ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

مقدمه:

در عصری که به انفجار دانش و اطلاعات لقب گرفته و توسعه دانش و تکنولوژی رشد شتابانی دارد، آموزش منابع انسانی نمی‌تواند نسبت به این تحولات بی‌تفاوت بماند. نگاه عمیق‌تر به رسالت تعلیم و تربیت زمانی آشكار می شود که انسان موجودی است که دارای ابعاد گوناگون و پر از استعدادهای ارزشمند و زمانی استعدادهای آن محقق و شکوفا می‌شود که همه ابعاد معنوی، جسمی مورد توجه قرار‌گیرد. واضح است که آموزش و پرورش می‌خواهد یادگیری و آموزش در زندگی انسان از ارزش معناداری برخوردار شود و فراتر از یادگیری، به بازسازی شخصیت و توانمندی های منابع انسانی بپردازد تا آموزش به فرهنگ توسعه انسانی تبدیل شود. برخی از صاحبنظران نقل می كنند كه دانش بشری هر پنج سال یک بار دو برابر افزایش می یابد و این افزایش همه چیز را در حال تغییر و تحول قرار می دهد . پس چگونه می توان منابع انسانی یک سازمان را با این تغییر و تحولات آشنا نكرد؟ بدیهی است در صورت بی توجهی  به امر آموزش كاركنان، سرنوشت و بقای سازمان به خطر خواهد افتاد. به همین علت در كشورهای پیشرفته امروزی معمولا  نیروی انسانی حداقل هر سال یكبار به كلاس آموزش می روند. حیات سازمان تا حدود زیادی بستگی به مهارتها و آگاهی های مختلف كاركنان دارد.( دولان، 1375 ) هر چه  این زمینه ها به موقع و بهتر باشد، قابلیت سازگاری سازمان با محیط متغیر نیز بیشتر می شود. لذا آموزش و توسعه منابع انسانی نه تنها در جهت ایجاد دانش و مهارت ویژه كاركنان نقش بسزایی دارد، بلكه باعث می شود كه افراد در ارتقای سطح بهره وری و بهبود آن درسازمان سهیم،  و قادر شوند تا خود را با فشار های متغیر محیطی وفق دهند. از این رو بهبود بهره‌وری منابع انسانی سازمان، بستگی زیادی به كیفیت و شایستگی منابع انسانی آن سازمان دارد. برخی از سازمانها تشخیص داده اند كه منابع انسانی دارایی شماره یک آنان هستند و این در محیطهای آموزشی مانند دانشگاه بیشتر نمود واقعی پیدا می كند.بنابراین، برای اطمینان از افزایش دانش، مهارتها و شایستگی كه استمرار داشته و قابل استفاده باشند،كاركنان بایستی به اندازه كافی آمــوزش ببینند. از طرف دیگر اهداف سازمان ایجاب می كند مهارتها و قابلیت‌هایی كه برای انجام وظایف محوله و ایفای نقش ها لازم است به تناسب نیاز و ضرورت باید تقویت گردد. لذا هر قدر نظام آموزشی بهتر و بیشتر بتواند توانایی های بالقوه كاركنان را به فعل درآورد نه تنها، انسان در خود اعتبار و ارزش والاتری می بیند بلكه جامعه نیز بر او ارج بیشتری می نهد و این خود از هر جهت تقویت كننده روح و روان انسان است. هر سازمانی به افراد آموزش دیده و با تجربه نیاز دارد تا ماموریت خود را به انجام برساند. اگر توانایی های كاركنان موجود پاسخگوی این نیاز باشد آموزش ضرورت چندانی ندارد. اما اگر چنین نباشد، لازم است سطح مهارت، توانایی و انطباق پذیری آنان افزایش یابد. .( دولان، 1375)

مسئله اصلی تحقیق:

بهره‌وری مفهومی است جامع و كلی كه افزایش آن به عنوان یک ضرورت، جهت ارتقای سطح زندگی انسانها و ساختن اجتماعی مرفه‌تر كه هدفی ملی برای همه كشورهای جهان است، همواره مدنظر صاحبنظران می‌باشد و شاید بتوان گفت كه رسالت اصلی علم مدیریت، دستیابی به بهره‌وری بیبشتر است و این امر همواره مورد توجه مدیران برای اداره و مهندسی مجدد سازمانها بوده است. با توجه به ضرورت این مفهوم (بهره‌وری) و دگرگونی‌های شگرفی كه در علوم و فنون و تكنولوژی رخ داده، صاحبنظران مدیریت منابع انسانی را بر آن داشته تا با بهره گرفتن از فنون مختلف آموزش زمینه همسو كردن فعالیتهای انسان را با این پیشرفتها به منظور دستیابی به بهبود بهره‌وری فراهم آورند. حال با توجه به اهمیتی كه موارد فوق در جوامع امروزی پیدا كردند، بر آن شدیم تا در این رساله به بررسی تاثیر انواع فنون آموزش بر بهبود بهره‌وری بپردازیم. لذا مسئله اصلی تحقیق كه تاثیر انواع فنون آموزش بر بهبود بهره‌وری است مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

