چكیده:

به منظور بررسی درجه نسبی مقاومت ارقام برنج به آلوده Pyricularia grisea saa  عامل بیماری بلاست برنج، و تعیین منحنی پیشرفت بیماری، مطالعات ژنتیكی و برآوردهای وراثت پذیری و اثرات ژنی و بررسی قابلیت تركیب پذیری در دو آزمایش جداگانه توسط پنج رقم والد برنج با بهره گرفتن از طرح دیالل 5*5 در قالب طرح بلوك كامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات برنج آمل و طی سالهای 83-1381 به اجرا درآمد. نتایج حاصل از آزمایشات حاكی از وجود تفاوت معنی دار بین ارقام مورد بررسی برای صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، اندازه لكه، درصد سطح آلوده برگ، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی رقم طارم محلی بهمراه تلاقی (نعمت/طارم محلی) در گروه حساس و ارقام نعمت و سان هوان ژان-2 و تركیبات هیبریدی حاصل از این دو والد در گروه مقاوم به بیماری بلاست دسته بندی شدند و منحنی پیشرفت بیماری بلاست در خزانه بلاست برنج در گروه اول بیشتر بوده است. نتایج حاصل از تجزیه هیمن برای صفات مورد بررسی در مقابل نژادهای
 IA-90, IA-82, IA-89 نشان دهنده سهم بالای اثرات افزایشی ژنی در كنترل صفات تیپ آلودگی، درصد سطح آلوده برگ و سهم بالای اثرات غالبیت در كنترل صفات دوره كمون، اندازه لكه و تعداد لكه در ارقام والد و F1 ها بوده است. در تجزیه گریفینگ میانگین مربعات مربوط به GCA و SCA بجز صفات مساحت لكه و دوره كمون در پاتوژن IA-90 ، بقیه صفات در دونژادIA-82, IA-89 در سطح آماری 1% و 5% معنی دار بوده است، واریته طارم محلی دارای بالاترین قابلیت تركیب پذیری عمومی برای پنج صفت مورد مطالعه بیماری بلاست در شرایط گلخانه ای بوده است. با توجه به نسبت GCA/SCA در صفات درصد سطح برگ آلوده و مساحت لكه درنژادهای IA-90, IA-82 نشان دهنده سهم بالای اثرات ژنی غالبیت در كنترل این صفت بوده است.

با توجه به نتایج بدست آمده روش های اصلاحی بك كراس و RFLP مناسب ترین روش برای بهبود مقاومت به این بیماری در ارقام والد و تركیبات هیبریدی برنج توصیه می گردد.

 1-1 مقدمه

برنج یكی از مهمترین منابع غذایی مردم جهان بوده بطوریكه 3/2 كیلوكالری انرژی مورد نیاز مردم آسیا            و 3/1كیلو كالری مورد نیاز مردم آمریكای جنوبی و آفریقا از این محصول تأمین می شود. این گیاه مناسب كشت در مناطق گرم و مرطوب بوده و سطح زیر كشت آن در جهان بالغ بر 146 میلیون هكتار و تولید آن بیش از 520 میلیون تن در سال می باشد برنج در ایران بر اساس آمار سال 1382 در سطحی حدود 614700 هكتار كشت شده و میزان تولید آن درسال حدود 3300000 تن شلتوك بوده است(آمار و فن آوری اطلاعات- بانك اطلاعات زراعت-1382).

