پایان نامه رابطۀ بین رشد زبان بیانی و ابعاد مهارتهای اجتماعی در کودکان |
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه:
كفایت اجتماعی سازه ای بزرگ است كه مهارت اجتماعی،جزء كوچك و مهمی از آن به حساب می آید .مهارت اجتماعی مفهومی پیچیده و چند بعدی دارد. تعریف مهارت های اجتماعی به صورت نظری یا عملی، به دلیل تنوع رفتارهای تحت این عنوان، دشوار است. Travis و Smith ، این مهارت ها را این گونه تعریف می كنند؛ رفتارهای اكتسابی جامعه پسندی كه فرد را قادر می سازد تا آن گونه با دیگران در تعامل باشد كه واكنشهای مثبت آنان را برانگیخته و ازواكنش های منفی آن ها اجتناب ورزد. آن ها معتقدند كه پنج عامل همكاری، قاطعیت، خویشتن داری، مسؤولیت پذیری وهمدلی این تعاملات را تسهیل می کند. در مجموع،مهارت های اجتماعی اشاره دارد به خزانه های رفتار، اعمال وراهبردهایی كه یک فرد در تعامل با دیگران به كار می بندد. مهارت های اجتماعی بر پایه تعریف Elliott و همكاران (به نقل از Travis و Smith) شامل رفتارهایی هستند كه احتمال تقویت از سوی اطرافیان را افزایش می دهند. یكی از وظایف اجتماعی كودك خردسال فرا گرفتن مهارت در ایجاد رابطه متقابل و موفق با همسالان است.
كودكان پیش دبستانی از طریق تعامل با همسالان رفتارهایی مانند رعایت نوبت، مشاركت، همكاری و توجه به نظر دیگران و كنترل خشم را فرا می گیرند. فرا نگرفتن این مهارت ها سبب ناسازگاری و شكست تحصیلی كودك در آینده می شود .
ازطرفی كودكان مهارت های اجتماعی را به آسانی از راه تعامل با پدر و مادر و سایر اعضای خانواده فرا می گیرند. برخی ازكودكان نمی توانند این مهارت ها را كسب كنند، از این رو ارزیابی مهارت های اجتماعی كودكان در مراكز آموزشپیش دبستانی و پیش از ورود به دبستان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در این میان مربی شاید اولین كسی است كه به مشكلاتی در مهار تهای شنیداری و گفتاری كودك پی می برد. این مشكلات گاه در حیطه زبان بیانی است كه شامل توانایی های كودك در ارتباط با دیگران از طریق صحبت كردن و نوشتن می شود و گاه در حیطه زبان دریافتی است كه شامل توانایی كودك در درك و فهم اطلاعات دریافتی ازدیگران به صورت كلامی و نوشتاری است.
گاهی نیز این مشكلات در حیطه تلفظ و تولید آوا است كه شامل توانایی كودك در تولید تلفظ صحیح كلمات می شود .از طرفی همواره از سوی والدین كودكان دارای اختلال گفتار و زبان،این سؤال از آسیب شناسان گفتار و زبان پرسیده می شود كه آیا قرار گرفتن كودك در یک محیط آموزشی مانند مهدكودك و تعامل با كودكان دیگر كمكی به رشد گفتار و زبان وی می كند. لذا، بررسی جنبه های رشد زبان در مقطع پیش دبستانی كه سن طلایی زبان آموزی است و نیز مطالعه در مورد زبان و مهار تهای زبانی و ارتباط آن با سایرجنبه های رشد، به خصوص رشد اجتماعی از اهمیت وضرورت خاصی برخوردار است.
داده های نظری اظهار می دارند كه رشد زبان وعملكردهای ارتباطی و اجتماعی كودك كه ارتباط دو طرفه ای با یكدیگر دارند، نقشی كلیدی در روند رشد كودك ایفا می كنند. وقتی رمزهای زبانی برای برقراری ارتباط استفاده می شوند، با بهره گرفتن از این رمزها یک واقعه اجتماعی رخ می دهد. در مقابل توانش یا فعالیت های اجتماعی هم با در نظرگرفتن آن در بطن مهارت های زبانی فهمیده می شوند. لذا، به دلیل این نقش های وابسته به هم، سؤالاتی درباره ماهیت دقیق ارتباط بین زبان و مهارت های اجتماعی كودكان در حال رشد مطرح است.