تشریح و بیان موضوع

امروزه شاید در حدود دهها میلیون نفر نیروی كار در كشور جمهوری اسلامی ایران وجود داشته باشند كه این جمعیت عظیم در بخشهای صنعتی ،دولتی و بازرگانی برای تامین نیازمندی های كل كشور به كارهای متنوع و مختلفی اشتغال داشته و در راه انجام وظایف و مسئولیتهای محوله مشغول كار و فعالیت هستند . بدیهی است كه نمی توان ادعا نمود كه كلیه افراد مذكور ذاتا دانش و آگاهی ، مهارتهای فنی و نوع رفتار لازم را برای انجام وظایف و  مسئولیتهای شغلی خود را دارا می باشند. بنابراین برای حداقل بالا بردن سطح كیفیت و یا كمیت كار خود احتیاج به آموزش دارند  از طرفی دیگر پیشرفتهای روز افزون در علوم و فنون ، تغییرات در مسیر تولیدات و خدمات سازمانها ، گسترش و یا محدود شدن اهداف كلی سازمان ،اهداف خود كفایی و سایر تغییرات و تحولات سیاسی ،اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و غیره هم نیاز به آموزشهای جدیدی را محرز می سازد و لزوم توجه نیرو های بیشتری را در امر آموزش منابع انسانی توجیه می نماید.در واقع كوششهای اقتصادی انسان همیشه و همواره معطوف برآن بوده است كه حداكثر

 نتیجه را از حداقل تلاشها و امكانات بدست آورد . این تمایل را می توان اشتیاق وصول به بهره وری افزونتر نام نهاد.جمیع اختراعات و ابداعات بشر از ابتدایی ترین ابزار كار در اعصار بدوی گرفته تا پیچیده ترین و بغرنج ترین تجهیزات مكانیكی و الكترونیكی زمان حاضر متاثر از همین تمایل و اشتیاق می باشد . هر انسان عاقل و خرد مندی می خواهد بهترین كار را انجام دهد و بهترین بهره را حاصل كند در واقع آموزش منابع انسانی امروزه تاثیر بسیار زیادی بر بهبود بهره وری دارد. از این رو ما در این تحقیق سعی بر آن داریم تا تاثیر انواع فنون آموزش منابع انسانی بر بهبود بهره وری را در جامعه آماری مورد نظر بررسی كنیم.( ابطحی، 1380) 

ضرورت و اهمیت تحقیق:

در واقع تحقیقات انجام شده در مورد بهره وری همه در جهت ابداع راهكارههایی برای استفاده بهینه از  منابع موجود در اختیار بشر است . مدیریت بهره‌وری در گذشته عمدتا در یک حالت غیر رسمی فعالیت كرده بود، اما الان در تمام جنبه ها نیاز به آن به صورت رسمی احساس می شود.(Straner, 1995) اهمیت موضوع به اندازه‌ای است كه امروزه درتمام دنیا این موضوع به عنوان سر لوحه افكار و فرهنگ كاری دولتمردان قرار گرفته است و سعی در ترویج فرهنگ بهره وری در بین مردم و جامعه خودشان دارند. از آنجا كه منابع انسانی ،مهمترین عامل در بهبود و افزایش بهره وری است و یكی از راه های كسب و ارتقاء مهارتهای جدید این منابع از طریق آموزش می باشد. همانطوركه “هراكلیتوس” معتقد بود : هیچ چیز غیر از تغییر پایدار نیست. تجربه گذشته نیز به ما یادآوری می كند كه تغییر در مسیر حرفه ای مشاغل و روش های انجام كار اجتناب ناپذیر است و توجه به آموزش در جهت توسعه منابع انسانی و در مسیر این تغییر و تحول، تنها پلی است كه می تواند ما را از دنیای امروز به دنیای متحول و متغیر فردا رهنمون سازد.( مورگان، 994 (1لذا همان طوری كه جوامع بشری از سنتی بودن به صنعتی شدن و از صنعتی بودن به فرا صنعتی شدن گام بر خواهند داشت، علوم وفنون و تكنولوژی هم رو به تكامل ،دگرگونی و پیشرفت است و به موازات این تغییرات است كه اهمیت لزوم و خواص آموزش بیش از پیش ملموس گشته تا حدی كه امروزه می‌گویند: آموزش در حقیقت خود مدیریت است .همچنین می توان آموزش در محل كار را برای منابع انسانی به عنوان یک منبع مهم برای افزایش سرمایه انسانی دانست.( Kurosawa, 2005)  انگیزه انتخاب این موضوع آن است كه با توجه به اینكه منابع انسانی در سازمان های امروزی جزء سرمایه های اساسی یک سازمان محسوب می شوند آموزش آنها یک امر حیاتی و اجتناب نا پذیر است كه باید به طور مستمر با مجموعه فرایندهای مدیریت مورد توجه قرار گیرد تا سایر فعالیتهای مدیریت بتواند مثمر ثمر واقع گردد كه اگر این آموزش به طریقه ای صحیح ، جامع و كامل انجام پذیرد و به عنوان وسیله ای برای رسیدن به بهبود  بهره وری مد نظر قرار گیرد دارای خواص بیشماری از جمله موارد زیر است:

