1-2- موضوع و هدف تحقیق
روش «طرح و ساخت»[1] در سال­های اخیر محبوبیت زیادی برای اجرای پروژه­ های بزرگ عمرانی در کشورهای توسعه یافته بدست آورده است. این روش امتیازات خاصی به کارفرمایان عرضه می­دارد و می­توان انتظار داشت که در آینده و تحت یک بستر مناسب به عنوان روش مطلوب اجرای پروژه­ های عمرانی مورد نظر قرار گیرد.
در ایران با توجه به اینکه نظام فنی اجرایی جدید طرح­های عمرانی، مرحله تهیه طرح­ها (مطالعات شناسایی تا پایان طراحی اولیه) را از مرحله اجرای طرح­ها (انجام طراحی تفصیلی و اجرایی، عملیات اجرایی) بصورت کاملاً مشخص تفکیک کرده است، بنابراین برای تحقق نظام مذکور می­بایستی شرایط جدیدی سازگار با آن تدارک دیده شود.
روش اجرای طرح و ساخت در مقایسه با روش متعارف بیشتر با این فرایند هماهنگی داشته و در نظام مذکور هم به استفاده از این روش توصیه شده است.
بنابراین بررسی همه جانبه و عمیق روی ضرورت استفاده از این روش و نیز کارایی آن در اجرای پروژه­ های عمرانی، در قالب یک کار تحقیقی می ­تواند قدم مثبتی در جهت شناخت این روش باشد. هدف از انجام این تحقیق آن است که ضمن مشخص شدن خصوصیات روش و طرح و ساخت، دامنه کاربرد آن در انواع پروژه­ ها و محدودیت­هایی که برخی انواع پروژه­ ها برای استفاده از این روش بوجود می­آورند مشخص شده، و نیز با بررسی مسائل و مشکلاتی که این روش به همراه خواهد داشت، سعی شود راهکارهایی برای بهبود کارایی آن ارائه گردد. این تحقیق می ­تواند آگاهی لازم را به کارفرمایانی که قصد انتخاب روش طرح و ساخت را دارند ارائه گردد. این تحقیق می ­تواند آگاهی لازم را به کارفرمایانی که قصد انتخاب روش طرح و ساخت را دارند ارائه داده و نیز پیمنکارانی که قصد ورود به بازار طرح و ساخت را دارند یاری دهد. همچنین می ­تواند کمک موثری در جهت تدوین استانداردهای ملی برای این روش باشد.
1-3- اهمیت تحقیق و سابقه آن
همانگونه که بیان شد روش طرح و ساخت به عنوان یک روش مناسب برای اجرای پروژه­ های عمرانی در کشورهای توسعه یافته مطرح بوده و در نظام فنی و اجرایی جدید طرح­های عمرانی در ایران نیز در نظر گرفته شده و استفاده از آن توصیه شده است.
با توجه به اندک بودن تجربه عملی در استفاده از این روش در ایران و نیز فقدان تحقیقات کافی در این زمینه، ضرورت این تحقیق دانشگاهی کاملا مشهود بوده و می ­تواند زمینه و بسترهای لازم برای تحقق تحولات جدید در نظام فنی و اجرایی که در جهت بهبود فرایند انجام پروژه­ ها و حفظ سرمایه ­های ملی کشور می­باشد را فراهم آورد.
1-4- سئوالات اصلی تحقیق
در طی این پژوهش تلاش خواهد شد که به سئوالات زیر پاسخ داده شود:
1) ویژگی­های روش «طرح و ساخت» چیست و مزایا و معایت آن کدامند؟

• جایگاه روش طرح و ساخت در بین روش­های متداول قراردادی برای اجرای پروژه­ ها چیست؟
• مزایا و معایت روش طرح و ساخت در مقایسه با سایر روش­های قراردادی کدامند؟
• مشخصه روش طرح و ساخت نسبت به روش­های دو عاملی چیست؟
• نقش و وظایف گروه­های مختلف درگیر در پیمان­های طرح و ساخت چه تفاوت هایی با روش متعارف دارد؟

2) سابقه و کاربرد روش«طرح و ساخت» در کشورهای توسعه یافته و ایران چگونه بوده است؟

• ضرورت استفاده از روش­های طرح و ساخت در اجرای پروژه­ های عمرانی ایران از کجا ناشی شده است؟
• چه تفاوت­هایی بین روش طرح و ساخت در اجرای پروژه­ های عمرانی ایران با مفاهیم نظری این روش وجود دارد؟

3) انتخاب روش طرح و ساخت به چه ترتیبی و تحت چه معیارهایی صورت می­گیرد

• تصمیم ­گیری در مورد انتخاب روش قراردادی اجرای پروژه­ های عمرانی به چه ترتیبی انجام می­گیرد؟
• چه نوع محدودیت­هایی در رابطه با نوع پروژه، برای استفاده از روش طرح و ساخت وجود دارد؟
• چه نوع معیارهایی می ­تواند برای انتخاب روش طرح و ساخت مدنظر قرار بگیرد؟

4) معیارهای موثر در بهبود عملکرد و کارایی پروژه­ های طرح و ساخت چیست؟
سئوالات اصلی تحقیق

در طی این پژوهش تلاش خواهد شد به سئوالات زیر پاسخ داده شود:
1) ویژگی­های روش «طرح و ساخت» چیست و مزایا و معایب آن کدامند؟

• جایگاه روش «طرح و ساخت در بین روش­های متداول قراردادی برای اجرای پروژه­ ها چیست؟
• مزایا و معایب روش طرح و ساخت در مقایسه با سایر روش­های قراردادی کدامند؟
• مشخصه روش طرح و ساخت نسبت به روش­های دو عاملی چیست؟
• نقش و وظایف گروه­های مختلف درگیر در پیمان­های طرح و ساخت چه تفاوت­هایی با روش متعارف دارد؟

2) سابقه و کاربرد روش «طرح و ساخت» در کشورهای توسعه یافته و ایران چگونه بوده است؟

• ضرورت استفاده از روش طرح و ساخت در اجرای پروژه های عمرانی ایران از کجا ناشی شده است؟
• چه تفاوت­هایی بین روش طرح و ساخت در اجرای پروژه­ های عمرانی ایران با مفاهیم نظری این روش وجود دارد؟

3) انتخاب روش طرح و ساخت به چه ترتیبی و تحت چه معیارهایی صورت می­گیرد؟

• تصمیم گیری در مورد انتخاب روش قراردادی اجرای پروژه­ های عمرانی به چه ترتیبی انجام می­گیرد؟
• چه نوع محدودیت­هایی در رابطه با نوع پروژه، برای استفاده از روش طرح و ساخت وجود دارد؟
• چه نوع معیارهایی می­­تواند برای انتخاب روش طرح و ساخت مد نظر قرار بگیرد؟

4) معیارهای موثر در بهبود عملکرد و کارایی پروژه­ های طرح و ساخت چیست؟