ایران تنها 4/0% مساحت زیر كشت برنج جهان را در اختیار دارد كه تقریباً 75% آن در استانهای گیلان، مازندران و گلستان می باشد (آمار و فن آوری اطلاعات- بانك اطلاعات زراعت-1382). برنج در رژیم غذایی مردم ایران اهمیتی ویژه دارد و آن را بصورت های مختلف در برنامه غذایی خود استفاده می كنند. با رشد جمعیت       و تغییر ذائقه مردم در گرایش به برنج میزان مصرف آن نیز همچنان در حال فزونی میباشد، و با این روند احتمال می رود كه در سالهای آتی به عنوان منبع اصلی تأمین كالری مردم ایران مورد توجه قرار گیرد. این محصول در حال حاضر به عنوان یكی از اقلام وارداتی مهم در بین انواع مواد غذایی به شمار می رود، تلاش جهت حصول خودكفایی در تولید برنج  و كاهش واردات این محصول مهم یكی از اهداف دولت می باشد كه انشاءالله با سعی و تلاش فراوان رسیدن به این هدف میسر خواهد شد. تولید برنج در مناطق مختلف اغلب مواجه با تنش های زنده و غیر زنده می باشد. عواملی مثل آفات، علف های هرز، عوامل بیماری زا، قدیمی بودن ادوات مورد استفاده در تبدیل و عوامل اقلیمی نامساعد در طول فصل عملكرد نهایی محصول را تحت تأثیر قرار می دهند. عامل بیماری بلاست برنج مهمترین بیمارگر قارچی  برنج در سطح دنیاست،كه اغلب یک محدودیت مهم در تولید برنج در نواحی گرمسیری و همچنین معتدله به شمار می رود. هر چند برآورد قابل اعتمادی ازكاهش محصول توسط این بیماری در ایران صورت نپذیرفت  ولی سالیانه درصد بالایی از محصول تولیدی برنج به علت كاشت ارقام محلی خوش طعم و بو كه اغلب حساس به این بیماری می باشند از بین می رود. از آنجایكه بررسی و تحقیق پیرامون ارزیابی اجزاء مقاومت[1] به بلاست و چگونگی پیشرفت بیماری در مراحل مختلف رشدی ارقام برنج در مراحل اولیه می باشد. لذا هدف از این تحقیق ادامه مطالعات در این رابطه بوده و همچنین اهداف ذیل نیز مورد توجه می باشند:

1- اندازه گیری و تعیین اجزای تنوع ژنتیكی برای مقاومت به بیماری بلاست برگ برنج در ارقام برنج

2- بررسی وضعیت توسعه بیماری در ارقام و تلاقی های (نسل  F1 )تحت مطالعه

1-2) بررسی منابع

1-2-1) گیاهشناسی و ریخت شناسی برنج:

گیاه برنج از شاخه نهاندانگان، رده تك لپه ای، راسته گل پوشینه ایها، تیره گندمیان[2] یا چمنیان و جنس اورایزا[3] می باشد. گیاهی یكساله، ریشه های آن افشان و قوی بوده و ساقه تو خالی، استوانه ای و صاف است. در روی ساقه تعدادی گره كه ممكن است بین 20- 10 عدد تغییر كند وجود دارد. گره ها و میانگره ها توسط غلاف احاطه می شوند. هر بوته برنج معمولاً 4 تا 5 پنجه تولید می كند ارتفاع بوته برنج 50 تا 150 و گاهی 200 سانتی متر تغییر می كند. مانند تمام گیاهان خانواده غلات، در برنج نیز برگها بصورت یک در میان و بطور متناوب در طول ساقه قرار دارند. گل آذین در برنج از نوع خوشه سنبله (پانیكول) بوده كه در انتهای ساقه قرار دارد (خدابنده 1371, نصیری 1376, نوروزی و عارفی 1376). اجزای اصلی خوشه شامل قاعده خوشه، محور،انشعابات اولیه و ثانویه دمگل،گلوم های تكامل نیافته و سنبلچه      می باشند. سنبلچه بر روی دمگل تشكیل می گردد هر گل بوسیله لما و پالئا كه ممكن است ریشكدار یا فاقد ریشك باشد احاطه می گردد.گل شامل مادگی،پرچمها و لودیكولها می باشند مادگی شامل كلاله و خامه و تخمدان است. كلاله پر مانند             و دوشاخه می باشند تعداد پرچمها در برنج بر خلاف سایر غلات شش عدد می باشد، برنج گیاهی خود گشن      و حدود نیم درصد دگرگشن است گلدهی یک خوشه در طی یک دوره10-7روزه انجام می گیرد
(مامقانی 1381, یزدی صمدی و عبدمیشانی 1371, پولمن 1987) ازنظرمورفولوژی مراحل رشدبرنج رابه چندفازتقسیم كرده اند:

الف) مرحله رویشی كه شامل جوانه زدن، نشاء و مرحله پنجه دهی می باشد.

ب) مرحله زایشی شامل مرحله خوشه دهی و رسیدن است گلدهی در برنج با گرده افشانی همزمان می باشد. در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری گلدهی خوشه ها از یک سوم بالایی خوشه ها شروع شده و به سمت پائین خوشه امتداد می یابد. گرده افشانی معمولاً از ساعت 10 صبح شروع شده و تا ساعت دو بعدازظهر بطور طبیعی ادامه می یابد. دوره رشد گیاه برنج بسته به واریته و محیطی كه درآن رشد می كند بین سه تا شش ماه است
(فرو 1987).

