاوت حراج و مزایده

 

87 بند سوم: مستثنیات دین

 

89 الف-اموال مشمول حکم مستثنیات دین

 

89 ب-اعتراض به بازداشت مستثنیات دین

 

90 بند چهارم-آثار بازداشت اموال متعهد

 

91 الف-تقدم در وصول مطالبات

 

92 ب-ممنوعیت نقل و انتقال

 

92 ج-عدم قبول ادعای ثالث نسبت به اموال بازداشت شده

 

92 گفتار سوم: تفاوت اسناد ذمه ای با اسناد وثیقه

 

93 بند اول: سپردن وثیقه

 

93 بند دوم: بازداشت متعهد

 

94 بند سوم: مستثنیات دین

 

94 بند چهارم: مراحل اجرا

 

94 فصل چهارم: آثار اجرا مبحث اول: تنظیم سند انتقال اجرایی

 

95 گفتار اول: تعاریف

 

95 گفتار دوم: تفاوت ها و شباهت ها با سایر مفاهیم مشابه

 

95 گفتار سوم: اثار تنظیم سند انتقال اجرایی نسبت به بدهکار و طلبکار

 

96 مبحث دوم: تحویل مال منقول یا مال غیر منقول

 

97 گفتار اول: تحویل و تسلیم اموال منقول

 

97 گفتار دوم: تحویل و تسلیم اموال غیر منقول

 

97 مبحث سوم: تخلیه

 

98 گفتار اول: تعاریف

 

98 گفتار دوم: شرایط و موارد صدور حکم تخلیه

 

98 گفتار سوم: رویه های عملی در اجرای تخلیه

 

99 مبحث چهارم: هزینه های اجرایی

 

99 گفتار اول: اقسام هزینه های اجرا

 

99 بند اول: حق الاجرا

 

99 الف-تعریف

 

100 ب-حق الاجرا در موارد خاص

 

101 د-موارد عدم تعلق حق الاجرا

 

102 بند دوم: حق مزایده

 

102 الف-تعریف

 

102 ب-شرایط تعلق حق مزایده و میزان آن

 

102 بند سوم : هزینه ارزیابی

 

103 بند چهارم: حق الحفاظه

 

103 مبحث پنجم: شکایات اجرایی

 

104 گفتاراول: اقسام شکایات اجرایی

 

104 بند اول: شکایت از دستور اجرای سند

 

104 الف-آثار شکایت از دستور اجرای سند

 

104 ب-استثنائات

 

104 بند دوم: شکایت از عملیات اجرایی

 

105 الف-قوانین و مقررات مرتبط با شکایت از اقدامات اجرایی و عملیات مامورین اجراء

 

105 ب-شرایط شکلی شکایت و نحوه رسیدگی به آن

 

105 ج-رویه عملی در شکایت از عملیات اجرایی

 

107 گفتار دوم: توقیف عملیات اجرایی

 

108 بند اول: تعاریف

 

108 الف-تعریف لغوی توقیف

 

108 ب-تعریف اصطلاحی توقیف عملیات اجرایی

 

109 بند دوم: موارد توقیف عملیات اجرایی

 

109 بند سوم: رویه عملی در توقیف عملیات اجرایی

 

110 نتیجه گیری و پیشنهادات

 

112 فهرست منابع

 

114 علائم اختصاری

 

116 چکیده انگلیسی

 

118

چکیده

امروزه سیاست های قضایی بسیاری از نظام های حقوقی در این راستا است که از تراکم کار محاکم کاسته و با حل موضوعات، دعاوی و ترافعات اشخاص در سایر بخش ها در این زمینه اقدام موثری نمایند. در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران نیز در این زمینه تلاش های بسیاری شده است. یکی از مهمترین راه ها در راستای تحقق بخشیدن به این هدف، تاکید بر تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق می باشد. با توجه به این که دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق یکی از مراجع قانونی در تنظیم اسناد رسمی در رابطه با اموال و تعهدات و قراردادهای اشخاص هستند، و از سوی دیگر امکان اجرای مفاد و مدلول آنها بدون مراجعه به محاکم قضایی ممکن می باشد، نقش به‌سزایی را می توانند در راستای هدف مزبور ایفا نمایند.

این ویژگی‌ که در مواد مختلف قانونی مورد تأکید قانون‌گذار قرار گرفته و مقررات ، بایسته ها و رویه های خاصی جهت اجرای مفاد آن وجود دارد، آن طور که باید در پژوهش های حقوقی به آن پرداخته نشده است و به وضوح خلاء آن در متون حقوقی مشهود است. این تحقیق تلاشی است جهت روشن نمودن زوایای مختلف اجرای اسناد رسمی، که در این راستا سعی شده است تمام مواد قانونی و مقررات خرد و کلان مرتبط به طور دقیق و علمی بررسی گردد.

کلید واژه ها: سند – اجرا – دفاتر اسناد رسمی.

 

 

مقدمه

تضمین حقوق اشخاص وعدم تعرض به مالکیت آنهاهدف مهمی است که در تمام نظام های حقوقی دنبال می شود. رسیدن به این مطلوب جز در سایه اعتماد و گسترش دامنه حمایت حقوق ثبت ممکن نیست. حقوق ثبت با ضمانت اجراهای منحصر به فرد خود جایگاه خاصی در میان قوانین و قواعد حقوقی دارد. این موضوع باعث شده تقریبا در تمام نظام های حقوقی جهت اجرا و نظارت برقوانین و مقررات ثبتی ارگان­ها، سازمان ها و نهادهای خاص و مجزایی تعریف شوند.

حقوق ایران نیز از همان بدو شکل گیری نظام مدون حقوقی، به این امر توجه داشته و همواره شاهد بوده ایم که در کنار سایر قوانین، مقررات ثبتی اهمیت و جلوه ای خاص داشته است. به واقع تضمین اجرای اسناد که خصیصه بارز اسناد رسمی از سایر اسناد است، موجب این اهمیت شده است. در حقوق کشورمان با تصویب قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب 1316، مواد 58 الی 64 قانون مذکور به اجرای مفاد اسناد رسمی اختصاص یافت. متعاقباً قانون اصلاح موادی از قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی مصوب سال 1322 به تصویب رسید که به موجب ماده 8 قانون یاد‌شده مقرر شد:

«ترتیب اجرای مفاد اسناد رسمی و عملیاتی که اجرا متوقف بر آن است از ابلاغ و توقیف اموال و اشخاص و هزینه‌های اجرایی و مصارف آن و تعیین حق‌الاجرا در مواردی که در قانون معین نشده و مقتضی باشد و وصول حق‌الاجرا و نیز ترتیب شکایت از طرز عمل و اقدامات اجرایی و مرجع رسیدگی به آن و به‌طور کلی آنچه برای اجرای اسناد رسمی لازم است طبق آیین‌نامه وزارت دادگستری خواهد بود».

در اجرای ماده مذکور اولین آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا در سال 1322 به تصویب وزیر دادگستری رسید.

در سال 1351 مواد 34 و 34 مکرر ق.ث. اصلاح گردید و در اجرای ماده 157 اصلاحی ق.ث. «آ.ا.م.ا.ر اجرایی مواد 34 و 34 مکرر اصلاحی ق.ث.» و «آیین‌‌نامه مرکز حراج و نحوه اجرای حراج و نوبت آن و نحوه توقیف حق بدهکار نسبت به مازاد مورد وثیقه و طرز استیفای حقوق توقیف‌کننده» به ترتیب در اردیبهشت و آبان‌ماه 1352 به تصویب وزیر دادگستری رسید.

متعاقباً و جهت جلوگیری از تشتت و پراکندگی مقررات مربوط به اجرای اسناد رسمی «آیین‌نامه اجرای اسناد رسمی لازم‌الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی» در سال 1355 در خصوص نحوة اجرای اسناد وثیقه و ذمه به تصویب رسید که تا مهرماه سال 1387 مجری بود.

اخیراً با تصویب قانون اصلاح ماده 34 اصلاحی ق.ث. مصوب 1351 و حذف ماده 34 مکرر آن در بهمن ماه 1386 و آیین‌نامه مصوب 1355 در اجرای تبصره 2 قانون مزبور و نیز لزوم بازنگری در برخی از مقررات مربوط به اجرای اسناد ذمه، می توان گفت مقررات ثبتی به‌طور کامل مورد بازنگری قرار گرفته و ماحصل آن «آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا و طرز رسیدگی به شکایت از عملیات اجرایی مصوب 11/6/1387 در 203 ماده و 43 تبصره »[1] می‌باشد که یکی از ویژگی‌های آن اجرای اسناد رسمی است،که اجرای مفاد و مدلول آنها بدون مراجعه به محاکم قضایی انجام می شود که این موضوع به‌وضوح در مواد 92 و 93 ق.ث. مورد تأکید قانون‌گذار قرار گرفته است.