در این رابطه می توان به نظریه های متعددی اشاره كردكه همگی كم و بیش به اهمیت تأثیر عوامل اجتماعی در رشد زبانی اشاره كرده اند. از جمله این نظریات می توان به Skinner و نظریه پردازان رفتاری یادگیری زبان اشاره كرد كه عوامل محیطی، پاداش ها، تقویت ها، مشاهده و سرمشق گیری را در رشد زبان مؤثر می دانند.
نظریه پردازان دیگری چون Chamsky با وجود تأكید ، بر سرشتی و ذاتی بودن زبان، وجود یک بستر زبانی را در رشد اولیه زبان كودك مهم و مؤثر می دانند. كسانی چون Piaget، Bruner و Luria نیز علاوه بر تأكید بر عوامل انگیزشی و ذاتی به عوامل محیطی در رشد و نمو عوامل زبانی اشاره می كنند، اما در میان نظریه پردازان حیطه زبان، آن كس كه ازهمه بیشتر به عوامل اجتماعی و تأثیر آن در رشد زبان تأكید می كند Vygostky است كه نخستین نقش زبان هم در كودك و هم بزرگسال را ایجاد ارتباط می داند و ارتباط اجتماعی را منشأ بروز زبان در كودك معرفی می کند.
وارکر مرحله سن پیش دبستانی را مرحله رشد زبان كودك می نامد او معتقد است كاركرد زبان در شروع این دوره آغاز می شود كه یک مرحله سریع در پیشرفت زبان است كه در این مرحله روابط اجتماعی كودك، گرو ههای سنی و نقش محیط آموزشی اهمیت زیادی پیدا می كند.
با توجه به این كه رشد و سازمان دهی زبان و عملكردهای اجتماعی یک نقش كلیدی و مهم در روند رشد كودك دارند،شناخت ماهیت دقیق ارتباط زبان و مهار تهای اجتماعی محققان را به ارائه فرضیه در این زمینه واداشته است Garfield.و همكاران بیان كردند كه تئوری ذهن وابستگی یكپارچه ای با زبان و تجربه اجتماعی دارد و به وسیله الحاق اكتساب زبان با رشد اجتماعی كودك ایجاد م یشود. زبان ومهارت های اجتماعی كارا، لازم و ملزوم یكدیگر هستند و هركدام به تنهایی برای تولید تئوری ذهن ضروری می باشند. این اطلاعات از این دیدگاه حمایت می كند كه رشد زبان و رشد یک سری از مهارت های اجتماعی بر اكتساب تئوری ذهن ورشد كودك از طریق تعامل رشد زبان و توانش اجتماعی ایجاد می شود
در زمینه اكتساب زبان نظریات دیگری نیز ارائه شده است. ازجمله Marshall و Hunt دو رویكرد را در این خصوص ، معرفی می كنند. الف) رویكرد روانی – زبانی كه می گوید، كودكیک كاوشگر است. ب رویكرد تعامل اجتماعی كه می گوید،كودك یک تعامل گر است نظریه دیگری به نام مدل تعاملی زبان توسط Clark بیان شده است. در این مدل فرایند اكتساب زبان، شامل تعاملات دو جانبه پی شرونده بین رفتارهای كودك و والدین م یباشد كه تأخیر رشدی زبان (Developmental language delay) پویایی این تعاملات ،و تجربیات سازنده اجتماعی را كاهش می دهد یا برعكس.
تعدادی از مطالعات از جمله Lewisو Mitchell نیز به رابطه ، همبستگی بین رشد زبان و مهارت اجتماعی رسید هاند درتحقیقات متعددی كه در كودكان پیش دبستانی و دبستانی انجام گرفته، نشان داده شده نیز به رابطه ،توسط نیز به رابطه ، است كه ایجاد فرصت های زبان شفاهی در خانه و محیط آموزشی و تشویق كودكان برای حرف زدن در سنین پایین تر وبعد از آن منجر به رشد اجتماعی كودكان م یگردد و همچنین این رابطه به صورت برعكس نیز صدق م یكند (به نقل ازاخوان تفتی و موسوی.
