به‌طورکلی می‌توان گفت سرمایه فکری ازنقطه‌نظر ایجاد امکان برقراری سامانه‌ای جهت به‌کارگیری اثربخش و کارای دارایی‌های نامشهود برای سازمان‌ها بسیار پراهمیت و گران‌بهاست. این مفهوم به سازمان کمک می‌کند تا بر پایه سامانه‌ای طبیعی به عملکرد متوازن در به‌کارگیری دارایی‌های نامشهود، مشهود و مالی خود در فضایی هماهنگ و درون بازارهای تجاری دست یابند. طبیعت مفهومی سرمایه فکری به سازمان این امکان را می‌دهد تا بتواند درک درستی از مدیریت تعاملات پویا و پیچیده سرمایه انسانی، ساختاری و مشتریان دست یابد و درعین‌حال بتواند تبادل و تعامل مناسبی میان این سرمایه ها و منابع مشهود مالی سازمانی ایجاد نماید. البته در کنار منافعی که سرمایه فکری برای سازمان به ارمغان می‌آورد بایستی به تنگناهایی که مفهوم سرمایه فکری در حل مسائل سازمانی دارا است نیز اشاره نمود. یکی از عمده‌ترین ضعف‌های سرمایه‌ فکری به باور پیترسنگه^[۲]، عدم توانایی این سرمایه ها در پشتیبانی از سامانه مدیریت سازمانی در تبیین گزینه‌های استراتژیک و پیامدهای تصمیم‌گیری سازمان در طول زمان به عنوان یکی از منافع نخستین تفکر سامانه‌ای در سازمان است.

مدل‌های سنجش سرمایه فکری از رصد مسیر و به‌تبع آن شناسایی دلایل قوت یا ضعف مدیریت سرمایه فکری در سازمان ناتوان‌اند. ضعفی که در چندساله اخیر با طرح مدل‌های جدید چون “نقشه استراتژی” و “نقشه‌های ایجاد ارزش” در کنار مدل‌های شناخته‌شده قدیمی‌تر و همچنین طراحی چارچوب‌های جدید در گزارش دهی و ارزش‌گذاری سرمایه فکری و پیوند این سرمایه با اهداف استراتژیک سازمان و ترسیم نقشه راه‌دست یابی ‌به این اهداف، سعی در برطرف نمودن آن می‌شود. .[۹]

بیشتر تمایزات در نام‌گذاری و یا توجه به مؤلفه‌ای خاص و بارزتر نمودن آن‌ ها، نه در سطح کلان تغییر مؤلفه‌های اصلی و بیشتر از خلال تقسیم مؤلفه‌های اصلی به دو یا چند مؤلفه و یا در سطح زیر مؤلفه‌های آن صورت پذیرفته است.

سایر تعاریف پیرامون مفهوم سرمایه فکری عبارت‌اند از:

• لشیگا^[۳] و همکارانش به منظور اجتناب از گواهی میان تعریف‌ها و اصطلاح سرمایه فکری و دارایی فکری به تئوری‌ها و تعاریف بنیادی سرمایه فکری توجه کرده‌اند. [۵۰].

اساساً سرمایه فکری را می‌توان به سه دسته وابسته به هم تقسیم کرد:

سرمایه فکری = سرمایه کدگذاری شده + سرمایه سازمانی + سرمایه انسانی

بر طبق این تعریف، سرمایه انسانی مشتمل بر مؤلفه‌هایی چون دانش، توانایی، مهارت‌ها و قابلیت‌های کاراست که ابعادی از سلامت فکری و فیزیولوژیک را دربرمی گیرد.

این مؤلفه‌ها تحت‌الشعاع رضایت شغلی، تعهد و انگیزش درونی هستند.

• • موریتسن^[۴] سرمایه فکری را یک دارایی نامشهود با پتانسیل خلق ارزش برای سازمان و کل جامعه می‌داند. .[۷۵]

• • مارتینز وگارسیا^[۵] سرمایه فکری را دانش، اطلاعات، دارایی فکری و تجربه‌ای که می‌تواند در خلق ثروت مورداستفاده قرار گیرد می‌داند. .[۶۳]

• • لیم و همکارانش^[۶]، سرمایه فکری را به عنوان یک هنر توصیف می‌کند تا یک علم که دربرگیرنده عوامل روانی و خلاقیت است و بیشتر شامل یک ادغامی از مطالعات رفتاری است (رفتارهای مشتری و سازمانی). .[۵۱]

• تعریفی دیگر از مر^[۷] و همکارانش بود که سرمایه فکری را به صورت گروهی از دارایی‌های دانشی تعریف می‌نمایند که به یک سازمان اختصاص دارند و جز ویژگی‌های یک سازمان محسوب می‌شوند و به طور قابل‌ملاحظه‌ای از طریق افزودن ارزش به ذینفعان کلیدی سازمان به بهبود وضعیت رقابتی سازمان منجر می‌شود. .[۵۴]

اندازه‌گیری دارایی‌های نامحسوس غالباً دشوار است و مستلزم شمار زیادی از متغیرهای سازمانی و فردی می‌باشد. همچنین او معتقد است که سرمایه انسانی بر ارزش تجمعی سرمایه‌گذاری، شایستگی و آینده کارکنان دلالت می‌کند و این اصطلاح بر ارزشی که فرد می‌تواند بیافریند تمرکز دارد و ازاین‌رو سرمایه انسانی شامل ارزش فردی در یک عرصه اقتصادی می‌باشد. .[۲۶]

• • دیدگاه گوپتا^[۸] ‌در مورد سرمایه فکری این است که سرمایه فکری مجموعه‌ منحصربه‌فردی از منابع مشهود شرکت می‌باشد که خود نیز می‌تواند منجر به تغییر و تحولات این منابع مشهود گردد. [۷۳].

• • ازنظر برنان^[۹] سرمایه فکری شامل مسائل غیر عینی مانند حقوق انحصاری ریال، حقوق دارایی‌های فکری، حق کپی و حق انتخاب است. .[۸۰]

• • موریتسن^[۱۰] سرمایه فکری را دانش اطلاعات که در کار برای خلق ارزش به‌کاربرده می‌شود می‌داند. .[۵۸]

• • روس^[۱۱] و همکاران سرمایه فکری را شامل حاصل جمع دانش اعضای یک سازمان و تبدیل کاربرد عملی دانش اعضاء سازمان است می‌داند. .[۸۰]

• از دیدگاه ادونیسون^[۱۲]، سرمایه فکری یک اطلاعات و دانش کاربردی برای خلق یک ارزش برای شرکت است. .[۶۲]

تعریفی که توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی^[۱۳] ارائه شده است و از ‌کاربردی‌ترین تعریف‌های سرمایه فکری محسوب می‌شود، مبتنی بر این است که ارزش اقتصادی دودسته از دارایی‌های نامحسوس یک شرکت که عبارت‌اند از سرمایه ساختاری و سرمایه انسانی، سرمایه فکری را تشکیل می‌دهد. به طور دقیق‌تر سرمایه ساختاری به چیزهایی شبیه سیستم‌های نرم‌افزاری اختصاصی، شبکه های توزیع و زنجیره‌های تأمین دلالت می‌کند و سرمایه انسانی شامل منابع انسانی در درون سازمان (مثلاً کارکنان) و منابع خارج از سازمان ( مثلاً مشتریان و مصرف‌کنندگان) است.