با توجه به تعریف ماده 1287 ق.م. از سند رسمی که بر‌اساس آن دفاتر اسناد رسمی وازدواج وطلاق نیز یکی از مهمترین مراجعی هستند که وظیفه مهم تنظیم سند رسمی در رابطه با مالکیت اموال و سایر حقوق و تعهدات و قراردادهای اشخاص وثبت ازدواج وطلاق را به‌عهده دارند. لذا دفاتر اسناد رسمی نقش به‌سزایی در اجرای اسناد تعهدآور و لازم‌الاجرا دارند. جز اسنادی که مقررات خاصی برای اجرای آنها وضع گردیده و صدور اجرائیه نسبت به آنها در مراجع مربوطه یا ادارات ثبت اسناد و املاک صورت می‌گیرد، بقیه اسناد لازم‌الاجرا عموماً به دلیل تنظیم آنها در دفاتر اسناد رسمی وازدواج وطلاق از طریق همان دفاتر قابلیت صدور اجرائیه دارند.

در ماده 34 ق.ث. که در اسفند 1386 اصلاح و تصویب گردیده است راجع به معاملات شرطی و رهنی و به‌طور کلی معاملات با‌حق‌استرداد که بین اشخاص در دفاتر اسناد رسمی منعقد می‌گردد به طلبکار این حق داده شده است که با مراجعه به دفترخانه تنظیم‌کننده سند تقاضای صدور اجرائیه نماید. به‌طور قطع سران دفاتر اعم از اسناد رسمی یا ازدواج و طلاق در تعیین و تشخیص صلاحیت بستانکار جهت صدور اجرائیه و احراز هویت وی مسؤولیت مهمی را به‌عهده دارند که با استناد به مواد آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی مصوب 11/6/87 و دیگر مواد قانونی به تشریح این مسؤولیت خطیر می‌پردازیم.

اطلاعات مربوط به پایان نامه:

الف: بیان مسئله و اهمیت موضوع:

در راستای سیاست های قضایی کشور و کم نمودن تراکم کار محاکم و دادگستری، توجه به یکی از مهمترین ویژگی های اسناد رسمی که اجرای مفاد و مدلول آنها بدون مراجعه به محاکم قضایی است بسیار حایز اهمیت است. این موضوع به وضوح در مواد 92[2] و 93[3] ق ث مورد تأکید قانونگذار قرار گرفته است و با توجه به تعریف مادّه 1287[4] ق. مدنی از سند رسمی، دفاتر اسناد رسمی یکی از مراجعی هستند که وظیفه مهم تنظیم سند رسمی در رابطه با حقوق اموال و تعهدات و قراردادهای اشخاص به عهده دارند. نقش بسزای دفاتر اسناد رسمی در اجرای اسناد تعهدآور و لازم الاجراء و تشریح و بررسی زوایای مختلف این موضوع مهم و اثرگذار موضوع این پایان نامه را تشکیل می دهد.

ب: پیشینه و سوابق تاریخی:

تاکنون تحقیق و پایان نامه ای در این خصوص به صورت تخصصی وبا تاکید بر جنبه های اجرایی ونحوه اجرای اسناد تدوین نشده است. مطالبی به طور محدود در کتاب های حقوق ثبت و اجرای اسناد رسمی (قدیم) و برخی مقالات منتشره در این زمینه وجود دارد ولی تخصصی و تجربی نبوده و به صورت یک مجموعه مدون و کامل نیست.

ج: پرسش های تحقیق (مسئله تحقیق)

1- چرا برخی اسناد و تعهدات بدون مراجعه به محاکم وطی نمودن مراحل پیچیده اجرای دادگستری، مستقیما از سوی دفاتر برای آنها اجراییه صادر می شود، به عبارت دیگر چه ویژگی هایی این اسناد و تعهدات مندرج در انها را از بقیه موارد متمایز نموده واشخاص را به تنظیم این اسناد وتحمل هزینه های آن سوق می دهد؟

2- سردفتر چه وظایف و تکالیفی در صدور اجرائیه دارد؟

3- آیا سردفتر می تواند برای کلیه اسناد تنظیمی اجرائیه صادر نماید؟

4- متعهد له یاطلبکار در اسناد تنظیمی توسط سردفتر از چه ضمانت اجراهایی برخوردار خواهد بود؟

5- آیا درحین اجرای مفاد اسناد رسمی مستثنیات دین لحاظ می گردد؟

6- در جریان اجرای اسناد رسمی، برای اشخاص ثالثی که خود را محق میدانند یا اعتراضی به اجرا دارند چه تضمیناتی پیش بینی شده است؟

د: فرضیه ها:

1-به نظر میرسد که سند رسمی میتواند نقش بسزایی در کم کردن پرونده ورودی به محاکم دادگستری داشته باشد.

2- به نظر میرسد که سران دفاتردر تشخیص صلاحیت بستانکار جهت صدور اجرائیه مسئولیت مهمی را بر عهده دارند.

3- به نظر می رسد که فقط نسبت به تعهداتی می توان اجرائیه صادر کرد که در سند منجزاً قید گردیده باشد.

4- ظاهرا اسناد رسمی بدون مراجعه به محاکم دادگستری دارای قرت اجرایی فراوانی است.

5- به نظر می رسد ملکی که در وثیقه قرار گرفته جزءمستثنیات محسوب نمی شود

هـ :اهداف تحقیق:

1- امکان دسترسی به مجموعه مدون و تخصصی درخصوص اجرای اسناد رسمی لازم الاجراء

فصل اول : كلیات 4

كلیات: 5

گفتار اول: تعریف و تاریخچه تابعیت 5

بخش اول: تعریف تابعیت 5

بخش دوم: مختصر تاریخچه ای بر تابعیت 6

بند اول: 6

بند دوم: 7

گفتار دوم: بی تابعیتی 7

بخش اول: تعریف بی تابعیتی 7

بخش دوم: علل پیدایش بی تابعیت 8

بند اول: 8

بند دوم: 8

بند سوم: 9

بند چهارم: 9

بخش سوم: عوارض بی تابعیتی 10

بند اول: 10

بند دوم: 10

بند سوم: 10

بخش چهارم: راه های رفع بی تابعیتی 11

بند اول: 11

بند دوم: 11

بند سوم: 11

بند چهارم: 12

بند پنجم: 12

فصل دوم: بررسی كنوانسیون های بین المللی 14

گفتار اول: كنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان 15

بخش اول: كلیات 15

بند اول 15

بند دوم: 16

بند سوم 16

بخش دوم: نظریات در خصوص تابعیت زوجین 16

بند اول: 17

بند دوم: 18

بند سوم: 19

بخش سوم: تفسیر مادة 9 كنواسیون 20

گفتار دوم: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی 21

بخش اول: كلیات 21

بخش دوم: تفسیر مادة 24 میثاق 22

بند اول: 22

بند دوم: 24

بند سوم: 25

گفتار سوم: بررسی قانون تابعیت ژاپن، برزیل و فنلاند بعنوان قوانین متفاوت در برخورد با بی تابعیتی 26

بخش اول: تابعیت در كشور ژاپن 26

بند اول 26

بند دوم: 27

بند سوم 27

بند چهارم: 28

بخش دوم: بررسی قانون برزیل و راه های جلوگیری از بی تابعیتی در قانون این كشور 29

بند اول: 29

بند دوم: 30

بند سوم: 30

بخش سوم: تابعیت در كشور فنلاند از حیث رعایت كنوانسیون های بین المللی 31

بند اول 31

 

 

بند دوم 32

بند سوم 33

گفتار چهارم: بررسی كنوانسیون كاهش موارد بی تابعیتی 34

بخش اول: كلیات 34

بخش دوم: بررسی مواد یک تا پنج كنوانسیون كاهش موارد بی تابعیتی 35

بند اول: 35

بند دوم: 35

بند سوم: 36

بند چهارم: 36

بند پنجم: 37

بخش سوم: بررسی مواد شش گانه كنوانسیون 38

بند اول 38

بند دوم 38

بند سوم 40

بند چهارم 40

بند پنجم 42

بند ششم 43

فصل سوم : بررسی كنوانسیون های (اروپایی تابعیت، اعلامیه جهانی حقوق بشر، حقوق كودك و بررسی وضعیت افراد بی تابعیت) 44