1.تسهیل در فرایند مدیریت و نیل به اهداف سازمانی

2.ایجاد هماهنگی درنحوه انجام كارها در سازمان

3.ایجاد حس انعطاف پذیری لازم در كار كنان

4.تقلیل سطح حوادث و سوانح در محیط كار

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

مقدمه

این فصل به طرح و برنامه عملی تحقیق اشاره دارد.  خواننده با مطالعه طرح اولیه تحقیق می‌تواند اطلاعات کلی دربارة عنوان تحقیق، تعریف (موضوعی) عنوان تحقیق، قلمرو موضوعی، مكانی و زمانی تحقیق، بیان مساله و اهمیت آن، اهداف و مدل پژوهش، سؤال و فرضیه های پژوهش، متغیرهای تحقیق، تعاریف و اصطلاحات و تعریف عملیاتی متغیرها كسب نماید.

عنوان تحقیق

آسیب‌شناسی معاونت منابع انسانی شركت برق منطقه‌ای تهران

با هدف بهبود و توسعه

تعریف (موضوعی) عنوان تحقیق

بهبود و بازسازی سازمان براساس محیط متغیر امروز و زمینه‌ای كه علوم رفتاری كاربردی بوجود آورده، مطرح گردید. تغییرات سریع در محیط سازمان‌ها كه با دگرگونی محیط‌های اجتماعی همراه بود و منجر به تغییر عمده‌ای در شیوه زندگی، نیازها، و پایگاه ارزش‌های افراد گردید، ایجاب می‌كرد كه ساختار‌ها و فرایندهای سازمانی انعطاف‌پذیر تا حدودی جایگزین الگوهای سنتی گذشته شوند.

سازمان‌ها جز سیستم‌هایی از سیستم اجتماعی هستند كه از تغییر و تحول محیط خویش تاثیر می‌پذیرند. تنها راه مؤثر ایجاد تحول در سازمان، تغییر فرهنگ و نحوه عملكرد مدیران از طریق تحول در سیستم ارزش‌ها، باورها، و روابط پذیرفته شده درون سازمان است  و به همین جهت پیدایش بهبود سازمان  ضرورت پیدا می‌كند.

آسیب‌شناسی سازمانی  اغلب به عنوان حساسترین جز استقرار یک طرح بهبود سازمان تلقی می‌گردد و برخی نیز اعتقاد دارند، آسیب‌شناسی، حدود 85 درصد زحمت یک طرح بهبود سازمان برای ارتقای اثر بخشی محسوب خواهد شد؛ از اینرو، یكی از مهمترین اقداماتی كه شركت‌ها و سازمان‌های موفق برای ارتقای اثربخشی خود انجام می‌دهند، آسیب‌شناسی صحیح و به موقع است. آسیب‌شناسی صحیح و به موقع، این امكان را به مدیران می‌دهد كه همواره از مسایل و مشكلات جاری سازمان خود مطلع باشند و از حادشدن آن جلوگیری نمایند. آسیب‌شناسی سازمانی، فرایند تشریک مساعی میان اعضای سازمان و مشاور یا مشاوران آسیب‌شناسی سازمانی- به منظور جمع‌ آوری اطلاعات مناسب و مربوط در مورد مشكلات اساسی سازمان و دلایل آن، تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌ آوری شده، نتیجه‌گیری از تحلیل‌های به عمل آمده و دسته‌بندی مشكلات در دو سطح عمومی و تخصصی و ارائه پیشنهادات در خصوص جهت‌گیریهای لازم در راستای رفع مشكلات دسته‌بندی شده- می‌باشد.