1-2-2) مشخصات ژنتیكی گیاه برنج:

برنج به خانواده گندمیان و جنس اورایزا تعلق دارد. جنس اورایزا از 25 گونه مختلف تشكیل شده كه معروفترین آنها ساتیوا و گونه گلابریما[4] است كه به برنج آفریقایی مشهور است. اغلب برنجهای زراعی دنیا متعلق به گونه ساتیوا[5] است. این گونه دارای 24 كرموزوم (24= x2=n2 ) و گونه های تتراپلوئید آن با 48 كروموزوم
(28= x4=n2 ) نیز موجود است، برنج معمولی یا اوریزا ساتیوا از لحاظ ژنتیكی شبیه به گونه های دیپلوئید است ولی اطلاعات ژنتیكی و سیتولوژیكی نشان  می دهدكه این گونه در اصل پلی پلوئید[6]بوده و شماره كروموزوم پایه آن 5 = x  و علائم كروموزومی آن (AA, BC,D,E) می باشد. همچنین فرض شده كه گونه ای با 5 = X كروموزوم (A,B,C,D,E)گونه دیگری که 5 = X كروموزوم داشته است((A1,B1,C1,D1,E1 تركیب شده      و آمفی پلوئید حاصل بر اثر اختلالاتی كه در میوزآن انجام یافته،گیاهی را با 12 كروموزوم تولید كرده است
(5 تا از هر والد به اضافه یک كروموزوم A1 و كروموزومB ) باید توجه داشت كه تا به حال برنجی با 5 = X  در دنیا پیدا نشده و ممكن است از بین

 رفته باشد (ارزانی 1383, فرو 1987).

نژادهای زراعی برنج به سه دسته تقسیم می شوند:

1- گروه ایندیكا[7] كه نژاد گرمسیری می باشد.

2- گروه ژاپونیكا[8] كه نژاد معتدله می باشد.

3- گروه جاوانیكا[9] یا بولو كه این تیپ ها بر اساس عقیمی x1 های حاصل از تلاقی تیپ های مختلف دسته بندی كرده اند (عبدمیشانی و بوشهری 1376).

1-3) اصلاح برنج:

به منظور هماهنگی در امور تحقیقات و اصلاح برنج و انتقال نتایج آن به كشورهای مختلف موسسه بین المللی تحقیقات برنج (IRRI )[10] با همكاری بنیاد راكفلر و فورد در لوس بانوس[11] فیلیپین در سال 1960 تأسیس گردید    و مؤسسه مذكور در این كشور سهم عمده ای در انقلاب سبز داشته است. این مركز در سال 1966 واریته بسیار پرمحصول و زودرس و پاكوتاه برنجIR8 را معرفی نمود، در سالهای بعد تلاقی های بسیار زیادی انجام شده       و واریته های جدید با بهبود خواص كیفی دانه ها، مقاومت در مقابل آفات و بیماریهای قارچی و ویروسی به وجود آمدند(یزدی صمدی و عبدمیشانی1371 ).

اهداف مهم اصلاح برنج عبارتند از: 1)  تهیه و معرفی ارقام پاكوتاه كه قابلیت كودپذیری بالا جهت حصول سطح بالایی از عملكرد داشته باشند 2) علاوه بر آن به حذف حساسیت به طول دوره نوری نیز توجه شده است كه در نتیجه آن كشت و برداشت در هر فصل از سال، بدون توجه به فتوپریودی امكان پذیر باشد. 3)  قابلیت     و توانایی ژنتیكی جهت مقاومت به حمله آفات و بیماریها می باشد و 4) تهیه و توسعه گیاهانی كه به مقدار قابل توجهی دارای طول رشد كوتاه تری می باشند.

اهداف اصلاح برنج در ایران ازدیاد عملكرد، بدست آوردن واریته های مناسب  ازحیث دورة رشد در هر محل، بدست آوردن واریته های مقاوم به خوابیدگی ساقه و ریزش دانه، تهیه واریته های مناسب برای زراعت مكانیزه، بدست آوردن واریته های مقاوم به بیماریها، ایجاد واریته های با كیفیت مناسب برای آسیاب شدن و خاصیت مطلوب پخت. جدیدترین پیشرفت در اصلاح برنج تولید برنج هیبرید بوده است.