گفتار اول: كنوانسیون اروپایی بی تابعیت 45

بخش اول: موضوعات عمومی تابعیت 45

بخش دوم: اصول كلی تابعیت 46

بخش سوم: قواعد تابعیت 47

بخش چهارم : كنوانسیون اروپایی تابعیت 51

بخش پنجم: مشكلات تابعیتی 52

بند اول 52

بند دوم 53

بند سوم 54

بخش ششم: همكاری میان دول عضو 54

بند اول 54

بند دوم 55

بخش هفتم: اجرای كنوانسیون 55

گفتار دوم: اعلامیه جهانی حقوق بشر 56

بخش اول: كلیات 56

بخش دوم: تفسیر بند الف مادة 15 اعلامیه جهانی حقوق بشر 57

بند اول 57

بند دوم: 58

بند سوم: 59

بند چهارم 59

گفتار سوم: كنوانسیون حقوق كودك 60

بخش اول: كلیات 60

بخش دوم: تفسیر مادة 7 62

بند اول: 62

بند دوم: 63

بند سوم: 64

بند چهارم: 64

گفتار چهارم: كنوانسیون وضعیت اشخاص بی تابعیت 65

بخش اول: كلیات 65

بخش دوم: مواد مهم كنوانسیون وضعیت افراد بی تابعیت 67

بند اول 67

بند دوم 67

بند سوم 67

بند چهارم 68

بند پنجم 68

بند ششم 68

بند هفتم 68

بند هشتم 68

بند نهم 69

بند دهم 69

بند یازدهم 69

بند دوازدهم 69

بخش سوم: تفسیر مواد كنوانسیون 70

بخش چهارم: نحوه عملكرد كمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در خصوص افراد بدون تابعیت 71

بند اول 71

بند دوم 73

نتیجه گیری: 75

پیشنهادات: 76

منابع فارسی: 77

منابع انگلیسی: 79

چكیده:

امروزه مسأله بی تابعیتی یكی از موارد مهم در عرصه حقوق بین الملل می باشد كه آنگونه كه باید به آن پرداخته نشده است و كنوانسیون های بین المللی بطور دقیق به این موضوع پرداخته اند. در این تحقیق سعی شده است تمام كنوانسیون هایی كه در این زمینه بحث كرده اند، مورد بررسی قرار گیرند كه البته در اكثر قریب به اتفاق این كنوانسیون ها مواد كمی به این موضوع اختصاص داده شده است و كنوانسیون هایی كه بطور تخصصی بحث را مطرح می كنند، كنوانسیون كاهش موارد بی تابعیتی و كنوانسیون اروپایی تابعیت می باشند كه در این میان كنوانسیون اروپایی تابعیت بطور كلی راجع به تابعیت بحث می كند و در قسمتهایی به مسئله بی تابعیتی و راه های رفع آن نیز می پردازد ولی كنوانسیون كاهش موارد بی تابعیتی كاملاً در همین خصوص بحث می كند و بطور تخصصی راه های مقابله با بی تابعیتی را بررسی می كند.

در این میان اعلامیه جهانی حقوق بشر را داریم كه در مادة 15 خود می گوید:«هر كس حق داشتن تابعیت را دارد و هیچكس را نباید بطور خودسرانه از تابعیتش محروم نمود» و یا میثاق حقوق مدنی و سیاسی كه در مادة 24 خود می گوید: «هر كودكی حق داشتن تابعیت را دارد» و همچنین كنوانسوین حمایت از حقوق زنان و كنوانسیون حمایت از حقوق كودك كه این كنوانسیون ها تنها در موادی از خود به بررسی این موضوع پرداخته اند و در نهایت می توان گفت با وجود اینكه كنوانسیون های بسیاری برای جلوگیری از كاهش موارد بی تابعیتی راهكارهایی را ارائه داده اند ولی باز هم كافی نمی باشد، هر چند تلاشهای صورت گرفته تا حدود بسیار زیادی در سطح جهان مؤثر مواقع شده و باعث ترقی در سطح قانونگذاری كشورها در قانون داخلیشان شده است ولی این تلاشها تا زمانیكه منجر به ایجاد یک قانون متحد و كامل در این موضوع كه مورد تأئید اكثر قریب به اتفاق كشورها باشد و همچنین دارای ضمانت اجرا باشد می توان گفت به نتیجة واقعی خود نخواهد رسید.

كلید واژگان: بی تابعیتی، كنوانسیون، میثاق، اعلامیه، تعارض قوانین

مقدمه:

در ماده 15 اعلامیه جهانی حقوق بشر مقرر شده است كه همه افراد از حق داشتن تابعیت بهره مند هستند و هیچ كس بصورت خودسرانه از تابعیتش محروم نخواهد شد. بی تابعیتی یا نداشتن تابعیت مؤثر و قانونی مشكلی حاد و بزرگ است. مقررات تدوین شده به منظور پرهیز یا كاهش موارد بی تابعیتی در چندین معاهده بین المللی حقوق بشری از جمله میثاق حقوق مدنی و سیاسی و كنوانسیون حقوق كودك، تابعیت زنان ازدواج كرده، كاهش موراد بی تابعیتی، وضعیت اشخاص بی تابعیت و اعلامیه جهانی حقوق بشر گنجانیده شده است. براساس میثاق حقوق مدنی و سیاسی هر كودك حق تحصیل تابعیت دارد. در كنوانسیون حقوق كودك نیز به حق كودك برداشتن تابعیت با تصریح بر اینكه ولادت كودكان بی درنگ پس از بدنیا آمدن آنها ثبت خواهد شد، اشاره شده و عنوان شد. كودك در هنگام تولد از حق داشتن نام و برخورداری از تابعیت بهره مند است. و یا در كنوانسیون زنان ازدواج كرده نیز از عدم تغییر تابعیت قهری زنان به هنگام طلاق یا ازواج یا تغییر تابعیت همسران آنها حمایت می كند. این معاهده ها تنها برای رفع بی تابعیتی بوجود نیامده اند اما معاهدة كاهش موارد بی تابعیتی بصورت انحصاری بر كاستن از بی تابعیتی متمركز شده است. به موجب این معاهده بسیاری از اشخاصی كه ممكن است به شكل دیگر بی تابعیت شوند قادر خواهند بود تحصیل تابعیت كنند و دولتهای عضو باید وسایل تحصیل تابعیت خود را در اختیار تمام اشخاص متولد شده، در قلمروشان بگذارند.

كنوانسیون وضعیت اشخاص بی تابعیت به جای امحای بی تابعیتی به حمایت از اشخاص بی تابعیت پرداخته است. حق داشتن تابعیت از آن جهت مهم است كه بیشتر دولت ها فقط به اتباع خود اجازه می دهند حقوق كامل سیاسی مدنی، اقتصادی و اجتماعی را در محدوده مرزهای آن كشور اعمال كنند. تابعیت به این افراد این توانایی را می دهد كه از حمایت دولت خود بهره ببرند و نیز به دولت اجازه می دهد براساس حقوق بین الملل از تبعه اش حمایت كند و قواعد حمایت دیپلماتیک دولت ها از این منطق پیروی می كند كه افراد باید دارای تابعیتی باشند تا از حمایت دیپلماتیک دولتی بهره ببرند، اما اصول حقوق بشر در پی نشان دادن این موضوع است كه داشتن یا نداشتن تابعیت هیچ اثری بر بهره مندی انسان از حقوق بشر بگذارد، از این رو بی تابعیتی نباید مانع اعمال قواعد حقوق بشری در مورد افراد مورد اشاره در كنوانسیون 1954 بشود.

میثاق حقوق مدنی و سیاسی هم دولت ها را ملزم می كند كه بدون هیچگونه تبعیضی از جمله نژاد، رنگ، مذهب، زبان، سیاست، خاستگاه اجتماعی و… حقوق شناخته شده در میثاق را محترم بشمارند و اطمینان پیدا كنند كه تمامی ساكنان قلمروشان از این حق بهره مند هستند.

هدف از انجام این تحقیق كمبودی بودكه در این زمینه احساس می شدوامید به اینكه جمع اوری این مطالب كاربردی وعملیاتی شود.

پرسش اصلی این تحقیق این است كه ایا كنوانسیون های موجودبرای حل معضل بی تابعیتی كفایت میكند یا خیر؟نیازی به تشكیل كنوانسیون جدیدو یایک قانون متحدوجوددارد یاخیر؟

فرضیات این تحقیق مشتمل است بر:كنوانسیونهای بین المللی گامهای اساسی در ارتقاسطح قانونگذاری كشورهادرخصوص تابعیت برداشته اند.همچنان افراد از نبودقوانینی با جنبه لازم الاجرا بودن محروم میباشند.دولتهابرای حفظ اختیارخودمعمولا تن به تصویب این عهدنامه های بین المللی نمی دهند.