كاربرد نظریه ها- بویژه نظریه های علوم رفتاری- برای توصیف وضعیت موجود سازمانها و یافتن راه هایی برای ارتقای اثر بخشی سازمانی، همواره از نگرانیهای كارورزان در حوزه های كاربردی است و اینجانب نیز، به اعتبار تجربه های بسیار اندك و ناچیز خود در شركت برق منطقه ای تهران و دانشگاه، هیچگاه از این دغدغه بر كنار نبوده است. از اینرو، این پژوهش قصد دارد، با شناخت تنگناها و مشكلات معاونت منابع انسانی شركت برق

 منطقه ای تهران از منظر، دیدگاه و نگرش متفاوت، مدیران را به منظور حركت در راستای حل مشكلات و افزایش اثربخشی سازمانی یاری رسانده و از حادشدن مشكلات، كاهش بهره‌وری سازمان و افول آن ممانعت نماید.

قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق شامل؛ قلمرو موضوعی، قلمرو مكانی و قلمرو زمانی می باشد. قلمرو موضوعی بر آسیب­شناسی معاونت منابع انسانی شركت برق منطقه ای تهران تمركز خواهد داشت.

همانطور كه در آغاز گفته شد، پژوهشگر در تلاش است نوعی آسیب شناسی از وضعیت موجود معاونت منابع انسانی بعمل آورده و نقاط ضعف و مثبت آن را مورد بررسی قرار دهد. در این راستا نخست، موضوع بهبود و بازسازی سازمان و در مرحله بعد آسیب شناسی سازمانی با بهره مندی از مدل سه شاخگی مورد بازشكافی قرار گرفته و یافته های نظریه پردازان در این زمینه بررسی خواهد شد.

قلمرو مكانی این تحقیق، حوزه ستادی معاونت منابع انسانی شركت برق منطقه ای تهران است و قلمرو زمانی تحقیق اشاره در محدودة زمانی سال 1383 صورت می پذیرد.

مساله تحقیق

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

مقدمـه

دانشمندان‌مدیریت درباره سازمان تعاریف متعددی اما با مفهومی تقریباً شبیه به هم ارائه كرده‌اند. همین كه چند نفر برای دست یافتن به هدفی مشترك باهم كاری را انجام دهند، شكلی ازسازمان به وجود می‌آید. به عبارت دیگر دراین نوع كارهای گروهی وظایف باید بین افراد تقسیم شود وكارشان هماهنگ گردد وبین آنان ارتباط منطقی برقرارشود. درغیراینصورت دوباره كاری وتعقیب هدفهای انفرادی رسیدن به هدفهای مشترك را دشوار می‌كند. تقسیم كار، هماهنگ‌نمودن مساعی افراد واستقرار ارتباطات مناسب درجهت نیل به هدفها، مهمترین فرایند سازمان راتشكیل می دهد وبه محض پدیدآمدن فرایند مزبور می‌توان ادعا كرد كه تشكیلات به وجود آمده است. بنابراین وقتی ازسازمان صحبت می شود، منظور هم فرایند سازمان است وهم ساختار آن. به عبارت دیگر هرسازمان فرایند وساختار مشخصی دارد.

اشاره به همه تعاریف سازمان ازحوصله این بحث خارج است ولذا فقط به ذكر چند نمونه از این تعاریف اكتفا می شود :

سازمان عبارت است از دستـه بنـدی وگروه بنـدی افراد درقالبهای نظام یافتـه به گونـه ای كه مساعی هماهنگ شده آنها دریک محیط متغیر به صورت وسیله ای برای نیل به هدفهای سازمانی درآید1.

برمبنای تعریف دیگر، سازمان عبارت است ازفرایندی نظام یافته از روابط متقابل افراد برای دست یافتن به هدفهای معین2.

می بینیم كه تعریف اخیر از 5 عنصر تشكیل شده است :

• سازمان همیشه از افراد تشكیل می شود.
• این افراد به طریقی با یكدیگر ارتباط دارند. به عبارت دیگر بین آنها روابط متقابل برقرار است.
• این روابط متقابل را می توان نظام بخشید.
• كلیه‌افراد درسازمان دارای‌هدفهای‌مشخص هستندوبعضی ازاین هدفها درعملكردآنها اثرمی‌گذارد. هرفرد انتظار دارد كه ازطریق همكاری درسازمان به هدفهای شخصی خود نیز نائل شود.
• این روابط متقابل‌همچنین نیل به هدفهای‌مشترك‌سازمانی را كه ممكن است باهدفهای شخصی كاركنان‌متفاوت باشد، میسرمی‌كند. به عبارت دیگراعضای سازمانها برای دست‌یافتن به هدفهای فردی، حصول هدفهای مشترك سازمانی را دنبال می‌كنند.

بادقیق‌شدن درتعریف اخیر ملاحظه می‌شود كه روی موضوع « روابط متقابل » بین افراد تأكیدخاص شده است، به این معنی كه سازمان‌چیزی جز روابط متقابل بین افراد نیست وساختارسازمانی این روابط متقابل را كه شامل تعیین نقشها، روابط بین افراد، فعالیتها، سلسله مراتب هدفها وسایر ویژگیهای سازمان است منعكس می نماید.