1- Resistance

1-Gramineae

2-Oryza

1- O. Glaberrima                

2-Sativa                         

3-Polyploid

1- Indica                                                             

2-Japonica          

3-Javanica or Bolo

4-International rice research institute

5- Los Banos      

فهرست مطالب :
فصل اول (مقدمه و بررسی نوشته ها)
1-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….
1-2 بررسی منابع…………………………………………………………………………………………………………….
1-2-1 گیاه شناسی و ریخت شناسی برنج……………………………………………………………………………
1-2-2 مشخصات ژنتیكی گیاه برنج…………………………………………………………………………………..
1-3 اصلاح برنج ……………………………………………………………………………………………………………
1-4 تاریخچه بلاست………………………………………………………………………………………………………
1-4-1 عامل بیماری بلاست……………………………………………………………………………………………..
1-4-2 چرخه بیماری………………………………………………………………………………………………………
1-4-3 عامل بیماری ………………………………………………………………………………………………………
1-5 روش های كنترل بیماری بلاست……………………………………………………………………………………
1-6 نژادهای فیزیولوژیک عامل بیماری……………………………………………………………………………..
1-7 ژنتیک مقاومت به بیماری………………………………………………………………………………………….
1-8 اثر متقابل ژن در برابر ژن…………………………………………………………………………………………..
1-9 بررسی نوشته ها……………………………………………………………………………………………………….
فصل دوم (مواد و روشها)
2-1 مواد گیاهی مورد استفاده و پاتوژنها……………………………………………………………………………..
2-2 محیط كشت اختصاصی RBAS……………………………………………………………………………….
2-3 تهیه سوسپانسیون اسپور……………………………………………………………………………………………..
2-4 آماده سازی گیاهان آزمایشی …………………………………………………………………………………….
2-5 مایة زنی بلاست برگ……………………………………………………………………………………………….
2-6 اندازه گیری اجزای مقاومت به بیماری و سنجش بیماری………………………………………………….
2-7 بررسی مزرعه ای …………………………………………………………………………………………………….
2-7-1 نحوة دورگ گیری برنج……………………………………………………………………………………….
2-8 تجزیه های آماری……………………………………………………………………………………………………
2-8-1 آزمون معتبر بودن فرضیات هیمن…………………………………………………………………………….
2-8-2 تجزیه گرافیكی …………………………………………………………………………………………………..
2-8-3 برآورد اجزای واریانس…………………………………………………………………………………………
2-8-4 میانگین درجه غالبیت……………………………………………………………………………………………
2-8-5 نسبت ژنهایی كه دارای اثرات مثبت و منفی در والدین هستند……………………………………….
2-8-6 نسبت ژنهای غالب به مغلوب در والدین……………………………………………………………………
2-8-7 جهت غالبیت ……………………………………………………………………………………………………..
2-8-9 وراثت پذیری ……………………………………………………………………………………………………..
2-8-10 تجزیه واریانس قابلیت‌های تركیب پذیری………………………………………………………………….
2-8-10-1 محاسبه اجزای واریانس ژنتیكی…………………………………………………………………………
فصل سوم (بحث و نتایج)
3-1 وضعیت والدین و نتاج F1 آنها…………………………………………………………………………………..
3-2 مطالعات ژنتیكی و برآوردهای وراثت پذیری و اثرات ژنی برای خصوصیات بیماری بلاست برگ در طرح دیالل بروش هیمن……………………………………………………………………………………….
3-3 بررسی قابلیت تركیب پذیری صفات مهم بیماری…………………………………………………………..
3-4 روش های اصلاحی ……………………………………………………………………………………………………
3-5 مطالعه و ارزیابی مقاومت بیماری بلاست در اراقام مختلف برنج و F1 ها در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای……………………………………………………………………………………………………………………

