سمینار ارشد رشته روانشناسی: اثرات درمان نوروسایكولوژی در كارآمدی خواندن دانش آموزان مبتلا به نارسا خوانی تحولی |
خلاصه ………………………………………………………………………………………. 20
فصل دوم: ی بر پیشینه تحقیقات
بخش اول: مبانی نظری …………………………………………………………………… 22
1ـ تعریف اختلالهای یادگیری ………………………………………………………………. 22
2ـ سیر تحول تاریخی اختلالهای یادگیری ………………………………………………… 30
1) دوره بنیانگذاری: تحقیقات نخستین درباره مغز ……………………………………….. 30
2) دوره انتقالی: مطالعه بالینی کودکان ………………………………………………….. 33
3) دوره یکپارچگی: رشد سریع برنامه های مدارس …………………………………….. 43
4) دوره معاصر (از سال 1980 تا کنون) …………………………………………………….. 44
3ـ طبقه بندی اختلالهای ویژه یادگیری بر مبنای ………………………………………….. 44
1) اختلال خواندن ……………………………………………………………………………… 45
2) اختلال در ریاضیات ………………………………………………………………………… 46
3) اختلال بیان نوشتاری ……………………………………………………………………… 48
4) اختلال یادگیری که به گونه دیگر مشخص نشده است ……………………………….. 49
4ـ تعریف خواندن ………………………………………………………………………………. 50
5ـ تحول خواندن ……………………………………………………………………………….. 55
6ـ مدل های خواندن ………………………………………………………………………….. 56
1) مدل پایین ـ بالا و مدل بالا ـ پایین ……………………………………………………….. 56
2) مدل تعاملی جبرانی……………………………………………………………………….. 57
3) مدل پیوندگرایی…………………………………………………………………………….. 59
4) مدل آوایی…………………………………………………………………………………… 61
5) مدل ببین و بگو …………………………………………………………………………….. 63
6) مدل تعادل خواندن بیکر …………………………………………………………………… 63
7ـ نارساخوانی………………………………………………………………………………….. 70
1) تعریف نارساخوانی………………………………………………………………………….. 70
2) نشانه های بالینی نارساخوانی …………………………………………………………… 75
3) اختلالهای همراه با نارساخوانی……………………………………………………………. 81
الف ـ اختلالهای جانبی شدن ………………………………………………………………….. 81
ب ـ اختلالهای سازمان یافتگی فضایی ـ زمانی ……………………………………………… 82
ج ـ نابهنجاری حرکات چشم ها ……………………………………………………………….. 83
د ـ تأخیر زبان گفتاری ……………………………………………………………………………. 85
هـ ـ اختلالهای ادراکی …………………………………………………………………………… 86
و ـ اختلال حافظه کوتاه مدت ……………………………………………………………………. 87
ز ـ اختلال نارسایی توجه (ADD) و …………………………………………………………….. 88
ح ـ اختلالهای رفتاری …………………………………………………………………………….. 91
4) شیوع نارساخوانی……………………………………………………………………………… 94
5) تاریخچه نارساخوانی……………………………………………………………………………. 95
6) سبب شناسی نارساخوانی …………………………………………………………………. 99
الف ـ عوامل ژنتیکی ……………………………………………………………………………….. 100
ب ـ عوامل عصب شناختی ………………………………………………………………………… 103
ج ـ تقارن نیمکره های مغزی ………………………………………………………………………. 107
د ـ غلبه طرفی مغز …………………………………………………………………………………. 111
هـ ـ عوامل حرکتی ………………………………………………………………………………….. 114
و ـ عوامل شناختی …………………………………………………………………………………. 115
ز ـ عوامل رفتاری ……………………………………………………………………………………. 118
ح ـ عوامل محیطی ………………………………………………………………………………….. 121
ط ـ عوامل عاطفی ……………………………………………………………………………………. 122
8ـ دیدگاه های مختلف در مورد نارساخوانی ………………………………………………………. 124
9ـ نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی …………………………………………………………. 124
10ـ طبقه بندی نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی …………………………………………… 131
الف ـ نارساخوانی اکتسابی …………………………………………………………………………. 131
ب ـ نارساخوانی تحولی ………………………………………………………………………………. 140
11ـ فرایند شکل گیری مدل تعادل خواندن از دیدگاه بیکر …………………………………………. 148
12ـ عملکرد نیمکره های مغزی از دیدگاه بیکر ……………………………………………………… 154
13ـ طبقه بندی نارساخوانی تحولی از دیدگاه بیکر …………………………………………………. 156
