سود عملیاتی به عنوان متغیر وابسته محاسبه شد. به منظور آزمون فرضیه ها از تكنیک هـای آمـاری
رگرسیون چند متغیره و پانل دیتا بهره گرفته شد. همچنین معنی دار بودن الگو ها با بهره گرفتن از آماره
های t وf صورت گرفت. نتایج بدست آمده بیانگر آن است كه كه بین سه متغیـر مسـتقل بـا رشـد
سود عملیاتی رابطه ی معنی دار وجود دارد. اما رابطه بین سود تقسیمی و رشد سـود عملیـاتی در
سطح اطمینان 95% رد شده است.
مقدمه: در این فصل به بیان مطالبی در خصـوص سـودمندی اطلاعـات حسـابداری در
تصمیم گیری و پیش بینی پرداخته شده و اهداف پژوهش و ضرورت انجام آن، سوالا پژوهش،
فرضیات تحقیق، الگوی تحقیق، تعاریف عملیاتی اصطلاحات كلیدی پـژوهش، روش تحقیـق،
روش های گردآوری اطلاعات، قلمرو تحقیق، جامعه آمـاری، روش نمونـه گیـری و تجزیـه و
تحلیل داده ها بیان شده است.
1-2- مساله پژوهش:
حسابداری كه ازاوایل قرن بیستم به صورت علمی وكلاسیک پا به عرصه فعالیت نهاده اسـت،
در چند دهه اخیر خصوصا بعـد از سـالهای 1960بـا شـروع تحقیقـات تجربـی كسـانی چـون
بال(ball) وبران(brown ) با سرعت توانست مبانی تئوریک خودرا بـر مبنـای تفكـر اثبـات
گرایی (positivism) پایه گذاری نماید وتكامـل بخشـد(حجـازی،1375). یكـی از اهـداف
حسابداری وتهیه صورتهای مالی، فراهم كردن اطلاعـات سـودمند بـه منظـور تسـهیل تصـمیم
گیری است. یكی از ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری، سـودمندی در پـیش بینـی اسـت.
معیار ارزش پیش بینی، احتمال وجود ارتباط بین رویـدادهای اقتصـادی مـورد علاقـه تصـمیم
گیرنده ومتغیرهای پیش بینی كننده می باشد. این مفهوم از مدل های ارزشیابی سرمایه گـذاری
استخراج شده است. اگر اطلاعات حسابداری برای تصمیم گیری سـودمند باشـد، بایـد امكـان
پیش بینی بعضی از رویدادهایی را فراهم كند كه به عنوان داده های ورودی مدل های تصـمیم
گیری استفاده می شود. مدل تصمیم گیری را می توان از طریـق تئوریهـای توصـیفی، واكـنش
سرمایه گذاران وبازار به اطلاعات حسابداری شناسایی كرد. سود حسابداری یكی از اطلاعـات
اصلی مورد استفاده در این مدل ها است.
فصل اول- کلیات پژوهش
پیش بینی سود حسابداری، میزان رشد وتغییرآن مورد علاقه سرمایه گـذاران، مـدیران، تحلیـل
گران مالی، محققان واعتباردهندگان می باشد. این توجه به دلیـل اسـتفاده از سـود در مـدلهای
ارزیابی سهام(ارتباط مفروض بین سود وجربان های نقدی)، كمك به كاركرد كارای بازار سهام
(ارتباط بین تغییرات سود وتغییرات قیمت سهام)،ارزیـابی تـوان پرداخـت(سـود سـهام، بهـره
وتعهدات)؛ ارزیابی عملكرد واحد اقتصادی ومباشرت مدیریت، ارزیـابی نحـوه انتخـاب روش
های حسابداری توسط مدیریت و استفاده از پیش بینی هـای سـود در همـوار سـازی سـود و
تحقیق های اقتصادی، مالی وحسابداری است(رحمانی1381). محتوای اطلاعاتی سود واجزای
آن و هم چنین موارد افشاء شده غیر از سود، بطور گسترده ای در متون حسابداری ومالی بارها
مورد آزمون قرار گرفته است. دركل دو فرضیه در خصوص پیش بینی سود مطرح است. یـك
فرضیه این است كه تغییرات سود قابل پیش بینی نیست و از فرایند گشت تصادفی پیروی مـی
كند وطبق فرضیه مقابل با این استدلال كه بر اساس تئوری انتظارات منطقی، سرمایه گـذاران از
مجموعه اطلاعاتی گسترده تری برای پیش بینی سود استفاده می كنند، سـود قابـل پـیش بینـی
است. وجود نسبت های مختلف P/E نیز حاكی از پیش بینی سود توسط بازار می باشد.
در تحقیق حاضر سعی شده است ارتباط بین پیش بینی رشد سود عملیاتی بعنوان متغیر وابسـته
و چهار متغیر بنیادی حقوق صاحبان سهام، سودعملیاتی ، سود تقسیمی و قیمت سـهام بعنـوان
متغیرهای مستقل مورد آزمون وبررسی تحلیلی قرار گیرد.