این پایان نامه مشتمل بر 3 فصل می باشد كه در فصل اول به گفتن كلیات پرداخته شده است و توضحی راجع به تابعیت و بی تابعیت و مفاهیمی كه تا انتهای تحقیق با آن روبرو خواهیم شد و این فصل به 2 گفتار تقسیم شده است كه گفتار اول مختصری راجع به تابعیت و تاریخچه آن بحث می كند و گفتار دوم راجع بی تابعیتی و علل پیدایش و راه های جلوگیری آن بحث می كند و در فصل دوم و سوم و كنوانسیون هایی كه به مقابله با بی تابعیتی پرداخته اند مورد بررسی قرار می گیرد و در فصل دوم كه مشتمل بر 4 گفتار است می باشد در گفتار اول به بررسی كنوانسیون حمایت از زنان و در گفتار دوم به بررسی میثاق حقوق مدنی و سیاسی و در گفتار سوم به بررسی كنوانسیون وضعیت اشخاص بی تابعیت و در گفتار چهارم قانون 3 كشور ژاپن، برزیل و فنلاند بعنوان سه قانون متفاوت در برخورد با بی تابعیتی مورد تحقیق قرار می گیرد و فصل سوم هم مشتمل بر 4 گفتار می باشد كه در گفتار اول كنوانسیون ماهش موارد بی تابعیت و در گفتار دوم كنوانسیون اروپایی تابعیت و در گفتار سوم اعلامیه جهانی حقوق بشر و در گفتار چهارم كنوانسیون حمایت از حقوق كودك مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

كلیات:

در ابتدای این تحقیق تعریفی و توضیحی راجع به بی تابعیتی خواهیم داد كه این امر میسر نخواهد بود، مگر آنكه ابتدا خود تابعیت تعریف شود و بصورت شفاف توضیح دهیم تا بعد بتوان مفهوم بی تابعیتی را شرح داد.

گفتار اول: تعریف و تاریخچه تابعیت

در این گفتار ابتدا تعریفی راجع به تابعیت ارائه خواهدشد و بعد بصورت مختصر تاریخچه این امر را بررسی خواهیم كرد.

بخش اول: تعریف تابعیت

اصطلاحی است در حقوق بین المللی خصوصی كه به معنای عضویت فرد در جمعیت تشكیل دهندة دولت است.

تابعیت در لغت به معنای پیرو و فرمانبردار است و تابع كسی است كه عضو جمعیت اصلی[1] دولتی باشد.

تابعیت در حقیقت نشان دهندة یک رابطة سیاسی، حقوقی و معنوی بین فرد و دولت می باشد. (منظور از شخص اعم از هر شخص حقیقی و حقوقی می باشد و منظور از دولت شخصیت حقوقی مستقلی است كه دارای 4 عنصر سرزمین، جمعیت، حكومت و حاكمیت می باشد كه از نظر بین المللی دولتهای دیگر آنرا به رسمیت شناخته اند.[2])

تابعیت یک رابطه سیاسی است زیرا از حاكمیت دولت ناشی می شود و الزام و وفاداری فرد نسبت به تكالیف و وظایفش در جامعه و همچنین حمایت دولت از شخص را به همراه دارد.

تابعیت یک رابطة حقوقی است زیرا در مجامع بین المللی و داخلی آثار حقوقی خاصی را دارد و در حقیقت ارتباط بین فرد و دولت از طریق همین رابطة حقوقی است كه برقرار می شود و حقوق است كه به این رابطه نظم می دهد.

و تابعیت رابطة معنوی است زیرا افراد كشور از نظر اهداف مشترك از قبیل مذهب، فرهنگ، اخلاق و… به هم پیوند می زند و در هم می آمیزد.

بخش دوم: مختصر تاریخچه ای بر تابعیت

در این بخش سعی می كنیم نگاهی مختصر بر تاریخچه تابعیت بیندازیم و این تاریخچه را به سبب وابستگی ما به دین مبین اسلام و اینكه و ایرانی هستیم در این دو قسمت تدارك دیده ام:

بند اول: تابعیت در اسلام                             بند دوم: تابعیت در ایران

بند اول: تابعیت در اسلام: اولین دولت اسلامی همراه با هجرت پیامبر از مكه به مدینه شكل گرفت كه پس از رسیدن به مدینه پیامبر اكرم با پیمان مدینه[3] جمعیت دولت خویش را از مسلمانان (براساس پیمان دینی) و یهودیان (براساس پیمان سیاسی) تشكیل دادند و پس از فتح شهر مكه و شهرهای دیگر تابعان این دولت افزایش پیدا كردند و تابعیت دولت اسلامی با نزول سورة توبه و تشریح پیمان ذمه علاوه بر یهودیان مدینه به سایر اهل كتاب تسری پیدا كرد.

این تابعیت بر 2 معیار ایمان و پیمان استوار بود كه بعد از پیامبر اكرم (ص) نیز این رویه در سایر دولتهای اسلامی رواج پیدا كرد، به گونه ای كه هم مسلمانان، هم ذمی ها در جهان اسلام جزو تابعان كشورهای اسلامی به شمار می رفتند و در قلمرو عثمانی هم این امر رواج داشت و هر فرد مسلمان به محض ورود از كلیه حقوق شهروندی برخوردار می گردید،[4] ولی در ادامه و تحت تأثیر حقوق اروپایی مفهوم تابعیت از مذهب و دین جدا شده و قوانین تابعیت براساس معیارهای زادگاه و اقامتگاه و بر مبانی قومیت شكل گرفت.

انواع تابعیت در نظام حقوق اسلامی عبارتند از:

الف) تابعیت تأسیسی و تابعیت استمراری: تابعیت تأسیسی در اسلام برخلاف سایر دولتها كه گاهاً بر پایه عدم اختیار شكل می گرفت بر 2 مبنای ایمان و پیمان شكل می گرفت و تابعیت استمراری نیز همچنین حقوق عرفی تابعیت مسائلی همچون تولد، زادگاه و خون را مورد بررسی قرار می دهد.

ب) تابعیت دینی و تابعیت سیاسی: از آنجا كه تابعیت مسلمانان براساس دین آنها می باشد تابعیت دینی و تابعیت برای كسانی است كه غیرمسلمان هستند و براساس قرارداد سیاسی ذمه می باشد.

ج) تابعیت عالی و تابعیت عادی: تابعیت عادی برای غیر مسلمانان است و تابعیت عالی برای مسلمانان است كه تفاوت این دو دسته در كسب پست ها و یكسری امتیازات است، از جمله قضا و شهادت علیه مسلمانان كه در آن مسلمان بودن شرط است و البته امتیازاتی هم برای تابعان عادی در نظر گرفته شده است از جمله معافیت از دفاع از سرزمینی در مقابل دشمن و البته عضو عادی یا عالی شدن در جامعه اسلامی امری اختیاری است و شخص می تواند وارد گروه مسلمانان یا غیر مسلمانان شود و تابعیتش متفاوت گردد.[5]