در واقع بقاء عملكرد وتوسعه هرسازمان به وجود وكاربرد نیروهای انسانی كاردان وكارآمدش بستگی دارد، لذا یكی از تكالیف اولیـه هرسازمـان جذب، نگهداری، بهسازی وكاربرد بهترین افراد ممكن برای انجام مشاغل گونـاگون درسطوح مختلف سازمـانی می بـاشد. انجام این تكلیف برعهده مدیریت منـابع انسانی سازمان می باشد.

جدیدترین نظریه دربـاره اداره انسـانی در دهـه 1980 تحت عنـوان مدیریت منابع انسانی واداره كاركنان مطرح‌شده است. براساس این دیدگاه مدیریت منابع انسانی واداره كاركنان عبارت است ازشناسایی اهمیت نیروی كار سـازمـان به عنـوان یک عنصر حیاتی دركسب اهداف سازمانی واستفاده چندگانه درفعالیتها و كاركردهای منابع انسانی به گونه ای كه به طور مؤثر ومنصفانه ای منافع فردی كاركنان، سازمان وجامعه را تضمین نماید3.

باتوجه به تعریف فوق می توان سه هدف زیر را مبنای كار سیستم مدیریت منابع انسانی قرارداد4.

• تأمین نیروی انسانی لازم باحداقل هزینه.
• تأمین هدفهای كاركنان ورفع احتیاجات مادی ومعنوی وجلب رضایت آنها.
• تأمین هدفهای اجتماعی باتوجه به مسائل و رویدادهای محیط اجتماعی سازمان وپاسخ گویی به موقع به این مشكلات ومسائل مربوط به آن.

به منظور رسیدن به هدفهای فوق‌الذكر وظایف خاصی بایـد انجـام گیـرد. مجموعه وظایفی راكه باید در سیستم مدیریت‌نیروی انسانی هرسازمان به مرحله

 عمل درآیندمی‌توان به دودسته‌كلی تحت‌عنوان وظایف مدیریت (طرح ریزی، سازماندهی، هدایت، برقراری ارتباط ، كنترل وارزیابی عملكرد) و وظایف اجرایی (عملیات استخدامی، آموزش وبهسازی، نگهداری نیروی انسانی وكاربرد) تقسیم نمود5.

مهمترین وظیفه مدیر پرسنل، طرح ریزی وبرنامه ریزی نیروی انسانی است.

برنامه ریزی نیروی انسانی در دومرحله صورت می گیرد :

• برآورد وتعیین احتیاجات
• پیش بینی روش های تأمین احتیاجات

بعد ازبرآورد منابع انسانی موردنیاز باید به پیش بینی وبرنامه ریزی برای تأمین احتیاجات سازمان پرداخت. برای تأمین منابع انسانی موردنیاز می توان به كارمندیابی در داخل یا خارج سازمان اقدام نمود. درتأمین احتیاجات نیروی انسانی ازطریق پرسنل موجود وبرنامه‌ریزی برای جابه‌جایی منظم ومؤثركاركنان، موضوع برنامه‌ریزی دوران خدمت یا برنامه ریزی مسیر پیشرفت شغلی مطرح می‌گردد. بدین معنی كه « چگونه كاركنان واجد شرایط درسازمان راشناخته، آموزش داده وآماده ساخت تا بتوانند نیازهای سازمان را تأمین نمایند وپستهای خالی را پركنند » طی برنامه آموزش وتوسعه كوشش می شود تا برای شركت كنندگان آگاهی علمی وتجربه عملی در زمینه های موردنظر ایجاد شود، بینش وتفكر آنان نسبت به شغل وسازمان وسعت یابد، واعتماد به نفس وحس مسئولیت پذیری درآنان تقویت گردد تا نهایتاً برای تصدی مشاغل بالاتر از درون سازمان، ضمن رفع نیازهای پرسنلی دركاركنان این احساس را بوجود می آورد كه برای آنان آینده بهتری ازنظر شغلی وجود دارد ونتیجتاً انگیزه بیشتری را نسبت به كار ایجاد می كند6.

دراین پـایـان نامه تلاش می شود كه مشكلات برنامه ریزی مسیر پیشرفت شغلی در رابطه با میـزان رضایتمندی ازكار درشركت توانیر مورد بررسی قرارگیرد. برای بررسی علمی مشكلات برنامه ریزی دوران خدمت از روش علمی تحقیق پیروی شده است. بدین ترتیب فصل اول پایان نامه به ارائه طرح تحقیق اختصاص یافته است. دراین فصل تعریف موضوع تحقیق، اهمیت تحقیق، علت انتخاب موضوع، انگیزه وهدف تحقیق، مسأله تحقیق، ی مختصر برمطالعات گذشته، فرضیه ها، قلمرو زمانی ومكانی، روش تحقیق، روش جمع آوری اطلاعات، محدودیتها ومشكلات تحقیق وتعریف واژه ها واصطلاحات ارائه گردیده است. درفصل دوم به بررسی فرضیه ها ازدیدگاه تئوری پرداخته شده است.