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش:
با توجه به فرایند خصوصی سازی صنایع ایران، گسترش بـورس اوراق بهـادار تهـران وجلـب
مشاركت عمومی در اداره شركتها، ضروری است بمنظـور اتخـاذ تصـمیمات منطقـی در مـورد
فصل اول- کلیات پژوهش
سرمایه گذاری در شركتها وبه لحاظ ارزیـابی وضـعیت سـود آوری واحـد تجـاری و انعطـاف
پذیری مالی در یک سرمایه گذاری، شرایطی فراهم شود تا اطلاعات مورد نیاز سرمایه گـذاران
دراختیار آنان قرار گیرد. سرمایه گذاران برای انجام سرمایه گذاری باید سوالات متعـددی را از
جمله سوالات زیر پاسخگو باشند :
سود آوری شركت در آینده چگونه خواهد بود؟ آیـا رونـد سـوددهی همچنـان ادامـه خواهـد
داشت یا خیر؟ سیاستهای تولیدوفروش شركت در آتی چگونـه خواهـد بـود؟ شـركت قـدرت
پرداخت سود سهام را خواهد داشت؟ و……..
هر یک از سوالات فوق به طریقی به سودآوری آتی مربوط می شود. لذا سرمایه گـذاران بـرای
اتخاذ تصمیم در هر مرحله از خرید، واگذاری یا نگهداری سهام به اطلاعاتی نیاز دارند كه بیان

كننده وضعیت سود آوری آتی شركت باشد. از آنجائی كه سرمایه گذاران و تحلیل گـران مـالی

از سود بعنوان یكی از معیارهای اصلی جهت ارزیابی شركتها استفاده می كنند، وآنها تمایـل بـه
اندازه گیری میزان سودآوری آتی دارند تا نسبت به نگهداری ویا فـروش سـهام خـود تصـمیم
گیری كنند. آنان با پیش بینی سود، نسبت به وضعیت یک شركت قضاوت می نمایند. زیـرا در
اصل تفاوت در این پیش بینی هاست كه تخصـیص منـابع سـرمایه بـه بخشـها و واحـد هـای
مختلف تجاری را تعیین می كند. واین موضوع برای سرمایه گذاران بالقوه نیز اهمیت دارد زیرا
با پیش بینی جریانهای نقدی و سودهای آتی، نسبت به سرمایه گذاری وتخصیص منابع سرمایه
خود اقدام می نمایند. بطور كلی ارزش اطلاعات حسابداری با ارزش ومحتوای پـیش بینـی آن
سنجیده می شود. از اینرو هر گونه تحقیـق كـه تـوان حسـابداری را بـرای شـناخت محتـوای
اطلاعات حسابداری، به خصوص از نظر توان پیش بینی افزایش دهد، بـه همـان نسـبت بـرای
فصل اول- کلیات پژوهش
حسابداری مهم است وبه همین ترتیب برای زمینه های مربوط بـه حسـابداری نظیـر مـدیریت
امور مالی اهمیت دارد(آقایی1373). در این پژوهش رابطه بین سـودعملیاتی، حقـوق صـاحبان
سهام، سود تقسیمی و قیمت سهام با سودهای آتی را مورد بررسی قرار می دهیم تا توان پـیش
بینی رشد سود حسابداری را ارزیابی نمائیم.
1-4- اهداف تحقیق:
اهداف تحقیق و استفاده كنندگان از نتایج آن به طور خلاصه به شرح زیر می باشد:
1. ارزیابی سودمندی ارقـام حسـابداری از لحـاظ پـیش بینـی سـود وشـناخت محتـوای
اطلاعاتی حسابداری به خصوص از نظر توان پیش بینی.
2. جمع آوری شـواهد تجربـی و كمـك بـه ادبیـات موجـود در خصـوص رفتـار سـود
حسابداری و پیش بینی آن.
3. توسعه و ارزیابی مدل های آماری پیش بینی سود.
1-5- سئوالات پژوهش:
سؤالاتی كه این پژوهش در صدد پاسخ به آن است به شرح زیر میباشد:
1. آیا ارتباطی بین رشد سود عملیاتی سال بعد و متغیرهای بنیادی وجود دارد ؟
2. درصورت وجود رابطه، جهت آن چگونه است؟
3. در صورت وجود رابطه، شدت و اهمیت آن به چه میزانی است؟
تحقیق فرضیات
فرضیه اصلی :
“بین متغیرهای بنیادی و رشد سود عملیاتی سال آتی رابطه معنی دار وجود دارد .”
فصل اول- کلیات پژوهش
فر ضیات فرعی :
1)بین حقوق صاحبان سهام وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
2)بین سودعملیاتی و پیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
3)بین سود تقسیمی وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.
4) بین قیمت سهام وپیش بینی رشد سود عملیاتی رابطه معنی داری وجود دارد.