Tabors و Dickinson در تحقیقی دیگر كه توسط مورد كودكان پی شدبستانی صورت گرفت، از تعامل شاگردان با مربی و تعامل شاگردان با والدین، بازی كردن با كودكان دیگر، صحبت كردن با آ نها، كتا بخوانی برای آ نها توسط مربیان و نیز والدین به عنوان عوامل مهم رشد زبانی در آن ها نیز تعامل كودكان در این سن را ،Zigler .( یاد شده است با دیگر بچه ها از عوامل شكل گیری مهارت هایی م یداند كه برای رشد زبان در كودكان ضروری است و آن هم از طریق آموزش رسمی در مدرسه یا مهدكودك امكا نپذیر است (به نقل از اخوان تفتی و موسویWeismer و Robertson نیز خاطر نشان كردند كه ،زبان ارتباطی قوی با بافت اجتماعی كه در آن فرا گرفته و به كار برده می شود دارد. همپوشانی بین رفتارهای اجتماعی وزبان طی دوران رشد، به رابطه ی بین تأخیر زبان با كمبود مهارت های اجتماعی اشاره دارد.
Horwitz و همكاران، پس از پژوهش بر روی 1189 كودك پیش دبستانی دارای تأخیر در رشد زبان، به این مطلب پی بردند كه مهارت اجتماعی ضعیف پیش از آن كه با مشكلات رفتاری در ارتباط باشد، با رشد محدود زبان رابطه دارد . McKown و همكاران به بررسی بین رشد زبان و مهارت اجتماعی در كودكان 4 تا5 ساله طبیعی و دارای آسیب زبانی ویژه پرداختند. نتایج نشان داد كه بین ابعاد خویشت نداری،همكاری و قاطعیت بارشد زبان بیانی ارتباط معنی دار وجود دارد
و Marton همكاران با انجام پژوهشی بر روی 19كودك 7 تا 10 ساله دارای آسیب زبانی ویژه و19 كودك طبیعی، به این نتیجه دست یافتند كه كودكان دارای آسیب زبانی ویژه از لحاظ مهارت های اجتماعی به خصوص عزت نفس اجتماعی دچار محدودیت و مشكل می باشند
مطالعات فراوانی در این زمینه در سایر كشورها و درسنین مختلف توسط پژوهشگران انجام شده است كه همگی گویای اهمیت رشد اجتماعی و متغیرهای اجتماعی در رشدزبانی كودك هستند.
مطالعات ذكر شده بیانگر آن است كه یكی از موضوعاتی كه در سا لهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است، بحث ارتباط رشد زبان و مهار تهای اجتماعی كودكان است و از آن جایی كه تا كنون در این زمینه پژوهشی در سطح جامعه ایران و به زبان فارسی در كودكان طبیعی پیش دبستانی صورت نگرفته است و با در نظر گرفتن تأثیر به سزایی كه این بررسی درانجام مداخلات درمانی و ملاحظات آموزشی- تربیتی كودكان پیش دبستانی دارد، شایسته است كه در این خصوص، تحقیق و مطالعه ای صورت پذیرد. نتایج این تحقیق می تواند اهمیترشد مهارت های اجتماعی و آموزش آن در موقعی تهای ارتباطی
را به عنوان عامل تأثیرگذار بر رشد زبان مشخص نماید و با توجه به اهمیت بررسی زبان در سنین طلایی زبان آموزی و ارتباط احتمالی آن با مهار تهای اجتماعی،می توان از آن جهت طر حریزی برنام ههای درمانی، آموزشی ومشاوره ای استفاده نمود. در بین صاحبنظران در پاسخ به این سؤال که زبان امری فطری است یا این که جنبه ی اکتسابی دارد باعث به وجود آمدن نظریه های مختلفی شده است . که برخی از آن ها همانند اسکینر فراگیری زبان را کاملاً اکتسابی می دانند. عده ای دیگر نیز مانند پیاژه زبان را محصول رشد ذهنی می دانند و گروهی نیز مانند بندورا معتقدند که زبان را می توان از طریق یادگیری مشاهده ای به کودکان یاد داد و سرانجام بعضی دیگر مثل چامسکی خاستگاه زبان را امری ذاتی می دانند و معتقدند که کودکان از نظر زیست شناختی مستعد و آماده یادگیری و کاربرد زبان هستند. بر مربیان و معلمان لازم است برای آموزش مهارتهای پایه ی زبان با نظریه های مختلفی که فراگیری زبان را تبیین می کنند آشنا شده و اصول هر کدام از این رویکردها را در زبان آموزی به کار گیرند. در این مقاله سعی شده است که چهار نظریه ی اصلی زبان آموزی که شامل نظریه های رفتاری ، فطری نگر ، شناختی و اجتماعی است به تفصیل بررسی شود و به کاربردهای هر کدام در آموزش هر چه بهتر مهارت های زبان اشاره شود.