فهرست جداول 
3-1 تجزیه واریانس  و تخمین ضرایب تنوع ژنتیكی (GCV) و فنوتیپ (PCV) و متوسط بازدهی ژنتیكی…………………………………..
3-2-1 آزمون های فرض برای صفات مورد بررسی در بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن……………………………………….
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-89 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-82 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-2 برآورد اجزاء ژنتیكی در مقابل نژاد IA-90 برای خصوصیات مهم بیماری بلاست برنج در طرح دیالل بروش هیمن………………
3-2-3 آزمون t برای پارامترهای ژنتیكی (E, h2,F, H2,H1, D) صفات مورد بررسی در بیماری بلاست برنج در طرح 5*5 دیالل به روش هیمن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-2-4 وضعیت درجه غالبیت و نسبت فراوانی های آلل غالب به مغلوب در اجتماع والدین در تلاقی دی آلل 5*5………………………….
3-3-1 تجزیه واریانسی قابلیت های تركیب پذیری و نسبت msGCA/msSCA برای صفات مورد بررسی بیماری بلاست برنج در طرح دیالل به روش گریفینگ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-3-2 برآوردهای مقادیر قابلیت پذیری عمومی (GCA) ارقام برنج برای صفات مورد بررسی  بیماری بلاست در طرح دیالل بروش گریفینگ….
3-3-3 برآوردهای مقادیر قابلیت تركیب پذیری خصوصی ارقام برنج برای صفات مورد بررسی  بیماری بلاست برگ برنج در طرح دیالل بروش گریفینگ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-3-4 مقادیر قابلیت تركیب پذیری عمومی و خصوصی، افزایشی و غالبیت برای صفات مورد بررسی بیماری بلاست برنج در مقابل سه نژاد IA-90, IA-89, IA-82 در طرح دیالل به روش گریفینگ……………………………………………………………………………………
3-3-5: برآوردهای مقادیر ضرایب همبستگی بین GCA برای كلیه صفات مورد بررسی بیماری بلاست و همبستگی ساده برای 5 والد طرح…………………………..
3-5-1 تجزیه واریانس والدین و اثر متقابل نژاد های IA-89, IA-82, IA-90 با ژنوتیپ والدین در شرایط گلخانه ای………………..
3-5-2 تجزیه واریانس F1 ها و اثر متقابل سه نژاد IA-82, IA-89, IA-90 در شرایط گلخانه ای…………………………………………..
3-5-3 تجزیه واریانس سطح زیر منحنی توسعه بیماری در خزانه بلاست برنج…………………………………………………………………………..
3-5-4  واكنش ارقام مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-82 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای……………………………………
3-5-4 واكنش ژنو تیپ های مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-89 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای…………………………
3-5-4 واكنش ژنو تیپ های مورد آزمایش در مقابل نژاد IA-90 برای صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای…………………………
3-5-5 مقایسه میانگین دانكن برای صفات مورد بررسی  در مقابل سه نژاد IA-90  IA-82, IA-89  در سطح 1%……………………….
3-5-7 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-82 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-8 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-89 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-9 همبستگی بین صفات تیپ آلودگی، تعداد لكه، درصد آلوده سطح برگ، اندازه لكه، دوره كمون و قابلیت اسپورزایی در مقابل نژاد IA-90 در شرایط گلخانه ای……………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-10 قابلیت اسپورزایی(تعداد اسپوردر واحد وزن تر)برای ارقام و هیبریدهای برنج مایه زنی شده با نژاد های 90-IA و IA-89 و IA-82……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
3-5-11 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست برگ ارقام والدی و F1 های مورد بررسی در خزانه بلاست برنج…………………………..
3-5-12 مقایسه میانگین دانكن AUDPC در خزانه بلاست در سطح 1%………………………………………………………………………………..
3-5-13 همبستگی بین صفات مورد بررسی والدین در مقابل سه نژادIA-90, IA-89,IA-82 در شرایط گلخانه ای…………………….
3-5-14  همبستگی بین صفات مورد بررسیF1 ها در مقابل سه نژاد IA-90, IA-89, IA-82 در شرایط گلخانه ای…………………..
3-5-15 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-16 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-89…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3-5-17 همبستگی بین صفات مورد بررسی در شرایط گلخانه ای با سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در خزانه بلاست در مقابل نژاد IA-82…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………    57

فهرست نمودار 
نمودار 3-2-1 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………
نمودار 3-2-2 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد IA-90 ………………………………………………………………………
نمودار 3-2-3 صفت درصدآلودگی سطح برگ در مقابل نژاد IA-90 ………………………………………….
نمودار 3-2-4 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد IA-90 ……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-5 صفت دوره کمون در مقابل نژاد IA-90…………………………………………………………………..
نمودار 3-2-6 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………….
نمودار 3-2-7 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-8 صفت درصد آلودگی سطح برگ در مقابل نژاد  IA-89………………………………………..
نمودار 3-2-9 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………………..
نمودار 3-2-10 صفت دوره کمون در مقابل نژاد  IA-89……………………………………………………………….
نمودار 3-2-11 صفت تیپ آلودگی در مقابل نژاد  IA-82………………………………………………………………
نمودار 3-2-12 صفت تعداد لکه در مقابل نژاد  IA-82……………………………………………………………………
نمودار 3-2-13 صفت درصد آلودگی سطح برگ در مقابل نژاد  IA-82………………………………………..
نمودار 3-2-14 صفت اندازه لکه در مقابل نژاد  IA-82…………………………………………………………………..
نمودار 3-2-15 صفت دوره کمون در مقابل نژاد  IA-82……………………………………………………………….
نمودار 3-5-1 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در پنج رقم والد و ده F1 در خزانه بلاست….
نمودار 3-5-2 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در پنج رقم والد در خزانه بلاست………………
نمودار 3-5-3 سطح زیر منحنی توسعه بیماری بلاست در ده F1 در خزانه بلاست………………………

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد

یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است