درفصل مزبوركلیاتی درمورد مسیرپیشرفت شغلی (برنامه ریزی دوران خدمت) و برنامه‌ریزی دوران خدمت از دیدگاه سازمانی وفردی وهمچنین رابطه برنامه ریزی دوران خدمت ومیزان رضایت ازكار مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

در ادامه درفصل سوم روش تحقیق یا به عبارتی به بیان شیوه انجام بررسی وتحقیق پرداخته شده است و درفصل چهارم تجزیه وتحلیل داده ها و ارتباط آنان با فرضیه هـا مـورد بـررسی قرار می‌گیرد و درفصل پنجم به نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها پرداخته می شود.

چكیده :

موجود است

چکیده :

همانگونه كه از عنوان پایان نامه برمی آید ، موضوع تحقیق در رابطه با بررسی ارزیابی عملكرد از دیدگاه مدیران و كاركنان در شركت سهامی آب منطقه ای آذربایجانغربی می‎باشد ، به عبارت گویاتر این تحقیق به دنبال آن است كه چگونه میتوان روش های ارزیابی عملكرد را از دیدگاه مدیران و كاركنان در شركت سهامی آب منطقه ای آذربایجانغربی بررسی و سیستم مناسبی را برای آن پیاده نمود و در این راه با چه پیش فرضها و زمینه ها و همینطور چه مشكلاتی روبرو است و اساساً آیا جاری ساختن سیستم كارآمد ارزیابی عملكرد با توجه به ویژگیهای شركت مذكور عملی است . پیاده نمودن سیستم ارزیابی عملكردی كه تامین كننده نظرات مدیران سازمان از یک سو و كاركنان آن از سوی دیگر باشد كار چندان ساده ای به نظر نمی‎رسد . و به همین دلیل باید به صورت منطقی و آگاهانه و با تكیه بر مبانی نظری و به صورت همه جانبه با آن برخورد كرد . اجرای یک سیستم ارزیابی عملكرد مطلوب در واقع یک تحول بنیادی را در سازمانها پدید می آورد و در صورتی كه درست اجرا گردد و به تمام لوازم آن آگاهی حاصل گردد می‎تواند داروی مؤثری برای درمان دردهای سازمانی باشد.   

ارزیابی عملكرد عبارت است از سنجش میزان تلاش و حدود موفقیت كارمند در اجرای وظائف شغلی و تكالیف رفتاری مورد انتظار1 . این سنجش به گونه ای صورت می‎گیرد كه موجب تشویق كاركنان به افزایش كارآیی و تحقق اهداف سازمانی شود و به مفهومی دیگر به مراحلی كه طی آن سازمان نحوه عملكرد منابع انسانی را در انجام وظایف و مسئولیتهای محوله مورد بررسی و سنجش قرار میدهد و یا مرحله ای است رسمی به منظور باز خور اطلاعات مربوط به نحوه انجام وظایف و مسئولیتهای محوله اعم از مثبت یا منفی كاركنان . مدیران و سرپرستان در جریان ارزیابی عملكرد ، رفتار كارمند را با وظایف شغلی و الگوهای رفتاری مورد انتظار از او انطباق می‎دهند .

    نیروی انسانی مهمترین و با اهمیت ترین منبع محدودی است كه در اختیار جوامع قرار دارد و هدف نهایی تمام فعالیتهای بشر در عرصه های مختلف ، برخورداری بیشتر و مناسبتر انسان از طبیعت پیرامون خود است و هم علت تامه در تمام فعالیتها ، و از آنجا كه همه هدفها در تلاشهای بشری ،

 انسان است ، و نیز بدون حضور انسان هیچ تلاشی به نتیجه نخواهد رسید ، اندیشمندان را بر آن داشت تا در دهه‎های اخیر به عامل نیروی انسانی و شناخت دقیق و عمیق تر آن توجه جدی مبذول دارند كه ره آورد آن ، خصوصاً در جوامعی كه بی خبر از تحولات پیرامون خود نبودند ، و وضعیت موجود و بقای آن را لزوماً بهترین دست آورد نمی دانستند ، منجر به ایجاد انواع مكاتب بشری كه عضو اساسی همه آنها ، انسان و انسان شناسی است ، گردید .    در دنیای متلاطم امروز آنچه كه ذهن اندیشمندان و صاحب نظران جوامع مختلف بشری را به شدت درگیر خود ساخته است ، استفاده بهینه از منابع محدود ، جهت پاسخگویی به خواسته ها و نیازهای نامحدود انسانهاست . به عبارت دیگر اگر منابع نامحدود نبود ، دنیای انسان امروزی رنگ متفاوتی به خود میگرفت و دیگر نیازی به علوم و دانش متعارف در جهت تخصیص بهینه منابع نبود و دقیقاً ضرورت وجود علم و دانش متعارف ریشه در محدود بودن منابع قابل دسترس دارد .