با توجه به نیاز روزافزون كشور به روغن‌های خوراكی، توسعه كشت دانه‌های روغنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. از بین دانه‌.های روغنی سازگار با شرایط كشور، گلرنگ به عنوان یک گیاه مقاوم به تنش شوری و خشكی و با داشتن تیپ های بهاره و پاییزه، از آینده نویدبخشی برخوردار است. در این آزمایش اثر تنش خشکی، تاریخ کاشت و رقم بر خصوصیات رشد، عملکرد و اجزای عملکرد و همچنین مقدار پرولین، قندهای محلول، درصد پروتئین، درصد و عملکرد روغن، مقدار کلروفیل و کاروتنوئید مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق به صورت طرح آزمایشی اسپلیت اسپلیت پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا گردید. عوامل مورد بررسی عبارت بودند از، تنش خشکی شامل سه سطح: سطح اول(S1)- 3± 80 میلیمترتبخیر از سطح تشتک کلاس A، سطح دوم(S2)- 3±120 میلیمتر از سطح تشتک کلاس A ، سطح سوم(S3)- 3±160 میلیمترتبخیر از سطح تشتک کلاس A، فاکتور فرعی مورد مطالعه در این تحقیق عبارت بود از بررسی 2سطح تاریخ کاشت شاملD1: تاریخ کاشت متداول منطقه (تاریخ30/1/90) و D2: 20روز دیرتر از تاریخ کاشت متداول منطقه (تاریخ 19/2/90)، عامل فرعی فرعی عبارت از بررسی رقم در دو سطح V1: رقم محلی اصفهان و V2: رقم اصلاح شده اصفهان(گلدشت) بود. نتایج این بررسی در مرحله 50درصد گلدهی نشان داد، تنش خشکی سبب کاهش معنی دار وزن تر و خشک برگ و مقدار کلروفیل شد ولی بر مقدار ارتفاع بوته تاثیر معنی داری نداشت. تاثیر تاریخ کاشت و رقم بر صفات ارتفاع بوته، وزن خشک برگ گلرنگ نیز معنی دار بود ولی بر مقدار کلروفیل معنی دار نبود. در مرحله برداشت اثر تنش خشکی بر صفات ارتفاع بوته، وزن تر و خشک برگ، بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، شاخه اصلی و فرعی، عملکرد دانه، سطح برگ، پرولین، درصد و عملکرد روغن، قند محلول، کلروفیلa، b و کل و شاخص برداشت معنی دار بود. تاثیر تاریخ های کاشت مختلف بر صفات ارتفاع بوته، وزن تر و خشک برگ، بوته، هزار دانه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، درصد پوکی دانه شاخه اصلی و فرعی، عملکرد دانه، سطح برگ، عملکرد روغن، کلروفیلa و شاخص برداشت معنی دار بود. در این مطالعه اثر رقم بر صفات ارتفاع بوته، وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک بوته، وزن هزار دانه، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، درصد پوکی دانه شاخه اصلی و فرعی، عملکرد دانه، سطح برگ، پروتئین دانه، درصد و عملکرد روغن، کلروفیل bو کل و شاخص برداشت معنی دار بود. رقم محلی اصفهان بجز در مورد مقدار پروتئین در سایر صفات برتری داشت. در این مطالعه اثرات متقابل تاریخ كاشت و واریته، تنش و رقم، تاریخ كاشت و تنش و اثر سه جانبه تاریخ كاشت، رقم و واریته مورد بررسی موارد معنی دار و غیر معنی دار ارزیابی شد.

كلمات كلیدی: گلرنگ ، تنش خشكی، تاریخ كاشت، عملكرد، اجزای عملكرد

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول : بررسی منابع
1-1-مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	1
2-1- منشأ و اهمیت گیاهی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	3
3-1- خصوصیات گیاه­شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	3
1-3-1-ساقه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	3
1-3-1- برگ و خار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	4
3-3-1-ریشه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	4
4-3-1-گل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	5
5-3-1-میوه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	5
4-1-ارقام گلرنگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	6
1-4-1-ارقام داخلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	6
2-4-1- ارقام خارجی . . . . . . . . . . . . . . . . .   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	7
5-1-آبیاری گلرنگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	8
6-1-نیاز آبی گیاه گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	8
7-1-مراحل رشد و نمو گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	9
8-1-تعریف تنش خشکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	11
9-1- مکانیسم­های مقاومت به خشکی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	12
10-1-چگونگی پیدایش تنش آبی…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	13
11-1- تاثیر تنش خشکی بر رشد و نمو گلرنگ.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	13
1-11-1-اثرات فیزیولوژیکی تنش خشکی بر گلرنگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	18
12-1- تاثیر تاریخ های کاشت مختلف بر عملکرد واجزای عملکرد گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . .	21
13-1- تاثیر کاربرد ارقام مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	25

 فهرست مطالب

عنوان                                                                                                     صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم : مواد و روش ها
1-2- مشخصات محل اجرای آزمایش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		30
1-1-2- موقعیت شهرستان تبریز از نظر جغرافیایی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		30
2-1-2- وی‍ژگی های آب و هوائی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		30
2-2- خصوصیات خاك مزرعه مورد آزمایش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		30
3-2- طرح آزمایشی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		31
4-2- آماده سازی زمین- کاشت بذور. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		31
5-2- مرحله داشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		32
6-2- نمونه برداری و اندازه گیری در مرحله برداشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		32
7-2- مرحله برداشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		32
1-7-2- عملکرد دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		33
2-7-2- درصد پوکی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		33
3-7-2- وزن هزار دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		33
4-7-2- ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		33
5-7-2- سطح برگ. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		33
8-2- روش اندازه گیری پرولین و قندهای محلول . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		34
9-2- اندازه گیری کلروفیل. . . . . . . … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   1-9-2- اندازه گیری کلروفیل در مرحله 50درصد گلدهی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-9-2- اندازه گیری کلروفیل در زمان رسیدگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-2- روش اندازه گیری پروتئین دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-2- روغن دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-2- تجزیه آماری داده ها. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		35   35 35   35 36 36
فصل سوم : نتایج و بحث   1-3- مرحله داشت. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		37
1-1-3- ارتفاع بوته در مرحله 50درصد گلدهی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		37
2-1-3- وزن خشک برگ در مرحله 50درصد گلدهی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		38
3-1-3- وزن تر برگ در مرحله 50درصد گلدهی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .		41

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4-1-3- مقدار کلروفیل برگ در مرحله 50درصد گلدهی.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	43
2-3- صفات مورد ارزیابی در مرحله برداشت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	44
1-2-3- ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	44
2-2-3- وزن خشک برگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
3-2-3- وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	49
4-2-3- وزن خشک بوته . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	50
5-2-3- وزن تر بوته . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	52
6-2-3- وزن هزار دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	54
7-2-3- تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	56
8-2-3- تعداد دانه در طبق. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	59
9-2-3- درصد پوکی دانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	61
10-2-3- تعداد شاخه اصلی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	62
11-2-3- تعداد شاخه فرعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	64
12-2-3- عملکرد دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	66
13-2-3- شاخص سطح برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	68
14-2-3- پرولین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	69
15-2-3- درصد پروتئین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	71
16-2-3- درصد و عملکرد روغن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	72
17-2-3- کاروتنوئید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	76
18-2-3- قندهای محلول. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	76
19-2-3- کلروفیلa، b و کل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	76
20-2-3- شاخص برداشت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   3-3- ضرایب همبستگی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   . 4-3 – بحث. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-4-3- ارتفاع بوته.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-4-3- وزن خشک وتر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3-4-3- وزن خشک و تر بوته . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-4-3- وزن هزار دانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5-4-3- تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6-4-3- تعداد دانه در طبق.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .	80   83 84 84 86 86 88 88 90
7-4-3- درصد پوکی دانه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   8-4-3- تعداد شاخه اصلی وفرعی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9-4-3- عملکرد دانه .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-4-3- شاخص سطح برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11-4-3- پروتئین. . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 12-4-3- پرولین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13-4-3- درصد و عملکرد روغن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14-4-3- کاروتنوئید. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15-4-3- قندهای محلول. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16-4-3- کلروفیلa، b و کل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17-4-3- شاخص برداشت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . فصل چهارم	92   93 94 96 98 98 99 101 101 102 103
1-4- نتیجه گیری کلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   2-4- پیشنهادات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	104   106
ضمائم   شکل ضمیمه 1- نقشه کشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	107
مراجع مورد استفاده. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	113

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                  صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل1-3: تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	37
شکل2-3: تأثیر رقم های مختلف بر مقدار ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	38
شکل3-3: تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن خشک برگ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	39
شکل4-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	39
شکل5-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	40
شکل6-3- اثر متقابل تنش خشکی و رقم بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	40
شکل7-3- اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	41
شکل8-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	41
شکل9-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	42
شکل10-3- تأثیر رقم های مختلف بر وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	42
شکل11-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار کلروفیل برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	43
شکل12-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	44
شکل13-3-تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
شکل14-3-تأثیر رقم های مختلف بر مقدار ارتفاع نهایی بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	45
شکل15-3- اثر متقابل تنش خشکی و رقم در مقدار ارتفاع بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
شکل16-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
شکل17-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	47
شکل18-3- اثر متقابل تنش خشکی و تاریخ کاشت در وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	47
شکل19-3- تأثیر رقم های مختلف بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	48
شکل20-3- اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	48
شکل21-3-اثر متقابل تنش خشکی، تاریخ کاشت و رقم بر وزن خشک برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . .   .	49
شکل22-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	49
شکل23-3- تأثیر رقم های مختلف بر وزن تر برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	50
شکل24-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن خشک بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	51
شکل25-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر وزن خشک بوته . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	51
شکل26-3- تأثیر رقم های مختلف بر وزن خشک بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	52
شکل27-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار وزن تر بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	53
شکل28-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار وزن تر بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	53
شکل29-3-تأثیر رقم های مختلف بر وزن تر بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	54
شکل30-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر وزن هزار دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	54
شکل31-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار وزن هزار دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	55