(Travis 2001) مهارتهای اجتماعی را اینگونه تعریف میکنند: رفتارهای اکتسابی جامعهپسندی که فرد را قادر میسازند تا آنگونه با دیگران تعامل کند که واکنشهای مثبت آنان را برانگیخته و از واکنشهای منفی آنها اجتناب ورزد. آنان معتقدند که پنج عامل این تعاملها را تسهیل میکنند که عبارتند از همکاری، قاطعیت، خویشتنداری، مسئولیتپذیری و همدلی. در مجموع، مهارتهای اجتماعی به خزانههای رفتار، اعمال و راهبردهایی که یک فرد در تعامل با دیگران به کار میبندد اشاره دارد
از طرفی، دادههای نظری نشان میدهند که بین رشد زبان و مهارتهای اجتماعی رابطۀ مستقیمی وجود دارد. نظریات گوناگونی در زمینۀ اکتساب زبان از این امر حمایت میکنند، که از آن جمله میتوان به مدل تعاملی زبان که توسط Clark (2003) ارئه شده است اشاره کرد. در این مدل فرایند اکتساب زبان شامل تعاملهای دو جانبۀ پیشرونده بین رفتارهای کودک و والدین است که تأخیر رشدی زبان، پویایی این تعاملها و تجربههای سازندۀ اجتماعی را کاهش میدهد یا برعکس
Weismer (1999) خاطر نشان میکنند که همپوشانی بین رفتارهای اجتماعی و زبانی طی دوران رشد، بر رابطۀ تأخیر زبان بیانی با کمبود کفایت اجتماعی دلالت دارد. Horwitz و همکاران (2003) رابطۀ کفایت اجتماعی با رشد زبان را در 1189 کودک پیشدبستانی مبتلا به تأخیر بررسی کردند. همچنین، McCabe و Meller (2004) به بررسی بین رشد زبان و کفایت اجتماعی در کودکان چهار تا پنج سالۀ هنجار و دچار آسیب زبانی ویژه پرداختند. Marton و همکاران (2005) نیز به بررسی این رابطه در 19 کودک هفت تا ده سالۀ مبتلا به آسیب زبانی ویژه و 19 کودک بهنجار پرداختند
یکی از موضوعاتی که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است ارتباط بین رشد زبان و مهارتهای اجتماعی در کودکان است. از آنجایی که تا کنون در این زمینه پژوهشی در سطح جامعۀ ایران در کودکان طبیعی و به زبان فارسی صورت نگرفته است و با در نظر گرفتن تأثیر بهسزایی که این بررسی در انجام مداخله های درمانی و ملاحظات آموزشیـتربیتی کودکان پیشدبستانی دارد.
2-1 بیان مسئله:
براساس نظریههای رفتاری آنچه باعث افزایش دامنه و رشد زبانی کودکان پیشدبستانی و پایۀ اول دبستان میشود علاوه بر خانواده، محیط مدرسه، معلمان و همکلاسیهاست که زمینه یادگیری کودک را فراهم میکنند و کودک با مشاهده، سرمشقگیری و تقلید از رفتار کلامی آنها به رشد گفتار و زبان خود کمک میکند. کودکان در این مقطع سنی اطلاعات زیادی را از طریق شنیداری کسب میکنند، و همزمان با آن، مهارتهای گفتاری، خواندن و نوشتن نیز در آنها به سرعت رشد میکند. با وجود تأکید نظریهپردازان شناختی بر وجود استعدادهای شناختی خاص برای رشد زبان، آنها همچنین به اهمیت غیرقابل انکار تأثیر محیط در یادگیری زبان نیز اشاره دارند و برقراری ارتباط اجتماعی را یکی از کارکردهای زبان میدانند. یافتههای پژوهش حاضر نشان میدهد که رشد زبان بیانی رابطهای مثبت و معنیدار با امتیاز کل مهارتهای اجتماعی دارد. بنابراین میتوان گفت افزایش در میزان رشد اجتماعی افزایشی در میزان رشد زبانی و برعکس در پی خواهد داشت و این مسئله با نظریههای مطرح شده توسط نظریهپردازان شناختی همسو است.