1) نارساخوانی نوع L (زبان شناختی) ……………………………………………………………….. 156
2) نارساخوانی نوع P (ادراکی) …………………………………………………………………………. 156
14ـ بررسی اعتبار طبقه بندی نارساخوانی نوع …………………………………………………….. 158
15ـسبب شناسی نارساخوانی تحولی نوع ………………………………………………………….. 162
16ـ شیوه های درمانی نوروسایکولوژی از دیدگاه بیکر ……………………………………………….. 164
بخش دوم: یافته های پژوهشی ……………………………………………………………………….. 168
خلاصه ……………………………………………………………………………………………………… 180
فصل سوم: روش تحقیق
1ـ طرح تحقیق …………………………………………………………………………………………….. 184
2ـ روش های آماری …………………………………………………………………………………………. 185
3ـ تعریف جامعه آماری و ویژگیهای آن ………………………………………………………………….. 186
4ـ روش نمونه گیری و حجم نمونه ………………………………………………………………………. 187
5ـ ابزارهای پژوهشی …………………………………………………………………………………….. 188
1) آزمون وکسلر کودکان ………………………………………………………………………………….. 188
2) آزمون اختلال خواندن ………………………………………………………………………………….. 188
3) آزمون ADHD و آزمون اختلال سلوک اقتباس شده از پرسشنامه علائم مرضی کودکان………… 199
4) جعبه آموزشی لامسه ای …………………………………………………………………………….. 203
5) برنامه نرم افزاری ………………………………………………………………………………………… 206
6ـ فرایند تشخیص و روش اجرا ………………………………………………………………………….. 209
7ـ فرایند طبقه بندی دانش آموزان نارساخوان براساس مدل تعادل خواندن بیکر …………………..211
8ـ فرایند اجرای شیوه های درمانی نوروسایکولوژی بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر ……………….212
1) تحریک خاص نیمکره ها از طریق کانال دیداری………………………………………………………… 212
2) تحریک خاص نیمکره ها از طریق کامال لامسه ای ………………………………………………….. 221
خلاصه …………………………………………………………………………………………………………. 227
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل
1ـ ارائه نتایج کمی ……………………………………………………………………………………………. 229
الف: توصیف داده ها ………………………………………………………………………………………… 229
ب ـ تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………… 234
ـ تحلیل واریانس آمیخته (3 2)………………………………………………………………………………. 234
فرضیه اول: نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی بر میزان دقت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع ال …………………………………………………………………………………………………………. 235
فرضیه دوم: الف) نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع ال …………………………………………………………………………………………….. 241
فرضیه دوم: ب) نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع پی ……………………………………………………………………………………………… 246
فرضیه سوم: نتایج آزمون آماری برای بررسی اثر شیوه های درمانی نوروسایکولوژی برمیزان سرعت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع پی ……………………………………………………………………………………………… 252
خلاصه …………………………………………………………………………………………………………… 258
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1ـ بحث و تحلیل درباره یافته ها ……………………………………………………………………………….. 260
2ـ محدودیتها …………………………………………………………………………………………………….. 270
3ـ پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………. 271
4ـ کاربردهای آموزشی و پرورشی …………………………………………………………………………….. 272
منابع
1) منابع فارسی………………………………………………………………………………………………….. 274
2) منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………. 276
چکیده:
در پژوهش حاضر، اثرات درمان نوروسایکولوژی در کارآمدی خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی تحولی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور انجام این پژوهش، ابتدا تعداد 165 نفر از دانش آموزان مشکوک به نارساخوانی در مقطع ابتدایی از پایه های سوم، چهارم و پنجم به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به صورت تصادفی انتخاب و سپس از میان آنها تعداد 60 دانش آموز پس از اجرای آزمونهای تشخیصی (از جمله آزمون هوشی وکسلر کودکان، آزمون اختلال خواندن، آزمون ADHD و آزمون اختلال سلوک) به صورت هدفمند برگزیده شدند. سپس، آزمودنیهای نارساخوان بر مبنای مقیاس طبقه بندی بیکر، درچهارگروه آزمایشی وگواه نوع L/p (تعداد هر گروه 15 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر دو گروه، گروه های آزمایشی نوع L/p به مدت 20 جلسه، تحت درمان شیوه های نوروسایکولوژی (HSS) قرار گرفتند. اما گروه های گواه نوع L/p، هیچگونه روش درمانی را دریافت نکردند. پس از آن، در هر دو گروه آزمایشی و گواه، پس آزمون (بلافاصله پس از اتمام درمان) و آزمون پی گیری (پس از گذشت 4 ماه) به اجرا درآمد. در پایان داده های بدست آمده با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته، تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمونt وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهشی حاکی از آن بود که اولاً مداخله های نوروسایکولوژی بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر سبب افزایش میزان دقت و درک خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع L گردید. همچنین این شیوه ها موجب افزایش میزان درک وسرعت خواندن دانش آموزان نارساخوان نوع p گردید. ثانیاً، کاربرد این شیوه های درمانی موجب پایداری اثرات درمان (پس از گذشت 4 ماه) در این گروه از کودکان شد.
فصل اول
مقدمه
در قرن حاضر، نارساخوانی یکی از مباحث چالش برانگیز آموزش و پرورش ویژه به شمار می رود. به اعتقاد پاره ای از متخصصان اختلالهای یادگیری حدود 80 درصد دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری، در خواندن مشکل دارند (به نقل از لرنر، 1997). ضعف در خواندن معمولاً منجر به مشکلات دیگری می شود. این گونه کودکان فرصت های استخدامی را از دست می دهند. بسیاری از کودکان به خاطر عملکرد تحصیلی ضعیف و شکست های مکرر از مدرسه اخراج می شوند.
فن آوری پیشرفته و اتوماتیک شدن کارها در جهان امروز ایجاب می کند که افراد تحصیلات بالایی داشته باشند. مشاغل قدیمی به سرعت منسوخ می شود و فرایند بازآموزی به صورت ضرورتی اجتناب ناپذیر درمی آید. و پیش بینی می شود کارمندان در هر شغلی به دفعات مجبور شوند به بازآموزی در حرفه خود بپردازند تا آمادگی های لازم را برای مشاغل جدید کسب کنند. توانایی خواندن به صورتی کارآمد، ابزاری مهم در بازآموزی و حفظ شغل است. به هر حال، خواندن مشکل تحصیلی عمده ای برای دانش آموزان ناتوان در یادگیری است. ناتوانی خواندن پیامدهای بسیار جدی در مورد پیشرفت تحصیلی، استخدام و موفقیت در زندگی دارد (لرنر، 1997). کودکان مبتلا به نارساخوانی در هنگام خواندن مرتکب اشتباهات متعددی می شوند. این اشتباهات با حذف، افزودن یا وارونه نمودن کلمات مشخص می شود. این کودکان در تفکیک بین حروف از نظر شکل و اندازه دچار مشکل هستند، به خصوص حروفی که فقط از نظر جهت یابی و طول خطوط با هم تفاوت دارند. سرعت خواندن آنها پایین و غالباً با حداقل درک همراه است. اکثر کودکان نارساخوان توانایی رونویسی از متن چاپی را دارند، اما تقریباً آنها درهجی کردن ضعیف هستند. این کودکان ممکن است از وسط یا آخر کلمه شروع به خواندن نمایند. نارسایی در به خاطر آوردن و عدم استمرار فراخوانی موجب می شود که فرد اسم و صدای حروف را بخوبی به خاطر نیاورد و از آن پرهیز می کنند. اضطراب آنها در مقابل تقاضاهایی که زبان نوشتاری را ایجاب می کند، افزایش می یابد، اکثر کودکان مبتلا به نارساخوانی که آموزشهای کمکی دریافت نمی کنند ممکن از شکست مستمر و یاس ناشی از آن دچار احساس شرم و تحقیر شوند. با گذشت زمان این احساسها عمیق تر می گردند. کودکان بزرگتر ممکن است احساس خشم یا افسردگی پیدا کنند و احترام به نفس پایین نشان دهند. (کاپلان ـ سادوک، 2003، ترجمه رفیعی ورضاعی).