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                    صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل32-3- اثر متقابل رقم های مختلف و تاریخ کاشت بر وزن هزار دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	55
شکل33-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	56
شکل34-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	57
شکل35-3- تأثیر رقم های مختلف بر تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	57
شکل36-3- اثر متقابل رقم های مختلف و تاریخ کاشت بر تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . . .	58
شکل37-3- اثر متقابل تنش خشکی، تاریخ کاشت و رقم بر تعداد طبق در بوته. . . . . . . . . . . . . . . . . .	58
شکل38-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر تعداد دانه در طبق. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	59
شکل39-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر تعداد دانه در طبق. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	60
شکل40-3- تأثیر رقم های مختلف بر تعداد دانه در طبق. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	60
شکل41-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر درصد پوکی دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	61
شکل42-3- تأثیر رقم های مختلف بر درصد پوکی دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	62
شکل43-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر تعداد شاخه اصلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	62
شکل44-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر تعداد شاخه اصلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	63
شکل45-3- تأثیر رقم های مختلف بر تعداد شاخه اصلی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	63
شکل46-3-تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر تعداد شاخه فرعی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	64
شکل47-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر تعداد شاخه فرعی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	64
شکل48-3-تأثیر رقم های مختلف بر تعداد شاخه فرعی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   65
شکل49-3-اثر متقابل رقم و تاریخ کاشت های مختلف بر تعداد شاخه فرعی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	66
شکل50-3-تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	66
شکل51-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار عملکرد دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	67
شکل52-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار عملکرد دانه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	67
شکل53-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر شاخص سطح برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	68
شکل54-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار شاخص سطح برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	69
شکل55-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار شاخص سطح برگ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   شکل56-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار پرولین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل57-3- اثر متقابل تنش خشکی و رقم بر مقدار پرولین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل58-3- اثر متقابل تنش خشکی و تاریخ کاشت بر درصد پروتئین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل59-3- اثر رقم های مختلف بر درصد پروتئین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل60-3- اثر متقابل رقم و تاریخ های مختلف کاشت بر درصد پروتئین. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل61-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر درصد روغن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل62-3- تأثیر رقم های مختلف بر درصد روغن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   فهرست اشکال عنوان                                                                                                                                              شکل63-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد روغن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . شکل64-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار عملکرد روغن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . شکل65-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار عملکرد روغن. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل66-3-اثر تنش خشکی بر مقدار قندهای محلول. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل67-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار کلروفیلa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . شکل68-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار کلروفیلb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . شکل69-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر مقدار کلروفیل کل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . شکل70-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار کلروفیلa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . شکل71-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار کلروفیلb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . شکل72-3- تأثیر رقم های مختلف بر مقدار کلروفیل کل. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . شکل73-3- اثر متقابل تنش خشکی و رقم بر مقدار کلروفیلb. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . شکل74-3- تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر شاخص برداشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . شکل75-3- تأثیر تاریخ های مختلف کاشت بر مقدار شاخص برداشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . شکل7 -3-تأثیر رقم های مختلف بر مقدار شاخص سطح برداشت. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .	69   70 70 71 71 72 73 73       صفحه 74 75 75 76 77 78 78 79 79 80 81 81 82

فهرست جداول

عنوان                                                                                                  صفحه

 

 

 

جدول 1- 2-   مشخصات فیزیكی و شیمیایی خاك مزرعه آزمایشی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	31
جدول 1-3- تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده گلرنگ در آزمایش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..	108
جدول 2-3- ضرایب همبستگی بین صفات اندازه گیری شده     . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	112

مقدمه

. با توجه به نیاز روزافزون كشور به روغن های خوراكی، توسعه كشت دانه های روغنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. از بین دانه های روغنی سازگار با شرایط كشور، گلرنگ به عنوان یک گیاه مقاوم به تنش شوری و خشكی(باسیل و کافکا[1]،2002( و با داشتن تیپ های بهاره و پاییزه، از آینده نویدبخشی برخوردار است. با توجه به نوپا بودن برنامه های توسعه كشت گلرنگ، اطلاعات اندكی در مورد ژنوتیپ های جدید گلرنگ در كشور موجود می‌باشد. عملکرد گلرنگ همانند سایر محصولات زراعی تحت تاثیر عوامل گوناگون از جمله ژنوتیپ، تاریخ کاشت، تراکم، رطوبت و حاصلخیزی خاک، دما و نور قرار می‌گیرد.

     میانگین بارندگی سالیانه ٢٤٠ میلیمتر، ایران را در زمره كشورهای خشك جهان قرار داده است. با توجه به شرایط اقلیمی و خشکسالی‌های اخیر، تنش خشکی از تنش‌های مهم محیطی به شمار می‌آید که این تنش تحت شرایط کاهش بارندگی، افزایش دما، بادهای گرم آخر فصل رشد صورت می‌گیرد. هر سال خسارت زیادی از طریق خشكی در مناطق كشت گلرنگ به این گیاه وارد می‌شود كه بر این اساس تحقیقات زیادی انجام شده است . کمبود آب و بروز تنش خشکی در محیط رشد گلرنگ باعث کاهش اندازه گیاه، تغییر رنگ برگ ها، کم شدن دوام سطح برگ و کاهش عملکرد می‌شود. آبیاری از طریق تغییر اجزای عملکرد می‌تواند عملکرد را تحت تاثیر قرار دهد. (یزدی صمدی،1375).

     اثر زمان ظهور تنش خشکی بر عملکرد دانه ممکن است به اندازه شدت تنش اهمیت داشته باشد. تنش خشکی در مرحله جوانه زنی گلرنگ باعث کاهش درصد و سرعت جوانه زنی می شود. تنش خشکی در مرحله رشد رویشی از طریق کاهش شاخص سطح برگ باعث کاهش تولید ماده خشک و کاهش عملکرد گیاه می‌شود. گلرنگ در مرحله رشد رویشی نسبت به مراحل بعدی به کمبود آب مقاوم تر است. بنابراین اطلاع از نحوه تاثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ در مناطق مختلف ضروری می‌باشد.

     یکی دیگر از عوامل محیطی تاثیر گذار بر رشد و عملکرد گلرنگ انتخاب تاریخ کاشت مناسب می باشد. غالبا با تغییر در تاریخ كاشت، درجه حرارت محیط و خاك نیز تغییر می نماید، كه خود سبب بروز واكنش‌های متفاوت گلرنگ در مراحل مختلف رشدی می‌شود. علاوه بر صفات مرفولوژیكی، عملكرد و اجزای عملكرد گلرنگ نیز تحت تاثیر تاریخ كاشت و تغییرات دمایی ناشی از آن در مراحل مختلف رشد قرار می‌گیرد و میزان این تاثیرپذیری بسته به شرایط آب و هوایی منطقه كاشت متفاوت است. تاخیر در کاشت گلرنگ باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد طبق در بوته می‌شود. کاهش تعداد دانه در اثر تاخیر در کاشت به سبب انطباق دوره گرده افشانی با دمای بالا می باشد. همچنین تاخیر در کاشت سبب افزایش درصد طبق های عقیم شده و از این طریق میانگین تعداد دانه در طبق و راندمان تولیدی گیاه را کاهش می‌دهد. (کازاتو و همکاران[2]،1997).

ژنوتیپ نیز از عوامل مهم موثر بر عملکرد گیاهان زراعی به شمار می رود. زیرا تعیین کننده ظرفیت و پتانسیل تولیدی محصول بوده و در نهایت، عوامل مختلف محیطی تعیین کننده میزان استفاده از این ظرفیت بالقوه می باشند. بنابراین شناخت بهتر اختلاف بین ارقام و ارتباط این تفاوت با عملکرد بالقوه در بهبود عملکرد گلرنگ نقش بسزایی دارد. گلرنگ دارای ارقام بسیار متنوعی است كه از نظر رنگ گل، ارتفاع بوته، شكل برگ، شكل ساقه، خاردار بودن، میزان روغن، تركیب اسیدهای چرب، طول فصل رشد، وزن دانه و صفات دیگر با یكدیگر متفاوتند. ارقام گلرنگ نه تنها از نظر طول دوره نمو با یکدیگر متفاوت هستند، بلکه هر یک از مراحل نمو آنها به طور کاملا مستقل به دما و طول روز عکس العمل نشان می دهد تاخیر در کاشت از طریق کاهش طول دوره رشد باعث کاهش رشد رویشی و زایشی گیاه می شود. بدین ترتیب تعیین تاریخ کاشت مستلزم آگاهی از ویژگی های فیزیولوژیکی گیاه و هم چنین تغییرات قابل پیش بینی محیط است.