براساس نگرش خود نسبت به مسئلۀ مهارتهای اجتماعی، دربارۀ مهارت اجتماعی کودک به دو گونۀ متفاوت پاسخ دهند. از طرفی، والدین در ارزیابی کودک خود ممکن است دچار سوگیری باشند، ولی مربی هر کودک را با کودکان دیگر مقایسه میکند، ولی هر مادر فقط کودک خود را در نظر میگیرد، در حالی که مهارت اجتماعی در ارتباط معنی مییابد. بنابراین مربی مهدکودک ارتباط را بدون سوگیری و در ارتباط با سایر کودکان، ولی مادر ارتباط را با تعداد محدود افراد خانواده که معمولاً بزرگسال هستند، میسنجد(9). از این رو، میتوان به والدین، بهویژه والدین دارای کودک دچار اختلالات زبانی، آموزشهای لازم را در زمینۀ نحوۀ درست برقراری ارتباط با کودک ارائه داد. بهعلاوه، اقدامات مربوط به بهبود زبان بیانی و مهارتهای اجتماعی تا حد زیادی متوجۀ اصلاح تعاملات والدـکودک خواهد بود. نتایج پژوهش حاضر بیانگر رابطه بین ابعاد خویشتنداری، همکاری و قاطعیت با رشد زبان بیانی است، و این رابطه در اکثر موارد مثبت و معنیدار بود.
شایسته است که در این باره تحقیق و مطالعه صورت پذیرد. از طرفی، این پژوهش گامی است برای پاسخگویی به پرسشهایی که همواره والدین کودکان دچار اختلال گفتار و زبان از آسیبشناسان گفتار و زبان میپرسند، که آیا قرار گرفتن کودک در یک محیط آموزشی مانند مهدکودک و تعامل با کودکان دیگر کمکی به رشد گفتار و زبان وی میکند؟ براین اساس و با توجه به اهمیت بررسی زبان در سنین طلایی زبانآموزی و ارتباط احتمالی آن با مهارتهای اجتماعی، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین رشد زبان بیانی و ابعاد مهارتهای اجتماعی در کودکان چهار تا شش سالۀ شهرستان سرپل ذهاب در سال1393 اجرا گردید.
3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق:
براساس نظریههای رفتاری آنچه باعث افزایش دامنه و رشد زبانی کودکان پیشدبستانی و پایۀ اول دبستان میشود علاوه بر خانواده، محیط مدرسه، معلمان و همکلاسیهاست که زمینه یادگیری کودک را فراهم میکنند و کودک با مشاهده، سرمشقگیری و تقلید از رفتار کلامی آنها به رشد گفتار و زبان خود کمک میکند. کودکان در این مقطع سنی اطلاعات زیادی را از طریق شنیداری کسب میکنند، و همزمان با آن، مهارتهای گفتاری، خواندن و نوشتن نیز در آنها به سرعت رشد میکند. با وجود تأکید نظریهپردازان شناختی بر وجود استعدادهای شناختی خاص برای رشد زبان، آنها همچنین به اهمیت غیرقابل انکار تأثیر محیط در یادگیری زبان نیز اشاره دارند و برقراری ارتباط اجتماعی را یکی از کارکردهای زبان میدانند.