    در عرصه سازمانها و مؤسسات عمومی و خصوصی نوع نگاه به انسان به عنوان یک منبع مهم ولی محدود تغییر كرد و از حالت ابزاری بودن خارج و توجه به ارزشهای وجودی و كرامتهای انسانی جایگزین آن گردید . و آنچه كه در سالهای اخیر مطرح شده ، و ضرورت استفاده حداكثر از منابع محدود ، خصوصاً عامل نیروی انسانی ، آن است كه چگونه میتوان عامل نیروی انسانی را در سازمانها هدایت كرد كه حداكثر كارآیی و كامیابی و رضایت حاصل آید . به عبارتی چگونه میتوان استعدادها و ظرفیتهای بالا و بالقوه نهفته انسانی را شناسایی و آنها را در جهت حداكثر فعالیت و كارآیی و كیفیت و بهره وری از منابع محدود به كار گرفت ، و یا اینكه به چه طریقی میتوان عامل نیروی انسانی را در جهتی هدایت و رهبری نمود كه حداكثر فعالیت و كارآیی و بهره وری و رضایت در فعالیتهای سازمانی حاصل آید و زندگی كاری پر نشاط و شاداب گردد .

    آقای منیتزبرگ [2] اظهار میدارد كه « انسان گرانبهاترین گوهر تمدن است »   این گوهر گرانبهای تمدن دارای استعدادهای نهفته ای است كه اگر همه آنها در عرصه سازمان شناسایی و زمینه شكوفایی و به فعلیت رسیدن آنها مهیا گردد ، موجب كامیابی سازمان و كاركنان می‎گردد . لذا هر سازمانی برای بقاورشد خود علاوه بر اینكه باید بداند كه به كجا میرود و در چه زمانی میرود ، ناگزیر است عملكرد حقیقی و برنامه‎ ریزی شده خود را مقایسه كند. عملكرد یک سازمان چیزی غیر از عملكرد مجموع بخشها ، قسمتها ، دوایر و افراد نیست . منابع یک سازمان اقتضا می‎كند كه هر یک از افراد آن سازمان در هر زمان به طور [3]مستمر در طول خدمت انگیزه هایی برای خدمت داشته باشند . بدین منظور لازم است كه هر سازمان یک سیستم ارزیابی عملكرد برای خود ایجاد كرده و بر اساس آن افراد سازمان به طور آگاهانه و پیوسته ارزیابی شوند و در صورت لزوم فعالیتهای آنها اصلاح شود[4

مقدمه

همانطور كه می‌دانیم امروزه اغلب سازمانها در محیطی رقابتی و پویا در حال فعالیت هستند. محیطی كه متغیرهای داخلی و خارجی آن دائما در حال تغییر بوده و امكان پیش‌بینی این تغییرات نیز بسیار سخت و مشكل است. از طرفی سازمانها هزینه‌های فراوان و زمان زیادی را صرف تهیه، تدوین و اجرای استراتژی هایی می‌نمایند تا بتوانند به اهداف بلند مدت و چشم اندازهای سازمان خود دست یابند. بنابر این آگاهی از اینكه عملكرد سازمان تا چه حد در جهت رسیدن به اهداف آن بوده است و موقعیت سازمان در محیط پیچیده و پویا امروز كجاست برای مدیران و سازمانها اهمیت فراوان دارد. لذا ما در این تحقیق سعی داریم تا با توجه به اهمیت خدمات ارائه شده از سوی شركتهای آب و فاضلاب شهری و اهداف و ماموریت شركت آب و فاضلاب جنوبشرقی استان تهران به بررسی و مطالعه الگوی ارزیابی عملكرد فعلی شركت بپردازیم. بدین منظور چون شالوده و بنیان اصلی هر مدل ارزیابی عملكرد، شاخص‌های آن مدل می‌باشد، لذا به بررسی ویژگیهای شاخص‌های مدل ارزیابی عملكرد این شركت به منظور كسب اطلاع از اینكه آیا مدل فعلی ارزیابی عملكرد شركت قادر به ارزیابی مناسب همه جنبه‌های عملكردی این شركت با توجه به اهداف و ماموریت آن می باشد یا خیر پرداخته می‌شود.