     بنابراین جهت افزایش بهره برداری از امكانات محیطی به منظور افزایش میزان تولید محصولات زراعی لازم است به سابقه تاریخی كاشت گیاهان در مناطق و سازگاری آنها با شرایط محیطی خاص توجه كافی مبذول شود. تغییر در تاریخ كاشت می تواند نقش موثری در رشد و نمو گلرنگ، داشته باشد، و در این بین شناخت ارقامی كه توان سازگاری بهتری با این شرایط دارند گامی مهم در دستیابی به عملكردهای قابل قبول می باشد. لذا با توجه به اهمیت موضوع و با هدف ارزیابی و بررسی تفاوت واكنش ارقام مختلف گلرنگ به شرایط مختلف ایجاد شده در تاریخ های متفاوت كاشت، این تحقیق انجام شد.

این پژوهش با اهداف زیر مورد بررسی قرار گرفت:

1-بررسی تاثیر اثر رژیم های آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ ،

عنوان……………………………………………………………………………………………………………………………………….شماره صفحه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………	1
الف : اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….	3
ب : اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………	3
ت : سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….	3
ث : فرضیه های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..	3
ج : روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..	4
ح : سازماندهی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………	4
فصل نخست: بازشناسی مفاهیم و درآمدی بر مبنای بزه محاربه………………………………………………………………	6
مبحث نخست:واژه شناسی و تفکیک محاربه از مفاهیم مشابه…………………………………………………………………	7
گفتار نخست: واژه شناسی…………………………………………………………………………………………………………………	7
الف: مفهوم لغوی……………………………………………………………………………………………………………………………..	7
ب: مفهوم فقهی………………………………………………………………………………………………………………………………..	8
ج: مفهوم حقوقی………………………………………………………………………………………………………………………………	10
گفتار دوم: تفکیک محاربه از مفاهیم مشابه…………………………………………………………………………………………..	12
الف: تفکیک محاربه ازبغی………………………………………………………………………………………………………………..	12
ب: تفکیک محاربه از جرایم سیاسی…………………………………………………………………………………………………..	13
ج: تفکیک محاربه از افساد فی الارض…………………………………………………………………………………………………	15
مبحث دوم: درآمدی بر مبنای بزه محاربه……………………………………………………………………………………………..	17
گفتار نخست: مبانی شرعی………………………………………………………………………………………………………………..	17
الف: مبانی قرآنی ……………………………………………………………………………………………………………………………..	17
1- شأن نزول آیه…………………………………………………………………………………………………………………………….	18
2- دیدگاه های مفسرین…………………………………………………………………………………………………………………….	20
1-2- دیدگاه نخست……………………………………………………………………………………………………………………….	20
2-2- دیدگاه دوم……………………………………………………………………………………………………………………………..	22
ب: مبانی روایی محاربه……………………………………………………………………………………………………………………..	23
ج: محاربه در اقوال فقها…………………………………………………………………………………………………………………….	25
گفتار دوم: مبانی عرفی………………………………………………………………………………………………………………………	29
الف: وجود بروز خطر شدید………………………………………………………………………………………………………………	29
ب: لزوم حفظ امنیت عمومی جامعه……………………………………………………………………………………………………	29
فصل دوم: ارکان بزه محاربه……………………………………………………………………………………………………………….	32
مبحث نخست: رکن قانونی………………………………………………………………………………………………………………..	33
گفتار نخست: تحولات تقنینی…………………………………………………………………………………………………………….	34
الف: در قانون حدود و قصاص…………………………………………………………………………………………………………..	34
ب: در قانون مجازات اسلامی…………………………………………………………………………………………………………….	36
ج: در قانون جدید مجازات اسلامی…………………………………………………………………………………………………….	38
گفتار دوم: نارسائی های تقنینی…………………………………………………………………………………………………………..	40
الف: ابهامات تقنینی موجود……………………………………………………………………………………………………………….	40
– در ارتباط محاربه با افساد فی الارض……………………………………………………………………………………………….	40
2- در زمینه تحقق شرایط محاربه……………………………………………………………………………………………………….	42
ب: در اختلاط محاربه بابغی………………………………………………………………………………………………………………	46
مبحث دوم: رکن مادی………………………………………………………………………………………………………………………	47
گفتار نخست: رفتار مجرمانه………………………………………………………………………………………………………………	48
الف: لزوم فعل مثبت…………………………………………………………………………………………………………………………	48
ب: لزوم توانایی ایجاد ترس……………………………………………………………………………………………………………….	48
گفتار دوم: اهمیت وسیله و موضوع جرم……………………………………………………………………………………………..	50
الف: اهمیت وسیله در محاربه…………………………………………………………………………………………………………….	50
ب: اهمیت موضوع جرم……………………………………………………………………………………………………………………	51
گفتار سوم: نتیجه مجرمانه و شروع به جرم در بزه محاربه………………………………………………………………………	53
الف: تحلیل لزوم یا عدم لزوم تحقق نتیجه……………………………………………………………………………………………	53
ب: تحلیل شروع به جرم در محاربه…………………………………………………………………………………………………….	53
مبحث سوم: رکن روانی…………………………………………………………………………………………………………………….	55
گفتار نخست: اهمیت رکن روانی در محاربه…………………………………………………………………………………………	55
گفتار دوم: اجزاء رکن روانی………………………………………………………………………………………………………………	56
الف: سوء نیت عام……………………………………………………………………………………………………………………………	56
ب: سوء نیت خاص…………………………………………………………………………………………………………………………	57
گفتار سوم: لزوم عمومی بودن تهدید…………………………………………………………………………………………………..	58
فصل سوم: واکنش کیفری در قبال بزه محاربه………………………………………………………………………………………	60
مبحث نخست: مسئولیت کیفری محارب و کیفیت اجرای مجازات ها……………………………………………………..	61
گفتار نخست: رویکردهای فقهی در زمینه کیفیت اعمال مجازات ها………………………………………………………..	61
الف: نظریه تخییر……………………………………………………………………………………………………………………………..	62
ب: نظریه تنویع یا ترتیب…………………………………………………………………………………………………………………..	64
گفتار دوم: تحلیل اجرای مجازات محاربه…………………………………………………………………………………………….	70
الف: اجرای قتل……………………………………………………………………………………………………………………………….	70
ب: اجرای به صلیب کشیدن………………………………………………………………………………………………………………	73
ج: اجرای قطع دست و پا………………………………………………………………………………………………………………….	76
د: اجرای تبعید………………………………………………………………………………………………………………………………..	78
مبحث دوم: مسئولیت کیفری همکاری با محارب و درآمدی برعلل سقوط کیفر محاربه…………………………….	85
گفتار نخست: تحلیل مجازات مشارکت و معاونت در محاربه…………………………………………………………………	86
الف: مشارکت در محاربه…………………………………………………………………………………………………………………..	86
ب: معاونت در محاربه……………………………………………………………………………………………………………………..	88
گفتار دوم: علل سقوط کیفر محاربه…………………………………………………………………………………………………….	91
الف: توبه………………………………………………………………………………………………………………………………………..	91
ب: جنون و مرگ…………………………………………………………………………………………………………………………….	96
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….	100
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………..	104
منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………..	106

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

علائم و نشانه های اختصاری
بی تاریخ نشر، بدون تاریخ نشر……………………………………………………………………………………….	بی تا
بی محل نشر، بدون جای نشر…………………………………………………………………………………………	بی جا
جلد……………………………………………………………………………………………………………………………..	ج
صفحه…………………………………………………………………………………………………………………………..	ص
صفحات……………………………………………………………………………………………………………………….	صص
شماره…………………………………………………………………………………………………………………………..	ش
هجری شمسی……………………………………………………………………………………………………………….	ه.ش
هجری قمری…………………………………………………………………………………………………………………	ه.ق
هجری………………………………………………………………………………………………………………………….	هم
همان نویسنده، همان اثر………………………………………………………………………………………………….	همان
میلادی………………………………………………………………………………………………………………………….	م

چکیده

واژه ی محاربه از ریشه «حرب» گرفته شده است که متضاد کلمه «سلم» به معنی صلح می باشد. محاربه در اصل به معنی «سلب» و گرفتن است و از این جهت در مورد کسی که برای جنگیدن با دیگران یا ترساندن آنها سلاح می کشد به کار می رود که وی قصد گرفتن جان یا مال یا امنیت دیگری را دارد.