اکتساب گفتار و زبان یکی از مهمترین مؤلفههای رشد است که تعامل اجتماعی نقش بنیادی را در این فرایند ایفا میکند. تحقیقات اخیر نشان داده است که تواناییهای زبانی کودک ارتباط نزدیکی با مهارت اجتماعی وی دارد. كفایت اجتماعی سازه ای بزرگ است كه مهارت اجتماعی، جزء كوچك و مهمی از آن به حساب می آید. مهارت اجتماعی مفهومی پیچیده و چند بعدی دارد. مهارت های اجتماعی اشاره دارد به خزانه های رفتار، اعمال و راهبردهایی كه یک فرد در تعامل با دیگران به كار می بندد
در این میان مربی شاید اولین كسی است كه به مشكلاتی در مهار تهای شنیداری و گفتاری كودك پی می برد. این مشكلات گاه در حیطه زبان بیانی است كه شامل توانایی های كودك در ارتباط با دیگران از طریق صحبت كردن و نوشتن می شود و گاه در حیطه زبان دریافتی است كهشامل توانایی كودك در درك و فهم اطلاعات دریافتی از دیگران به صورت كلامی و نوشتاری است. گاهی نیز این مشكلات در حیطه تلفظ و تولید آوا است كه شامل توانایی كودك در تولید تلفظ صحیح كلمات می شود.
داده های نظری اظهار می دارند كه رشد زبان و عملكردهای ارتباطی و اجتماعی كودك كه ارتباط دو طرفه ای با یكدیگر دارند، نقشی كلیدی در روند رشد كودك ایفا می كنند. وقتی رمزهای زبانی برای برقراری ارتباط استفاده می شوند، با بهره گرفتن از این رمزها یک واقعه اجتماعی رخ می دهد در مقابل توانش یا فعالیت های اجتماعی هم با در نظر گرفتن آن در بطن مهارت های زبانی فهمیده می شوند لذا، به دلیل این نقش های وابسته به هم، سؤالاتی درباره ماهیت دقیق ارتباط بین زبان و مهارت های اجتماعی كودكان در حال رشد مطرح است.
زبان آموزی کودکان
-بررسی نقش خردهآزمون واژگان شفاهی در مقیاس نظام درجهبندی مهارتهای اجتماعی فرم والدین
-بررسی نقش خردهآزمون واژگان شفاهی در مقیاس نظام درجهبندی مهارتهای اجتماعی معلمین
1-5فرضیههای تحقیق
-بین ابعاد مهارتهای اجتماعی با ابعاد زبان بیانی رابطه وجود دارد.
-بین زبان بیانی و مهارتهای اجتماعی معلم در زبان آموزی کودکان رابطه وجود دارد.
-بین زبان بیانی و مهارتهای اجتماعی والدین در زبان آموزی کودکان رابطه وجود دارد.
-بین خرده آزمون واژگان شفاهی و مهارتهای اجتماعی فرم والدین رابطه وجود دارد.
-بین خرده آزمون واژگان شفاهی و مهارتهای اجتماعی معلمین رابطه وجود دارد.
6-1 تعاریف نظری متغیرها:
1-6-1 تعریف نظری مهارت های اجتماعی:
مهارت های اجتماعی عبارت است از توانایی برقراری روابط بین فردی با دیگران به نحوی که از نظر جامعه قابل قبول بوده و منطبق بر عرف جامعه باشد و در عین حال برای جامعه سودمند بوده و بهره ای دوجانبه داشته باشد. تحقیق و پژوهش های مختلف نشان داده اند هر چه ارتباط های اجتماعی سالم تر و بیشتری داشته باشید، از سلامت جسمی و روانی بالاتری برخوردار خواهید بود. به همین دلیل بسیار مهم است که در شروع زندگی بزرگسالی خود با این مهارت ها آشنا شده، آنها را تمرین و تکرار کرده و در صورت نیاز از دیگران و متخصصان مورت بگیرید (Madhavm & Grover, 1998).
2-6-1 تعریف عملیاتی مهارت های اجتماعی :
به نمرهای اشاره دارد كه آزمودنی در مهارتهای اجتماعی (social skill rating system: SSRS) به دست میآورد.
3-6-1 تعریف نظری زبان آموزی :
شامل توانایی كودك در درك و فهم اطلاعات دریافتی ازدیگران به صورت كلامی و نوشتاری است(Madhavm & Grover, 1998).
4-6-1 تعریف عملیاتی زبان آموزی :
به نمرهای اشاره دارد كه آزمودنی در پرسشنامه(test of language development-TOLD-) به دست میآورد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1399-10-04] [ 12:42:00 ب.ظ ]
|