لذا، متخصصان با توجه به مشکلات عمده دانش آموزان نارساخوان در سطح خواندن، نوشتن و هجی کردن، از دیدگاه های مختلف به تبیین نارساخوانی پرداخته اند. در پژوهش حاضر، نارساخوانی از دیدگاه نوروسایکولوژی تبیین شده است. نوروسایکولوژی به عنوان شاخه ای از تحقیقات مغز در بیست سال اخیر به مثابه یک گرایش تخصصی در روان شناسی به شمار می آید. نوروسایکولوژی به تبیین رابطه بین مغز و رفتار می پردازد. و می خواهد به چگونگی کنش مغز پی ببرد، به طور مثال چه مکانیزمهایی در تفکر، یادگیری و احساس اهمیت دارند و چگونه راه اندازی می شود و چه تاثیری بر رفتار انسان دارند. نوروسایکولوژی از روش های همچون تخریب، تحریک و ثبت استفاده می کند. روش های نوروسایکولوژی تجربی بر ارائه محرک مبتنی هستند. در این زمینه از روش های ارائه محرک به نیمی از میدان دید، یکی از دو گوش و تحریک لمس جانبی استفاده می کنند. در تمام این موارد هنگامی که تحریک ارائه می شود، پاسخ پس از تحلیل شناختی به صورت جانبی ظاهر می شود. در این پژوهش نیز برای درمان نارساخوانی از روش تحریک استفاده شده است.
به اعتقاد پاره ای از مولفان نوروسایکولوژی، نارساخوانی ناشی از نارسایی در یکی از نیمکره های مغزی چپ و راست و یا هر دو نیمکره مغزی است. بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر (2002) نارساخوانی ناشی از وجود نارسایی در نیمکره مغزی چپ یا نیمکره مغزی راست می باشد. این مدل بر مبنای دیدگاه نوروسایکولوژی ایجاد شده است که به طبقه بندی دانش آموزان نارساخوان (نوعp/l) و درمان آنان می پردازد.
به اعتقاد بیکر (2002) مغز این آمادگی را دارد که از راه تحریکهای عصب شناختی تغییر یابد. یعنی می توان با تحریک نیمکره چپ، عملکرد خواندن کودکان نارسا خوان نوعp را بهبود بخشید و با تحریک نیمکره راست می توان عملکرد خواندن کودکان نارساخوان نوعl را بهبود بخشید. بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر، کودکان نارساخوان نوعp هنگام یادگیری خواندن از مزایای نیمکره چپ و کودکان نارساخوان نوعl از کنش نیمکره راست بهره کمی برده اند. بنابراین، تحریک یکی از نیمکره های مغزی با توجه به نوع نارساخوانی مناسب به نظر می رسد.
درراستای اهداف فوق، دراین پژوهش نیز نیز برای درمان دانش آموزان نارساخوان نوع p/l از شیوه های درمانی تحریک خاص نیمکره ها (Hss) از طریق کانال دیداری و لامسه ای استفاده شده است. لذا در این پژوهش، اثربخشی شیوه های درمانی نوروسایکولوژی در کارآمدی خواندن دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی تحولی مورد بررسی قرار می گیرد.
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد
یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1399-10-04] [ 01:12:00 ب.ظ ]
|