افساد فی الارض و محاربه دو تأسیس مجزا می باشند و افساد فی الارض تمامی گناهانی را که دارای مفسده ی عمومی هستند، از قبیل اشاعه ی فحشا و منکرات، در بر می گیرد.

به کار رفته شدن کلمات «محاربه» و «افساد فی الارض» در کنار هم در عنوان باب هفتم قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1370 نشانگر آن است که در قانون ما نیز این دو کلمه بصورت مترادف به کار رفته اند.

محاربه که گاهی در برخی از متون اسلامی با عناوین «حرابه» «قطع الطریق» و یا «سرقت کبری» به کار برده می شود، از اقسام جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی بوده و از جمله ی حدود است، که این امر مورد اتفاق کلیه مذاهب اسلامی و همچنین فقهای شافعی و حنفی است اما علی رغم این اتفاق نظر در جزئیات مسئله، دیدگاه های مختلفی از سوی آنها ابراز شده است.به عنوان مثال در خصوص حد محاربه که در ماده 190 قانون مجازات اسلامی،حد محاربه را یکی از چهار مجازات ذکر شده در این ماده در نظر گرفته است در حالی که در نزد فقهای شافعی و حنفی مجازات محارب با توجه به عملی که واقع می شود تعیین می شود. یا در خصوص اقوال تخییر و ترتیب در اجرای مجازات که فقهای امامیه قائل به قول تخییر شده اند در حالی که فقهای شافعی و حنفی قول ترتیب را پذیرفته اند.

کلید واژگان

• محاربه2- افساد فی الارض3- بغی4 – قطاع الطریق 5- اخافه

مقدمه

در شریعت، جرایم به محضورات شرعی که خداوند متعال از آنها بوسیله ی حد یا تعزیر منع کرده است تعریف شده اند و محضور، عبارت است از انجام فعلی که از آن نهی شده است و یا ترک فعلی که به آن امر شده است. پس جرم، انجام عملی حرام است که فعل آن دارای مجازات است و یا ترک فعلی است که شرع انور به تحریم و مجازات آن تصریح کرده است. جرم در میان پدیده های گوناگون اجتماعی نیز رفتاری مورد انزجار و نفرت جامعه است، که با توجه به شدت و ضعف آن، مستلزم عقوبت می گردد. با پیروزی و به ثمر رسیدن انقلاب شکوهمند اسلامی که با رهبری مرجع عالیقدر تشیع حضرت امام خمینی (ره) در 22 بهمن ماه سال 1357 صورت گرفت یکی از برنامه های دولت اسلامی پس از استقرار و استحکام نظام اسلام وضع قوانین کیفری ملهم از احکام شرع انور و لغو مقرراتی که با این احکام مغایرت داشت، بود و در راستای این هدف، در اصل چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر گردید که به طور اطلاق کلیه قوانین و مقررات در تمام زمینه ها مطابق با موازین اسلامی باشد لذا تحول در مقررات جزائی، شد و این تحول جزائی در عرصه ی عمل نظام کیفری را با قواعد حقوق جزای اسلام درهم آمیخت و تأسیسات حقوقی متعددی به قلمرو نظام جزائی اضافه گردید و  طلیعه ی این تحول پیش از تصویب مقررات جدید با اجرای مجازات های اسلامی که به موجب احکام دادگاه های انقلاب اسلامی در همان روزهای نخستین پیروزی انقلاب نمایان گردید سپس با تصویب مقررات جزائی اسلام تقسیم بندی جرایم از خلاف، جنحه و جنایت به حدود و قصاص و دیات و تعزیرات تغییر یافت. در بخش حدود، محاربه به عنوان جرمی مستقل وارد حقوق موضوعه ی ایران گردید. پدیده ی مجرمانه ی محاربه، یکی از عناوین حقوق جزای اسلامی می باشد. این مبحث در باب حدود، بین فقهای شیعه و سنی مشهور است. در آن باب، مجازات های شدیدی از قبیل قتل، صلب، قطع دست و پا به خلاف و نفی بلد مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. وضع مجازات های شدید از سوی شارع مقدس بیانگر اهمیتی است که شارع، برای صیانت مردم، تأمین امنیت و آسایش جامعه قائل است. لذا با توجه به اهمیت این موضوع و مباحثی که پیرامون نحوه ی اجرای آن و مصادیق آن در عصر حاضر و نیز بررسی وجوه تفکیک این جرم با جرائم بغی (جرم سیاسی) و افساد فی الارض و سایر جرایم مخل امنیت داخلی و خارجی که مطرح است، موضوع پایان نامه خود را بررسی این جرم در حقوق کیفری ایران و مطالعه ی تطبیقی آن با فقهای شافعی و حنفی نیز انتخاب نموده ام. امید است که انشاءالله مورد توجه اساتید و دانشجویان عزیز واقع گردد.

الف : اهمیت تحقیق

یکی از جرایم مهمی که باعث سلب نظم و امنیت اجتماع می شود محاربه است که شارع مقدس حد آن را تعیین و مجازات شدیدی برای آن مقرر داشته است. در تبیین این حد شرعی مسائل و احکام متعددی مطرح است همچون مجزا یا واحد بودن عناوین محاربه و افساد فی الارض، لزوم یا عدم لزوم وجود سلاح در تحقق محاربه، ضروری بودن یا نبودن تحقق خوف در مردم، تخییری یا ترتیبی بودن مجازات های چهارگانه آن، نحوه ی اجرای قتل یا صلب، نحوه ی سقوط کیفر محاربه که در این پایان نامه سعی شده که با توجه به اهمیت موضوع به توضیح هر یک از عناوین ذکر شده پرداخته گردد.

ب : اهداف تحقیق

هدف از این تحقیق شناخت مفهوم محاربه و ارکان متشکله آن در قوانین ایران و بررسی مسائل مورد اختلاف در حقوق کیفری ایران و فراهم کردن امکان دستیابی محققان و پژوهشگران به منابع فقهی موضوع تحقیق می باشد. چرا که مطالعه متون فقهی نیز در این امر تحقیق حائز اهمیت می باشد و در نهایت سعی شده که به بیان برخی از نارسائی های موجود در مواد قانونی مربوط به بزه محاربه، به دلیل اهمیت آن در اجتماع و محاکم و در جهت مرتفع نمودن آن راهکارهایی پیشنهاد گردیده است.

ت : سوالات تحقیق

1- آیا عناوین محاربه و افسادفی الارض دو عنوان مجرمانه مجزّا محسوب می گردند؟

2- آیا مقررات ناظر به محاربه در قانون مجازات اسلامی دارای نارسائی های تقنینی می باشد؟

3- بزه محاربه از دیدگاه فقهی مقیّد به نتیجه مجرمانه است یا مطلق محسوب می گردد؟

ث : فرضیه های تحقیق

1- از دیدگاه فقهی در کنار عنوان محاربه،عنوان مجزای مفسد فی الارض وجود دارد.

2- مهمترین نارسائی تقنینی،وجود ابهامات متعدد در زمینه ارکان مادی و روانی محاربه محسوب می شود.

3- محاربه در زمره ی جرایم مطلق بوده و توانایی ایجاد ترس برای تحقق رکن مادی کفایت می کند.

ج : روش تحقیق

در این نوشتار با اتخاذ از روش کتابخانه ای و توصیفی و ابزار تحقیق فیش برداری و نیز استفاده از تجربه ی اساتید بوده، و تلاش شده است که با مطالعه ی تطبیقی با برخی از متون فقهی و علمی مدون و مقالات ارائه شده مرتبط با موضوع و همچنین مطالعه قوانین مربوط به موضوع، به جمع آوری اطلاعات مرتبط با موضوع پرداخته تا در جهت بیان مباحث گام برداشته شود.

ح : سازماندهی تحقیق

این پایان نامه از سه فصل تشکیل گردیده است. فصل اول که در آن به بازشناسی مفاهیم و درآمدی بر مبنای بزه محاربه مورد بررسی قرار گرفته که خود، شامل دو مبحث می باشد. مبحث نخست به واژه شناسی و تفکیک محاربه از مفاهیم مشابه اختصاص دارد و در مبحث بعدی نیز به مبانی فقهی و عرفی بزه محاربه اشاره گردیده است.