1-1- بیان مسأله :

 در دنیای رقابتی امروز سازمانها در هر محیطی که فعالیت می کنند دائما نیازمند بهبود عملکرد بوده و باید تمام تلاش خود را جهت دستیابی به تعالی عملکرد بکارگیرند بنابراین  ارزیابی عملکرد همواره از موضوعات مورد بحث و چالش انگیز مدیریت سازمانهاست. تعیین و تبیین شاخص های مناسب برای ارزیابی عملکرد سازمانها در راه رسیدن به اهداف و چشم اندازهای سازمان از اهمیت فراوانی برخوردار است.

با توجه به اهمیت نقش شرکتهای آب و فاضلاب شهری در تامین و توزیع آب آشامیدنی سالم و با کیفیت و کمک به ارتقاء سطح بهداشت عمومی جامعه و ارتباط مستقیم و مستمر خدمات این شرکتها با زندگی روزمره جمعیت شهری تحت پوشش ، ارائه خدمات مناسب و با کیفیت، کسب رضایت مشتریان ،ارتقاء سطح بهره وری و کاهش اتکاء به کمکهای دولتی از مهمترین اهداف این شرکتها می باشد.

سیستم های ارزیابی عملکرد بعنوان ابزاری جهت سنجش میزان دستیابی سازمان ها به اهداف و تعیین نقاط ضعف و قوت سازمانها جهت انجام اقدامات

 اصلاحی به منظور بهبود فرایندها از اهمیت فراوانی برای مدیریت سازمانها برخوردار است هر الگوی ارزیابی عملکرد دارای شاخصهایی به منظور ارزیابی عملکرد سیستم است که توانایی و مناسب بودن این شاخص ها در اثر بخشی و کارایی مدل تاثیر فراوان و اهمیت زیادی دارد.

از طرفی  مولفه های اصلی هر سیستم ارزیابی عملکرد شاخص ها و معیارهای آن سیستم
می باشد؛ زیرا ارتباط بین مدل ارزیابی عملکرد با محیط بیرونی و درونی سازمان توسط شاخص ها و معیارها برقرارمیگردد. در واقع مجموعه شاخص های عملکرد و ارتباط بین نتایج حاصل ازآنها تشکیل دهنده یک مدل ارزیابی عملکرد است . ا همیت نقش شاخص ها در ارزیابی عملکرد مناسب و صحیح سازمان کاملا مشهود است . سازمانها در طراحی و انتخاب معیارهای ارزیابی عملکرد می بایست اصول و چارچوبهایی را رعایت نمایند . معیارها باید به گونه طراحی و انتخاب گردند که بتوانند کارایی و اثربخشی سیستم ارزیابی عملکرد را تضمین نمایند. اما در اغلب موارد سازمانها در این مرحله دچار غفلت شده و عموما معیارهایی را انتخاب می نمایند که توانایی سنجش و ارزیابی ابعاد مختلف سازمان اعم از داخلی و خارجی را ندارند و نمی توانند مشکلات اساسی و طولانی مدت سازمان را که تاکنون از نظرها به دور بوده است بر ملا کنند.

مطالعات و بررسی های انجام شده توسط محقق بر روی نتایج ارزیابی عملکرد شرکت طی سالهای 82 تا 85 نشان می دهد که شرکت علیرغم سرمایه گذاری های فراوان در ایجاد تأسیسات و تجهیزات تولید آب و افزایش حجم آب تولیدی و همچنین ارائه تسهیلات بهتر برای مشترکین خود نتوانسته است عملکرد مناسبی را ارائه دهد. نتایج بدست آمده از عملکرد شرکت طی سالهای فوق که در گزارش سالیانه (صورت های مالی شرکت) به مجمع شرکت ارائه گردیده نشان می دهد که اگر چه فعالیتها و تلاش های مدیریت در جهت بهبود فرایندها و افزایش بهره وری بسیار چشم گیر بوده و در ظاهر شرکت عملکرد مناسبی داشته است امّا نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد شرکت بر اساس مدل ارزیابی فعلی، عملکرد شرکت را بسیار ضعیف نشان می دهد.

اگرچه نتایج حاصل از یک نظر سنجی که در سال 84 از تعدادی از مشترکین و برخی مسئولین محلی صورت گرفت ، نشان دهنده رضایت نسبی آنها از فعالیت ها و عملکرد شرکت در سال مذکور بود اما نتایج ارزیابی عملکرد شرکت در سال مذکور نیز نتایج مثبت و قوی نبود و نتایج ارزیابی ، عملکرد مناسبی را برای شرکت نشان نمی دادند.

گفتگوها و مصاحبه های صورت گرفته با خبرگان صنعت، مشاوران و مدیران عالی شرکت نشان